Schutsluis, de grens tussen Zaandam en Koog aan de Zaan. Vóór de bouw van de Mallegatsluis, was er iets zuidelijker een eerdere sluis in de Lagedijk. In 1634 werd deze verlegd naar de Breedweersloot. Vanaf toen kwam de naam Mallegatsluis in gebruik, de sloot kreeg de naam Mallegatsloot.

Mogelijk zijn deze geringschattende namen het eerst gebruikt door schippers, die het niet eens waren met het verleggen van de sluis. De sluis en de sloot waren van groot belang voor de aan- en afvoer van goederen naar en uit het veld en Westzaan. De sluis was een van de twee sluizen, de andere was de Noordse Balk-sluis, die voor rekening van de gehele banne van Westzanen kwamen. De sluis wordt tegenwoordig geëxploiteerd door het waterschap Het Lange Rond.

Veel informatie over het verleden van de Mallegatsluis en -sloot leest u op de website van de Historische Vereniging Koog-Zaandijk.