Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisie Vorige revisie Volgende revisie | Vorige revisie | ||
anarchisme [2016/10/07 09:16] jan ↷ Links aangepast vanwege een verplaatsing |
anarchisme [2020/09/07 12:02] (huidige) |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | ==== Anarchisme ==== | ||
+ | Theorie die een maatschappelijke ordening met de grootst denkbare autonomie van het individu nastreeft en als consequentie hiervan de volledige afwezigheid van elke regeerdwang beoogt. Deze beginselen zijn al zeer oud, ze zijn als filosofisch toekomstideaal reeds verdedigd door Zeno (342-270 v.Chr.), stichter van de Stoïcijnse school. | ||
+ | Deze idealistische visie, waarbij niet naar anarchie of, in het gewone spraakgebruik, | ||
+ | |||
+ | Overheid en kerk hebben door de eeuwen heen anarchistische tendensen als strijdig met de leer veroordeeld; | ||
+ | |||
+ | === Modern anarchisme === | ||
+ | |||
+ | Het meer moderne anarchisme begon met de geschriften van de Franse filosoof Pierre Joseph Proudhon (1809-1865), | ||
+ | |||
+ | === Michael Bakoenin === | ||
+ | |||
+ | De Rus Michael Bakoenin (1814-1876) werkte de anarchistische ideeën praktisch uit in het Internationaal Verbond der Socialistische Democratie, dat in verschillende landen zoals Italië en Spanje grote aanhang verwierf. | ||
+ | |||
+ | Doel was de oprichting van geheime clubs, die de generale staf moesten vormen bij de naderende revolutie. Het gehele volk moest tot deze revolutie worden opgeruid. '//De enige revolutie die het volk tot heil zal zijn, is die welke elk staatsbegrip met woord en daad uitroeit. Ons werk is de verschrikkelijke, | ||
+ | |||
+ | Na aanvankelijke samenwerking tussen Bakoenin' | ||
+ | |||
+ | === Anarchisme in Nederland === | ||
+ | |||
+ | Het gewelddadig anarchisme heeft op nationaal niveau in verschillende landen en tot na de Tweede Wereldoorlog van tijd tot tijd de kop opgestoken. In Nederland heeft het geen wortel kunnen schieten. Wél was en is er in ons land belangstelling en aanhang voor het anarchisme in idealistische zin, als uiterste consequentie van vrijzinnigheid. | ||
+ | |||
+ | Het lijkt onjuist om, zoals wel eens is gesuggereerd, | ||
+ | |||
+ | Van heel andere aard is de afwijzing van kerkelijke voorschriften door een relatief kleine groep christen-anarchisten die weloverwogen voor het individueel geloof opkomen, en die de leer van Christus allereerst als een bevrijdingsleer voor individuen beschouwen, die niet door dogmatiek beknot mag worden. In intellectueel opzicht is de invloed van het ' | ||
+ | |||
+ | Het paste in de door veel idealisme bewogen periode rond 1900, die ook in meer praktisch-politieke zin een ontwikkeling naar anarchisme heeft laten zien. Daarbij zij gedacht aan de breuk in de vroege socialistische organisatie, | ||
+ | |||
+ | === Anarchisme in de Zaanstreek === | ||
+ | Ook en juist in de Zaanstreek is een groot deel der arbeidersbevolking lange tijd sterk door de ideeën van Domela Nieuwenhuis beïnvloed gebleven, met onmiddellijke gevolgen, zoals toenemende sociale betrokkenheid en een militant klasse-bewustzijn. Dit werkte aanvankelijk op zijn minst ook door in de bereidheid tot zelfstudie, de [[drankbestrijding|drankbestrijding]], | ||
+ | |||
+ | Het is niet ondenkbaar dat deze ontwikkeling zowel bijdroeg aan het imago van zelfbewuste vrijmoedigheid, | ||
+ | |||
+ | Gezegd wordt dat het Domela Nieuwenhuis-socialisme leidde tot een latere verbrokkeling, | ||
+ | |||
+ | Tenslotte kan ook worden gewezen op de door de Vrije Socialisten bevorderde oprichting van een [[libertaire_school]], | ||
+ | |||
+ | K. Woudt |