Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisie Vorige revisie Volgende revisie | Vorige revisie | ||
bejaardenzorg [2015/10/14 10:36] jan aangemaakt |
bejaardenzorg [2020/09/07 12:05] (huidige) |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
==== Bejaardenzorg ==== | ==== Bejaardenzorg ==== | ||
- | [[Welzijnszorg] specifiek | ||
- | toegespitst op bejaarden; verschoven van | ||
- | particulieren en/of kerkelijke instanties naar | ||
- | de overheid. | ||
- | Bejaardenzorg als aparte welzijnszorg | + | [[Welzijnszorg]] specifiek toegespitst op bejaarden; verschoven van particulieren en/of kerkelijke instanties naar de overheid. |
- | stond voor het eerst duidelijk na de Tweede | + | |
- | Wereldoorlog. In de 19e eeuw en daarvoor | + | |
- | maakte de bejaardenzorg deel uit van de al- | + | |
- | gemene | + | |
- | zorg). Ofschoon in de Zaanstreek nimmer | + | |
- | een sociale verplichting, | + | |
- | dikwijls door hun kinderen in huis opgeno- | + | |
- | men en/of verzorgd. De onvermogende | + | |
- | jaarden | + | |
- | waren (zoals alle armen) aangewezen op de | + | |
- | liefdadigheid van kerkelijke en/of particulie- | + | |
- | re instanties. Deze boden huisvesting en ma- | + | |
- | teriële | + | |
- | van het teweegbrengen van verandering in de | + | |
- | positie van bejaarden was geen sprake. De | + | |
- | materiële hulp was dikwijls onvoldoende. | + | |
- | Dit wordt geïllustreerd door notities van oog- | + | |
- | getuigen | + | |
- | streek | + | |
- | werd om als prijzen bij dit `spekrijden` | + | |
- | vensmiddelen | + | |
- | wedstrijden door honger gedreven, bij voor- | + | |
- | baat kansloze, zeer oude mannen mee. | + | |
- | Met de opkomst van de sociale wetgeving | + | |
- | verschoof de materiële zorg geleidelijk naar | + | |
- | de overheid en werd bejaardenzorg steeds | + | |
- | meer als een aparte welzijnszorg beschouwd. | + | |
+ | Met de opkomst van de sociale wetgeving verschoof de materiële zorg geleidelijk naar de overheid en werd bejaardenzorg steeds meer als een aparte welzijnszorg beschouwd. Een mijlpaal was de komst van de Algemene Ouderdoms Wet (AOW), waardoor iedere bejaarde recht kreeg op een - weliswaar minimale - financiële bestaansbasis. De afhankelijkheid van de bedeling verdween hierna gaandeweg. Andere vormen van hulpverlening zijn ten dele in handen gebleven van particuliere instellingen. De algemene welzijnsvoorzieningen zijn vanzelfsprekend ook beschikbaar voor bejaarden. Het bejaardenwerk onderscheidt zich doordat het diensten biedt, gericht op de min of meer specifieke behoeften van oudere mensen. In toenemende mate ligt het accent in de zorg mede op het weerbaar en zelfstandig houden van bejaarden, opdat zij zo lang mogelijk buiten de hulp kunnen blijven. De bejaardenzorg is dus gericht op alle bejaarden, en niet louter op de hulpbehoevenden. | ||
- | Een mijlpaal was de komst van de Algemene | + | In dit verband wordt een onderscheid gemaakt tussen ' |
- | Ouderdoms Wet (AOW), waardoor iedere | + | |
- | bejaarde recht kreeg op een - weliswaar mini- | + | |
- | male - financiële bestaansbasis. De afhanke- | + | |
- | lijkheid | + | |
- | gaandeweg. Andere vormen van hulpverle- | + | |
- | ning zijn ten dele in handen gebleven | + | |
- | van particuliere instellingen. | + | |
- | De algemene welzijnsvoorzieningen zijn | + | De voorbereiding en uitvoering van dit beleid berusten bij het Bureau Bejaardenaangelegenheden. Dit bureau heeft verscheidene taken. Het adviseert over alle aangelegenheden die bejaarden betreffen (al dan niet in overleg met het ministerie van WVC en de provincie) over subsidiëring van organisaties en instellingen op het gebied van de bejaardenzorg, zoals het Gecoördineerd Bejaardenwerk (hieronder behandeld) en over het te voeren beleid |
