Dit is een oude revisie van het document!


Amsterdam, 26 augustus 1914 - Zaandam, 10 december 1984

Gerardus Maria George (Gerrit) Bakker, gemeente-architect van Zaandam, stedebouwkundige, Gerrit Bakker kwam in 1950 in dienst van de gemeente Zaandam als technisch ambtenaar. Kort nadien werd hij benoemd tot gemeente-architect, in 1957 tot stedenbouwkundige. Als zodanig is hij ook zeer kort, tot zijn pensionering, oktober 1974, in functie geweest bij Zaanstad. Door zijn inbreng bij de vormgeving van oostelijk Zaandam en als ontwerper van verschillende gebouwen heeft Bakker een bijdrage geleverd aan de meer stedelijke ontwikkeling. Door hem ontworpen gebouwen zijn onder meer:

  • De Albert Schweitzerschool, Wibautstraat Zaandam
  • Mavo Groen van Prinsterer/De Bark, Provincialeweg 302, 1506 Zaandam
  • De Speeldoosplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSpeeldoos, de

    Schouwburg-concertzaal aan de Vincent van Goghweg in Zaandam, met ongeveer 700 zitplaatsen, opende haar deuren op 2 januari 1970 na een bouwperiode van drie jaar. De officiële opening geschiedde door mr. F.J. Kranenburg, commissaris van de Koningin in Noord-Holland, door het mechaniek van een speeldoos in werking te stellen. Er was muziek van het Radio Promenade Orkest o.l.v. Jan Schaap.
    , Vincent van Goghweg 42, 1506 JD Zaandam
  • De Wilhelminaschoolplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWilhelminaschool Zaandam

    WERK IN UITVOERING De Wilhelminaschool was een school die gevestigd is in Zaandam. De school werd opgericht in ? en sloot in 1983. De school stond bekend als vernieuwingsschool. Op initiatief van de toenmalige gemeentelijk inspectrice van het onderwijs (1956-1972) mej. Bets E.G. Bos, (eerder hoofd van de Wilhelminaschool), in navolging van haar voorganger, C.J. Rol (1947-1956) en met steun van de wethouder van Onderwijs van Zaandam en latere burgemeester van Wormerveer
    , Kepplerstraat, Zaandam
  • De Juliana van Stolbergschool, Nicolaes Maesstraat 2, Zaandam
  • Zaanlands Lyceum, Vincent van Goghweg 42, Zaandam

Bij een in 1988 gehouden enquête beoordeelde een meerderheid dit laatste gebouw als het mooiste van Zaanstad.

Het houten koopmanshuis Het Jagershuis afkomstig van het Zaandamse Jagerspad werd begin jaren zestig gedemonteerd na eerste uitvoerig te zijn opgemeten, getekend en gefotografeerd. Onder Bakker's leiding werd het opgebouwd en gerestaureerd op de Zaanse Schans. Het uit 1623 daterende Jagershuis bevindt zich nu aan het Zeilenmakerspad 2.

De IJmuider Courant van 7 januari 1958 besteedde ruim aandacht aan de controversiële wijze van scholenbouw in Zaandam. Het liep uit op een ode aan gemeentearchitect Gerrit Bakker:

Architect Bakker gaf de stad vijf prachtige nieuwe gebouwen

Zaandams Gemeentearchitect, de heer G.M.G. Bakker, heeft ergens in de zuidoostelijke nieuwbouw van zijn stad naast een bruingeteerde houtschuur een droom van een lagere school neergezet. Niet alleen qua uiterlijk en interieur, maar ook wat de bewoning betreft, want hier scholen samen de christelijke kinderen in de rechtervleugel en de openbare spruiten, uiteraard in het linker gedeelte. Gemeentewerken, die dit luchtige complex bouwde, heeft er al heel wat mensen heengesjouwd, want deze Wilhelminaschool is inderdaad in alle opzichten een voorbeeld van moderne scholenbouw, waarvoor wat meer grond nodig was dan voor de behuizingen of fabriekachtige bouwsels, die men elders voor scholen poogt te laten doorgaan, maar waar aan de andere kant dit geslacht en vele komende hun plezier aan kunnen beleven.

Daarmee is Zaandam allerminst uitgepraat op het stuk van nieuwe, frisse scholen, want dit in wezen echt niet zo mooie stadje met zijn fabrieken wat ordeloos door de woonwijken gestrooid, zijn tekort aan openbaar groen en zijn moeilijke ligging tussen de polders en de spoorlijn naar Uitgeest, kan op vijf gemeentelijke scholen wijzen, die er zijn mogen. Die model mogen staan voor wat Nederland zijn jeugd denkt aan te bieden in de jaren, dat spel en ernst dooreen plegen te lopen en die bijvoorbeeld opzienbarend afsteken, bij wat men in Velsen de afgelopen jaren heeft gemeend te moeten neerzetten aan scholen.

