Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisie Vorige revisie | Vorige revisie | ||
asschnegotie [2016/10/27 17:39] |
asschnegotie [2016/10/28 17:29] |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | direct==== Aschnegotie ==== | ||
+ | Deze **Aschnegotie** ook wel Asch-compagnie genoemd, was een bedrijf dat een lucratieve handel voerde in Pot- en Weedas en was onlosmakelijk verbonden met molen **" | ||
+ | |||
+ | === De geschiedenis: | ||
+ | Op 3 maart 1672 kocht Jan Dirksz. Schenk, -hij was toen 27 jaar-, een klein molentje zie **" | ||
+ | De koopsom bedroeg f 1215, waarvan f 205 direct werd betaald en de rest op twee elkaar volgende mei-dagen. Dit duidt dus op een bescheiden begin. | ||
+ | |||
+ | Toch is uit deze onbelangrijke onderneming is een zeer grote en lucratieve zaak gegroeid, door uitbreiding van het eenvoudige artikel schelpzand en biksteen met allerlei chemicaliën, | ||
+ | Voor deze artikelen, die geïmporteerd werden uit Koningsbergen in voormalig Duitsland en Dantzig in Polen, bestond hier toen een zeer lonende markt. | ||
+ | |||
+ | Reeds de zoon Gerrit Jansz. Schenk was een welvarend man en de opvolgers in het bedrijf, zijn zoon Jan Gerritsz. Schenk en zijn schoonzoon Pieter Cornelisz. Nanning, een koopmanszoon uit Koog aan de Zaan , getrouwd met Grietje Gerritsd. Schenk, hebben dit in de 18de eeuw tot een grote hoogte weten op te voeren. | ||
+ | |||
+ | Het oude molentje werd door een grote, nieuwe molen vervangen (in 1727 is er sprake van de nieuwe schulpmolen) en verder werden tal van pakhuizen in Wormerveer gebouwd, één bij de molen, “het Veldhuis” aan de Zuidersluissloot, | ||
+ | |||
+ | Ook de afstammelingen van de tweede zoon van de oude Jan Dirksz. Schenk, te weten Willem Jansz. Schenk, die olieslager en kaaskoper was geworden, hadden daar een aandeel in. | ||
+ | Het lijkt er op dat Pieter Cornelisz. Nanning in deze zaak de leidende persoon is geweest. In het jaar 1754 wordt de z.g. " | ||
+ | Jan Gerritsz. Schenk, die niet bij het bedrijf woonde, maar op het tegenwoordige adres Zaanweg 21, Wormerveer, had allerlei interesses buiten zijn zaak om. | ||
+ | |||
+ | Naar de mode van zijn tijd had hij in zijn huis een natuurkundig college gesticht, waar hij met andere liefhebbers proeven nam met de ring van Avogadro, de vuurpomp, de Maagdenburger halve bollen en dergelijke.\\ | ||
+ | Zijn grootste belangstelling ging echter uit naar de Rijnsburgse Collegianten, | ||
+ | Al deze liefhebberijen en zijn overtuiging, | ||
+ | |||
+ | Toen hij in 1758 zijn testament maakte legateerde hij aan zijn tweede vrouw Jacoba Dingemans het door hem bewoonde huis Zaanweg 21, Wormerveer met het kaaspakhuis " | ||
+ | Verder maakte hij een lange lijst van legaten tot een gezamenlijk bedrag van ruim ƒ 90.000, waarvan verreweg het voornaamste was een legaat van ƒ 40.000 aan de bestuurders van de Collegiantenkas te Amsterdam, onder de bepaling, dat de inkomsten, indien nodig, moesten dienen tot onderhoud van het Grote Huis te Rijnsburg, zo lang de vergadering daar wordt gehouden en van het daarbij gelegen Bergje. Indien deze mochten worden verlaten dan waren de inkomsten bestemd ter ondersteuning van de bewoners van het Rozenhofje te Amsterdam of andere zaken, die bestuurders nodig zullen vinden. | ||
+ | |||
+ | Enig erfgenaam is voorts zijn nicht Jacoba Pietersd. Nanning, echtgenote van Vastert Claasz. Vas, onder de verplichting het jaargeld van ƒ 4000 aan zijn weduwe uit te keren en waartoe het saldo ruimschoots voldoende was. Vastert Claasz. Vas kwam op deze wijze vrijwel geheel in het bezit van het kapitaal van molen "**De Schenker**", | ||
+ | |||
+ | Vastert Claasz. Vas hertrouwde met Guurtje Blaauw, | ||
+ | |||
+ | Behalve molen [[schenker|De Schenker]] dreef hij 16 oliemolens en twee stijfselhuizen en had, behalve een voornaam aandeel in de papiermakerij van Blaauw & Briel, aanzienlijke belangen in allerlei andere zaken, zoals de loodwitmolen op de Koog en de blauwselmolens te Westzaan. | ||
+ | |||
+ | Toen Vastert Claasz. Vas in 1808 - midden | ||
+ | |||
+ | Ten gevolge van onbekende oorzaken was het in de tweede helft van de 18de eeuw met dit zo winstgevende bedrijf plotseling afgelopen. De beide directeuren, | ||
+ | |||
+ | Molen [[schenker|De Schenker]] zelf bleef nog in het bezit van de nazaten van Vastert Claasz. Vas tot 1845, toen deze werd verkocht aan Dirk Buys, die daarmee maalde tot 1877, in welk jaar hij gesloopt werd. Op de plaats daarvan stichtte de Firma W.J. Boon & Comp. cacaofabriek “de Ruiter" | ||
+ | |||
+ | |||
+ | [[potasbranderij|Potas]] is de oude benaming van Kaliumcarbonaat, | ||
+ | |||
+ | Literatuur: | ||
+ | |||
+ | * Zaanse verhalen 2009, Ron Couwenhoven | ||
+ | * Wormerveer langs weg en Zaan, Jan Aten |