- | vanzelfsprekend ook beschikbaar voor be- | + | |
- | jaarden. Het bejaardenwerk onderscheidt | + | |
- | zich doordat | + | |
- | de min of meer specifieke behoeften | + | |
- | dere mensen. | + | |
- | In toenemende mate ligt het accent in de zorg | + | De commissie bestaat uit een voorzitter, twee leden uit respectievelijk |
- | mede op het weerbaar | + | |
- | van bejaarden, opdat zij zo lang mogelijk | + | * -zorgbejaardenwoningen, |
- | buiten | + | |
- | zorg is dus gericht op alle bejaarden, en niet | + | |
- | louter op de hulpbehoevenden. In dit verband | + | |
- | wordt een onderscheid gemaakt tussen “intra- | + | |
- | murale` en 'extra-murale' | + | |
- | de gezondheidszorg wordt bijvoorbeeld het | + | |
- | werk in inrichtingen waar de bejaarde dag en | + | |
- | nacht verblijft (verpleeghuizen, bejaardenoor- | + | |
- | den) intra-muraal genoemd, en het werk van | + | |
- | huisartsen en wijkverpleging extra-muraal. | + | |
- | In de huisvesting wordt dit onderscheid be- | + | |
- | paald door het al dan niet opgenomen | + | |
- | een verzorgingstehuis. | + | |
- | Het bejaardenwerk kan grofweg in vier be- | + | De notitie inzake |
- | leidsterreinen worden onderverdeeld: | + | |
- | zondheidszorg, | + | |
- | ke dienstverlening en sociaal-cultureel werk. | + | |
- | In het vervolg van dit artikel | + | |
- | zicht gegeven van de belangrijkste beleids- | + | |
- | velden | + | |
- | of onder andere) bezig houden met bejaar- | + | |
- | denzorg. Aangezien | + | |
- | den in toenemende mate een overheidszorg | + | |
- | is, worden hier eerst de gemeentelijke instel- | + | |
- | lingen en -taken behandeld. Een aantal vrij- | + | |
- | willigersorganisaties wordt behandeld bij het | + | |
- | Gecoördineerd Bejaardenwerk. | + | |
- | Zowel de rijks- als de provinciale, | + | De toewijzing van bejaardenwoningen aan de gegadigden geschiedt door de Commissie Woonruimteverdeling op advies |
- | de gemeentelijke overheid dragen een verant- | + | |
- | woordelijkheid in de bejaardenzorg. Voor | + | |
- | wat betreft het gemeentelijke bejaardenbeleid | + | |
- | is het college | + | |
- | De voorbereiding en uitvoering van dit beleid | + | |
- | berusten bij het Bureau | + | |
- | genheden. Dit bureau heeft verscheidene ta- | + | |
- | ken. Het adviseert over alle aangelegenheden | + | |
- | die bejaarden | + | |
- | met het ministerie van WVC en de provincie) | + | |
- | over subsidiëring van organisaties en instel- | + | |
- | lingen | + | |
- | zoals het Gecoördineerd Bejaardenwerk | + | |
- | (hieronder behandeld) | + | |
- | beleid op het gebied van huisvesting van ou- | + | |
- | deren. Het Bureau Bejaardenaangelegenhe- | + | |
- | den neemt deel aan commissies | + | |
- | ganen, waaronder het seniorenoverleg. Dit | + | |
- | laatste ontstond | + | |
- | bonden. Bejaarden worden door dit overleg | + | |
- | meer bij het gemeentelijk beleid betrokken. | + | |
- | Bij het Bureau | + | |
- | de Indicatiecommissie ondergebracht. De | + | |
- | Wet op de Bejaardenoorden van 1963, waar- | + | |
- | in gemeentebesturen tot het instellen van ln- | + | |
- | dicatiecommissies werden verplicht, en het | + | |
- | Besluit Opneming in Bejaardenoorden (1 ja- | + | |
- | nuari 1977) geven de taken van de Indicatie- | + | |
- | commissies, namelijk: advisering | + | |
- | ring omtrent opname in bejaardenoorden en | + | |
- | signalering van witte vlekken in de hulpver- | + | |
- | lening. Doel hiervan is dat bejaarden zolang | + | |
- | mogelijk | + | |
- | behulp | + | |
- | jaardenhulp, | + | |
- | denwoningen, | + | |
- | voorts dat in de bejaardenoorden | + | |
- | weinig beschikbare plaatsen optimaal wor- | + | |
- | den benut en dat aan de rijks- en provinciale | + | |
