Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
bedelarij [2016/11/30 23:33] zaanlander |
bedelarij [2020/09/07 12:03] |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
- | ==== Bedelarij ==== | ||
- | De staat waartoe mensen zonder inkomen of vermogen en zonder ondersteuning door een armbestuur kunnen vervallen; in de Zaanstreek weinig voorgekomen, | ||
- | Er waren twee soorten bedelarij: legale en illegale. De legale bedelaars hadden een vergunning om te bedelen. Het is niet bekend of één van de Zaanse banbesturen ooit zo'n permissie verstrekt heeft aan ingezetenen. De illegale bedelaars waren veelal landlopers; geen enkel bestuur wilde de bedelaars binnen zijn rechtsgebied, | ||
- | |||
- | In het eerste geval hadden de bedelaars recht op opname in de bedeling (zie: [[Weesen]] armenzorg). In het tweede geval moesten zij tot werken worden gedwongen. Bedelen en het schenken van geld aan bedelaars werd gezien als een zonde. De kerkeraad van de Hervormde kerk te Assendelft verbood in 1595 alle lidmaten het verstrekken van aalmoezen aan bedelaars, zonder kerkelijk consent. In Assendelft werd vervolgens een [[spinhuizen|spinhuis]] gesticht voor uitsluitend vrouwen, waar bedelaars, en bij grote vraag ook weeskinderen en andere armen, gedwongen moesten spinnen. Een dergelijk spinhuis kwam er ook in Krommenie. | ||
- | |||
- | In de [[Franse]] tijd en de jaren daarvoor en daarna was er een sterke toename van de bedelarij. Het totaal van [[arbeidsplaatsen|arbeidsplaatsen]] nam sterk af, waardoor velen zonder inkomsten kwamen te zitten. De grote ontkerkelijking van deze tijd wordt hierdoor mogelijk mede verklaard, wie ging bedelen werd geschrapt als lidmaat. De werkverschaffing nam in deze periode weer toe. In Assendelft was er nog altijd het oude spinhuis. | ||
- | |||
- | In Zaandam werd in 1819 een spinhuis geopend, eveneens uitsluitend voor vrouwen. Onder het meer welgestelde deel van de bevolking bestond weinig begrip voor de bedelaars. Toen twee Krommenieërs in 1801 een, overigens niet gehonoreerd, | ||
- | |||
- | De ' | ||
- | |||
- | In 1800 moesten bedelaars die niet in Zaandijk woonden, over de grenzen gezet worden, en als zij terug kwamen op gevoelige wijze ' | ||
- | |||
- | In de tweede helft van de 19e eeuw nam de bedelarij af. Het aantal arbeidsplaatsen nam weer toe en er ontstond ook een nieuwe arbeidsmoraal. Het niet hebben van werk werd als een schande gezien. Met de opkomst van de sociale wetgeving verdween de bedelarij, een zeer enkele uitzondering daargelaten, | ||
- | |||
- | Literatuur: Zaandam 150 jaar stad; Lootsma, Historische studiën I; Roovers, Onvoltooid verleden; Oosterbaan. Tussen Leven en Dood; A. Th. van Deursen, Het kopergeld van de Gouden Eeuw, Het dagelijks brood, Assen 1981. |