De combinatie van twee levensrichtingen niet vreemd in het Zaandamse onderwijs. De ULO, een ander fraai staal van gelaagde architectuur, eveneens van dezelfde architect Bakker en eveneens in den beginne wel eens wat omstreden maar thans hogelijk geprezen, is er het tweede exempel van.

Ook in dit ruime, zonnige gebouw, dat te vinden is ten noorden van de spoorlijn tussen Zaandam en Hoorn, gaan het openbaar en het christelijk onderwijs broederlijk samen onder één mooi dak en men bouwde op die manier voor f 489.000 (in 1955 dan altijd) een royale ULO met 18 lokalen, waar later ten koste van f 131.000 nog eens een pronkje van een gymlokaal bij kwam.

Zon

Het is architectonisch een heel andere school dan de dubbele lagen school van zopas, maar ook deze is mooi en degelijk, licht en zonnig. Te zonnig, naar sommige leraren in het begin vonden, waaruit blijkt, dat er ook wel weerstanden zijn geweest. Maar het is tenminste een representatief gebouw met allure, met een voortreffelijk gevonden horizontale lijn. met de op elkaar gestapelde klasselokalen tot eenheden saamgesmeed en met een bekoorlijk bronsje in de ruime tuin: ‘het gezin’.

Gang

Architect Bakker heeft op zijn 39e jaar in Zaandam al zijn gang kunnen gaan als zelfstandig gemeentearchitect en hij schiep achter elkaar scholen voor zijn gemeente, die tot in lengte van jaren de Nederlandse na-oorlogse architectuur eer zullen aandoen. Nu is hij 44 en hij heeft nog de vrije hand, die hij met sierlijkheid gebruikt. In die tussentijd ontstond onder meer een meisjesvakschool met een aantal gedurfde, gewaagde ideeën er in verwerkt. Het is een pracht van een gebouw geworden, dat op de blinde gevel wordt afgesloten door een metershoge plastiek van de beeldhouwer De Koning en dat trots is op zijn Marijkezaal, een aula van een aula, op een balkon met lichtkappen en op zoveel meer.

Verrassend

Dat deze architect en daarmee deze gemeente Zaandam nog altijd durft, wordt bewezen door één van de nieuwste projecten van de hand van architect Bakker: de 8-lokalige openbare lagere school aan de Wibautstraat, die op een oor na gevild Is. Het gebouw is verrassend door zijn originaliteit: het werd ontworpen in de vorm van een enorme hoofdletter I, met op de beide, dwarsstukken de lokaaleenheden en is de dwarsbalk een glazen hal, die tot aan de eerste verdieping reikt en buiten de trappen een. … aantal recreatieruimten rijk is.

Het grote gymnastieklokaal er achter zal nog eens moeten blijven wachten, want ook Zaandam kent de continudienst voor de beschikbare gymzalen, zoals elke gemeente die tot haar eigen schade en der overheid schande kent.

Sober

De O.L. Wilhelminaschool, eerder genoemd als een uitstekend voorbeeld van de frisse originaliteit, waarmee Zaandam scholen bouwt, is min of meer een handtekening van architect Bakker. Hij is gesteld op soberheid, een soberheid, die dan ook door deze dubbele lagere school overal voelbaar la zonder zelfs maar de kans te krijgen in armoede te ontaarden.

Het lessenaardak over alle lokalen wordt van achteren gesteund door een lichtkap, die extra zon in de klassen brengt, de gymnastiekzaal en de verwarmingsschoorsteen vormen samen het harmonische middelpunt van het complex, dat op de ‘knik’, dus daar waar drie klassen van de oost-west-richting in de noord-zuid ombuigen onderbroken wordt door een plantenhal, een geslaagde poging tot aanschouwelijke botanie. Wij hebben samen met het hoofd dit gebouw doorgewandeld. Hij was er enthousiast over.

Als Velsen zich Zaandam als model heeft gekozen voor de nieuwe koers in de overheidsbouw op scholengebied, dan kan het zichzelf feliciteren en condoleren tegelijkertijd: de felicitatie voor de hopelijk nabije toekomst, de condoleance voor het recente verleden, dat de nieuwe stad aan de zee opscheepte met enige uitgesproken lelijke schoolgebouwen.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/bakker_gerardus.1561476244.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 17:34
  • (Externe bewerking)