- | overheid inzicht kan worden verschaft in de | + | |
- | behoefte aan verzorgingsplaatsen en aanvul- | + | |
- | lende voorzieningen. De commissie bestaat | + | |
- | uit een voorzitter, twee leden uit respectieve- | + | |
- | lijk de gezinsverzorging en het kruiswerk, | + | |
- | twee leden maatschappelijk werkers, een lid | + | |
- | arts en een toegevoegd ambtelijk secretaris | + | |
- | (geen lid). | + | |
- | De Indicatiecommissie adviseert en indiceert | + | |
- | met name met betrekking tot de bejaarden- | + | |
- | huisvesting, | + | |
- | (een door de rijksoverheid gëintroduceerde | + | |
- | benaming | + | |
- | jaarden die in een normale woning willen | + | |
- | wonen worden behandeld als alle andere wo- | + | |
- | ningzoekenden, | + | |
- | teverdeling. Daarnaast is er een aantal | + | |
- | vestingsvormen specifiek voor zelfstandig | + | |
- | wonende bejaarden. te weten: - kleine speci- | + | |
- | fieke bejaardenwoningen met maximaal drie | + | |
- | vertrekken, waarop een extra rijkssubsidie is | + | |
- | verstrekt, | + | |
- | tend door bejaarden | + | |
- | den. | + | |
- | -zorgbejaardenwoningen, | + | |
- | leunwoningen: | + | |
- | de nabijheid van een bejaardenoord of andere | + | |
- | dienstverlende instantie en beschikken | + | |
- | over een alarmsysteem. | + | |
- | -normale kleine woningen. waarvan in het | + | |
- | kader van het bouwbeleid voor bejaarden in | + | De [[Gezins]]verzorging heeft te maken met een toenemend aantal verzorgingsbehoevenden onder de bejaarden |
- | de gemeente Zaanstad vooraf bepaald is dat | + | |
- | deze bestemd zijn voor bejaarden. | + | |
- | inzake het bouwbeleid voor bejaarden (febru- | + | |
- | ari 1980) geeft aan dat jaarlijks | + | |
- | gent huurwoningen wordt afgezonderd en | + | |
- | speciaal Wordt bestemd voor bejaarden; deze | + | |
- | aanwijzing verdwijnt zodra de relatieve ach- | + | |
- | terstand op de woningmarkt van bejaarden | + | |
- | verdwenen. | + | |
- | De toewijzing van bejaardenwoningen aan de | + | |
- | gegadigden geschiedt door de Commissie | + | |
- | Woonruimteverdeling | + | |
- | reau Bejaardenaangelegenheden. Genood- | + | |
- | zaakt door het tekort aan voor bejaarden ge- | + | |
- | schikte woningen vindt de indicatiestelling | + | |
- | plaats op grond van medische | + | |
- | criteria volgens een puntensysteem. Een | + | |
- | tweetal selectiecommissies, een voor Zaan- | + | |
- | stad- Zuid en een voor Zaanstad- Noord stelt | + | |
- | op advies van de maatschappelijk werkers | + | |
- | van het Bureau Bejaar- | + | |
- | de urgentie vast In deze commissies hebben | + | |
- | naast ambtenaren | + | |
- | en vertegenwoordigers | + | |
- | enigingen en de bejaardenbonden zitting. | + | |
- | Het streven naar een zo lang mogelijk voort- | + | |
- | durende zelfstandige woonsituatie | + | |
- | jaarden, hetzij door gebrek aan plaatsings- | + | |
- | mogelijkheden in bejaardenoorden of door de | + | |
- | wens naar zelfstandigheid | + | |
- | zelf, veroorzaakt dat er met name ook veel | + | |
- | aandacht bestaat voor de extra-murale bejaar- | + | |
- | denzorg. Een aantal (al dan niet specifieke | + | |
- | bejaarden-)organisaties houdt zich hier mee | + | |
- | bezig. | + | |
- | De *Gezinsi' | + | |
- | een toenemend aantal verzorgingsbehoeven- | + | |
- | LlrllCn | + | In de door het ministerie van WVC aangekondigde (maar medio `88 nog niet verschenen) Nota Eerstelijnszorg wordt een op samenwerking tussen maatschappelijke dienstverlening en eerstelijns gezondheidszorg gericht beleid nader uitgewerkt. Een Algemene Maatregel van Bestuur (eveneens nog niet verschenen) over kwaliteitseisen van het kruiswerk sluit aan bij het bestaande ' |
