Terreinen aangewezen om de doden te begraven. Een aantal begraafplaatsen is bij kerken als kerkhof gesitueerd. De vroegere gewoonte om ook ín de kerken te begraven is in 1808 wettelijk afgeschaft, tegelijk met de invoering van de verplichting om registers van het begraven bij te houden. Hiermee was men vrij algemeen reeds in de loop van de 18e eeuw begonnen. Vóór 1808 waren er al kerkhoven in gebruik omdat er binnen de kerkmuren, afgezien van een beperkt aantal bestaande familiegraven van meer welgestelden, geen ruimte meer was. Zaanse kerken met graven binnen de muren zijn allen Nederlands Hervormd.

Begraafplaatsen bij of rondom kerken hadden een stereotype indeling. Welgestelden kochten vlak bij de kerk een plaats voor zichzelf en voor hun familieleden; minvermogenden kwamen aan de buitenrand van het kerkhof te liggen. Dat zelfmoord door de kerk niet werd aanvaard, blijkt uit het feit dat degenen die zichzelf van het leven hadden benomen werden begraven aan de noordkant van het kerkhof, terwijl hun graven niet van een aanduiding werden voorzien.

In 1808 werden de gemeenten min of meer verplicht grotere terreinen als begraafplaats in te richten, wanneer de bestaande kerkhoven te vol dreigden te worden. Het is wettelijk toegestaan om, vijftig jaar nadat het laatste graf is gedolven, de grafvelden te ruimen. Zo werd het voormalige kerkhof van Zaandijk in 1873-1874 verplaatst naar het huidige terrein ten westen van de spoorlijn aan het Guispad.

De eerdere algemene begraafplaats van Zaandam is geruimd om plaats te maken voor het Verzetsplantsoen; voordien was deze al verplaatst naar de Zuiddijk. Het kerkhof bij de doopsgezinde Vermaning in Krommenie is door na-oorlogse ruiming verkleind, en daarna gesloten.

De Zaanstreek telde in 1987 18 begraafplaatsen: drie Rooms Katholieke, een Nederlands Hervormde, een Joodse, een bijzondere en twaalf algemene (gemeentelijke) begraafplaatsen. Een aantal kerkhoven is gesloten, zoals die in Koog en Westzaan, die vol zijn. De begraafplaats West in Wormerveer, die in 2017 een monumentale status kreeg, is vol, maar nog niet gesloten. De rooms katholieke begraafplaats in Wormer is gesloten, terwijl die op het Kalf in Zaandam nog uitsluitend wordt gebruikt voor Rooms Katholieken die op het Kalf hebben gewoond.

In de Zaanstreek bevinden zich de volgende begraafplaatsen:

• Assendelft, Dorpsstraat 364-368, achter de NH-kerk, Nederlands Hervormde begraafplaats, Dorpsstraat 364 en Algemene begraafplaats Assendelft, Dorpsstraat 368, van zeer oude, waarschijnlijk middeleeuwse oorsprong.
• Assendelft, Dorpsstraat 570-572, achter de Heilige Odulphus parochie, Rooms Katholieke begraafplaats, 1829.
• Jisp, Dorpsstraat 46, bij de NH-kerk, Algemene begraafplaats Jisp, 1642.
• Koog, Kerkstraat 14, achter de NH-kerk, Algemene begraafplaats Koog aan de Zaan, 1645, gesloten 20e eeuw.
• Krommenie, Eikenlaan/Het Blok, Algemene begraafplaats Krommenie, oorspronkelijk RK, 1921, uitbreiding 1945.
• Krommeniedijk 182, Algemene begraafplaats Krommeniedijk, bij NH-kerk, 16e-eeuws.
• Oost-Knollendam, Dorpsstraat 1/Zuideinde, Algemene begraafplaats Oostknollendam, bijzondere begraafplaats vanwege het verenigingsbezit, 1875, vergroot in 1939.
• Oostzaan, Kerkbuurt 12, achter de NH-kerk, Algemene begraafplaats Oostzaan, 15e-eeuws, na ruiming 19e- en 20e-eeuwse graven.
• Westzaan, Dolfijnstraat, Algemene begraafplaats Westzaan, 1942.
• Westzaan, Kerkbuurt, bij NH-kerk, Algemene begraafplaats Westzaan-Oud, 16e-eeuws, praktisch gesloten in 1942, officieel gesloten in 1964.
• Wormer, achter Kerkstraat, achter de NH-kerk, Algemene begraafplaats Wormer, 16e-eeuws**.
• Wormer, Dorpsstraat 353, achter RK-kerk, rooms katholieke begraafplaats, 1877, officieel niet gesloten, praktisch wel.
• Wormerveer, Marktstraat, Algemene begraafplaats Wormerveer-West, 1868, in 1988 officieel niet maar praktisch wel gesloten. Lees meer over deze monumentale begraafplaats bij de historische vereniging Wormerveer.
• Wormerveer, Noordsterweg, Algemene begraafplaats Wormerveer-Noord, 1966.
• Zaandam, Kalf 160, bij Maria Magdalena kerk, Rooms Katholieke begraafplaats Zaandam-Kalf, 1884.
• Zaandam, Westzanerdijk, tussen no. 310 en 312, Joodse begraafplaats Zaandam, 1859.
• Zaandam, Westzijde, bij de NH-Bullekerk, geruimd in 1946.
• Zaandam, Zuiddijk 421, Algemene begraafplaats Zaandam-Zuid, 1901, met vanaf het begin een apart Rooms Katholiek deel;
• Zaandijk, Guisweg, Algemene begraafplaats Zaandijk, 1874, bestaat uit twee delen: de in 1873 en 1874 overgeplaatste graven en de nieuwe graven.