Purmerland, 25 juli 1612 - Rotterdam, 1 juli 1688

Predikant te Wormerveer en Zaandijk en schrijver van boekjes met een cathachetische toon. Voor de Zaanstreek is Borstius vooral van betekenis als geschiedschrijver van Zaandijk. Dankzij zijn betrouwbare en nauwkeurige boekstaving, is van zowel het ontstaan als de eerste anderhalve eeuw meer bekend dan van welke Zaangemeente ook. Voor Hendrick Jacobsz Soeteboomplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSoeteboom, Hendrick Jacobsz.

Oost-Zaandam 1616 - 1678

ook wel: Soet, Zoet, of Zoeteboom

Eerste Zaanse geschiedschrijver; boekverkoper en uitgever. Naar Soeteboom is meermalen onderzoek gedaan, onder anderen door Jacob Honig Jsz. jr. en Sipke Lootsma, maar desondanks zijn weinig gegevens over hem bekend. De onderzoekers naar zijn leven en werk concludeerden dat Soeteboom zeker niet in alle gevallen als betrouwbare bron kan gelden, maar constateerden ook dat zonder zijn werk vele gegevens ove…
was dit een belangrijke bron voor zijn 'Zaanlants Arkadia' uit 1658.
In moderne publicaties wordt nog steeds gebruik gemaakt van de door Borstius genoteerde gegevens.

In Purmerland viel Borstius op als een begaafde jongeman en ging studeren aan de Latijnse school te Haarlem. Hij studeerde later in Den Bosch. In 1633 schreef hij zich in aan het Statencollege van de Leidse academie. Hij stond drie jaar later pestlijders, tijdens de epidemie actief bij en ontsnapte te nauwernood aan de dood.

Als proponent werd hij op 2 mei 1638 bevestigd tot predikant in de gemeenten Wormerveer en Zaandijk. Hij probeerde daar de bevolking te bekeren omdat bijna de helft er het doopsgezind geloofplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDoopsgezinden (Doopsgezinde gemeenten)

Protestants kerkgenootschap, broederschap, van grote betekenis in de Zaanse geschiedenis, zowel doordat de ondernemersstand sinds de 17e eeuw overwegend doopsgezind was als door het feit dat de leefgewoonten der doopsgezinden een stempel drukten op de streekmentaliteit.
op na hield. In Zaandijk liet hij direct een houten kerkje bouwen, in 1642 vervangen door een stenen gebouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaandijker kerk

De Zaandijker kerk is een gerestaureerd kerkgebouw dat in 2012 de monumentenstatus kreeg op initiatief van de Vereniging Zaans Erfgoed. Daarmee werd sloop voorkomen. Het gebouw verkeerde in deplorabele toestand toen Stadsherstel Zaanstreek het verwierf in 2013. Bureau Greven werd aangetrokken voor het restauratieplan en Nunc architecten uit Zaandam kreeg opdracht om een plan te ontwikkelen voor het inbouwen van woningen in de kerk. In 2014 was het plan klaar en in de jaren 2016 …
. In 1639 volgde er een bedehuis in Wormerveer.

Tijdens zijn predikantschap in Rotterdam werd Orangistplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOrangisten

In de Patriottentijd (1780-1787) de ongeorganiseerde partij die streefde naar handhaving van het stadhouderlijk gezag. De orangisten stonden daarbij lijnrecht tegenover de in de Zaanstreek, en ook elders, talrijker patriotten. In de Zaanstreek bestond de aanhang voornamelijk uit de minder betaalden; getuige de relletjes die af en toe plaats hadden, waren er naar verhouding veel orangisten in Krommenie, Assendelft en Oostzaan, wellicht ook in Wormer, terwijl ook het Kalf in Zaandam or…
Jacobus Borstius ervan beschuldigd het volk te hebben opgehitst tot de moord op de gebroeders De Witt in 1672.

Lange Haren

Omstreeks het midden van de 17e eeuw trok de kanselredenaar landelijk de aandacht door met hel en verdoemenis te dreigen over al degenen, die zich met 'lange haren en duyvelse blessen' durfden vertonen.

Een heftige strijd ontbrandde over deze kwestie en gedurende lange tijd was de kerkelijke wereld in rep en roer.

Kindercatechismus

Hij schreef verschillende werken over het christelijk leven en sterven. Zijn Kindercatechismus verscheen in 1661 voor het eerst onder de titel Kort begrip der christelijke leere. Vanwege de eenvoudige opzet werd het spoedig bekend als Eenige korte vragen voor de kleyne kinderen. Het is veelvuldig herdrukt. In de 18de eeuw werd het vertaald in het, Engels, Duits, Maleis en Tamil.

In de wijk Rooswijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRooswijk

Woonwijk te Zaandijk ten westen van de spoorlijn en ten noorden van de Guisweg.

Rooswijk is in twee fasen gebouwd: in de jaren '30 en in de tweede helft van de jaren '60/begin jaren '70. Rooswijk werd voor een groot deel gebouwd op de Zaandijkse vuilnisbelt, die daar vanaf het begin van de 20e eeuw was gesitueerd, in de jaren '80 was bodemsanering in de wijk noodzakelijk.
te Zaandijk is er een straat naar hem vernoemd.


Bronnen:

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/borstius.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:07
  • (Externe bewerking)