- | den onder de bejaarden | + | Behalve voor de zelfstandig wonende |
- | stand. De gezinsverzorging probeert haar | + | |
- | werk zo goed mogelijk af te stemmen op. cn | + | |
- | samen te werken | + | |
- | ningen. De gezinsverzorging werkt zoveel | + | |
- | mogelijk | + | |
- | ke dienstverlening, | + | |
- | chamelijke verzorging en begeleiding van | + | |
- | ouderen met een redelijke ADL-validiteit | + | |
- | (ADL is: Algemene Dagelijkse Levensver- | + | |
- | richtingen-validiteit). Moeilijkheden voor de | + | |
- | gezinsverzorging kunnen zijn een plotselin- | + | |
- | ge verslechtering van de gezondheidstoe- | + | |
- | stand van de cliënten. en het garanderen van | + | |
- | de continuïteit van de hulpverlening bij ziek- | + | |
- | te of vakantie van de hulpverlener. | + | |
- | Meer dan andere bevolkingsgroepen doen | + | |
- | bejaarden een beroep op de *Kruisverenigin- | + | |
- | gen (wijkverpleging). Kruisverenigingen | + | |
- | verlenen algemene verpleegkundige zorg en | + | |
- | specifieke zorg, zoals het bewust stimuleren | + | |
- | van ADL-functies. Voorts houden | + | |
- | verenigingen zich bezig met nazorg, sociale- | + | |
- | hygiëne | + | |
- | oriënterende bezoeken en (groeps-)voorlich- | + | |
- | ting. In de door het ministerie van WVC aan- | + | |
- | gekondigde (maar medio `88 nog niet ver- | + | |
- | schenen) Nota Eerstelijnszorg wordt een op | + | |
- | samenwerking tussen maatschappelijke | + | |
- | dienstverlening en eerstelijns gezondheids- | + | |
- | zorg gericht beleid nader uitgewerkt. Een Al- | + | |
- | gemene Maatregel van Bestuur (eveneens | + | |
- | nog niet verschenen) over kwaliteitseisen | + | |
- | het kruiswerk sluit aan bij het bestaande Be- | + | |
- | sluit Erkenningsnormen Kruisorganisaties` | + | |
- | waarin onder meer een 24-uurs bereikbaar- | + | |
- | heid is vastgelegd. In dit verband voorzien | + | |
- | avonddiensten al in een duidelijke behoefte. | + | |
- | De *Bejaardenoorden (verzorgingshuizen) | + | |
- | hebben behalve een intra-murale functie voor | + | |
- | de bewoners ook een extra-murale taak voor | + | |
- | in de omgeving van het oord wonende be- | + | |
- | jaarden. Daarom is spreiding van de bejaar- | + | |
- | denoorden belangrijk. Ter bevordering van | + | |
- | de wijkfunctie moeten bij de bouw van een | + | |
- | bejaardenoord tevens aanleunwoningen | + | |
- | (zorgbejaardenwoningen, | + | |
- | gaande bij huisvesting) worden gebouwd. | + | |
- | Een aantal | + | |
- | wijkgerichte nevenfuncties die voor alle be- | + | |
- | jaardenoorden worden beoogd. Dit betreft | + | |
- | maaltijdvoorziening (thuis gebracht of in het | + | |
- | bejaardenoord te gebruiken); bewaking van | + | |
- | alarmeringssystemen (eerste hulpfunctie bij | + | |
- | alarm, dagverzorging | + | |
- | delijke afwezigheid van familie of verzor- | + | |
- | gers); aangepaste hulp bij douche, bad, kap- | + | |
- | per, pedicure: sociaal-culturele activiteiten; | + | |
- | bejaardengymnastiek; | + | |
- | bij ziekte. | + | |
- | Behalve voor de zelfstandig | + | |
- | den en de eigen bewoners kan het bejaarden- | + | |
+ | Van vele zijden wordt aangedrongen op verruiming van de norm voor psychogeriatrische verpleegbedden, | ||
- | Het inmiddels ge- | + | **D.N. Prins ** |
- | sloopte bejaarden- | + | |
- | complex Oostererf | + | |
- | in Zaandam, in | + | |
- | 1953 geopend, | + | |
- | maar in 1986 afge- | + | |
- | broken in verband | + | |
- | met nieuwbouw van | + | |
- | ziekenhuis De Heel. | + | |
- | De woningen waren | + | |
- | daarvoor geruime | + | |
- | tijd gekraakt. | + | |
- | + | ||
- | bejaardenzorg-belastingen | + | |
- | oord ook een aantal functies voor de ver- | + | |
- | pleeghuizen vervullen. In samenwerking met | + | |
- | het verpleeghuis is het zeer wel mogelijk met | + | |
- | name psychogeriatrische patiënten (ouderen | + | |
- | met lichte geestelijke storingen zoals ver- | + | |
- | wardheid of vergeetachtigheid) in een bejaar- | + | |
- | denoord te behandelen. | + | |
- | ln *Verpleeghuizen komen de bejaarden die | + | |
- | meer hulp behoeven dan de bejaardenoorden | + | |
- | kunnen bieden. Door verruiming van de dag- | + | |
- | behandeling en door het beschikbaar stellen | + | |
- | van deskundigheid uit het verpleeghuis aan | + | |
- | de bejaardenoorden en de eerstelijns verzor- | + | |
- | ging zouden potentiële verpleeghuispatiënten | + | |
- | langer zelfstandig kunnen blijven. Van vele | + | |
- | zijden wordt aangedrongen op verruiming | + | |
- | van de norm voor psychogeriatrische ver- | + | |
- | pleegbedden, | + | |
- | op grond van het regeringsbeleid niet in de | + | |
- | lijn der verwachting (1988). | + | |
- | In de jaren `60 ontwikkelde het toenmalige | + | |
- | ministerie van CRM gedachten over het werk | + | |
- | van de *Dienstencentra (Gecoördíneerd Be- | + | |
- | jaardenwerk). Het dienstencentrum wordt | + | |
- | gezien als een middel om ten behoeve van | + | |
- | een bepaald aantal bejaarden op bereikbare | + | |
- | afstand tot coördinatie van verschillende | + | |
- | diensten en activiteiten te komen. Het werk | + | |
- | van de dienstencentra is duidelijk extra-mu- | + | |
- | raal gericht. ln het gecoördineerd bejaarden- | + | |
- | werk zijn organisaties vertegenwoordigd met | + | |
- | voorzieningen op het gebied van huisvesting. | + | |
- | gezinsverzorging. maatschappelijke dienst- | + | |
- | verlening en sociaal-cultureel werk. De orga- | + | |
- | nisaties die zich hiermee bezig houden zijn | + | |
- | zelfstandig, | + | |
- | werk dient als organisatie om tot een geza- | + | |
- | menlijke aanpak te komen, waarbij samen- | + | |
- | werking en afstemming centraal staan. | + | |
- | Een belangrijke randvoorwaarde voor een | + | |
- | zelfstandige leefwijze van ouderen is een net- | + | |
- | werk van sociale relaties. Het gecoördineerd | + | |
- | bejaardenwerk speelt met name hierin een | + | |
- | belangrijke rol. Ter compensatie van de af- | + | |
- | brokkelende sociale contacten is een aantal | + | |
- | projecten opgezet. Genoemd kunnen wor- | + | |
- | den: kleinschalige vervoersprojecten die op | + | |
- | enige plaatsen functioneren, | + | |
- | en bezoekcirkels. | + | |
- | Andere activiteiten van het gecoördineerd | + | |
- | bejaardenwerk zijn: het bieden van bad- en | + | |
- | douchegelegenheid, | + | |
- | dienstencentra (van de douchegelegenheid | + | |
- | wordt betrekkelijk weinig gebruik gemaakt. | + | |
- | bewassing vindt over het algemeen thuis | + | |
- | plaats, eventueel door wijkverpleging of ge- | + | |
- | zinsverzorging); | + | |
- | van er reeds verscheidene bestaan, terwijl | + | |
- | medio '88 een werkgroep onderzocht in hoe- | + | |
- | verre het mogelijk is in alle bestaande bejaar- | + | |
- | denwoningen een dergelijk systeem aan te | + | |
- | leggen): maaltijdvoorziening (in Zaandam. | + | |
- | + | ||
- | Koog/ | + | |
- | Westzaan en Assendelft houden vrijwilli- | + | |
- | gersorganisaties - gebundeld in de Werk- | + | |
- | groep Warme Maaltijdvoorziening Zaanstad, | + | |
- | waarin ook het gecoördineerd bejaardenwerk | + | |
- | is vertegenwoordigd - zich hiennee bezig. | + | |
- | Circa 190 ouderen krijgen door de week da- | + | |
- | gelijks een warme maaltijd thuisbezorgd); | + | |
- | de activiteiten “Meer bewegen door ouderenfi | + | |
- | de bejaarden-emancipatie (die voornamelijk | + | |
- | vorm krijgt door organisaties die zijn ver- | + | |
- | enigd in de COSBO, het Centraal Orgaan | + | |
- | van Samenwerkende Bonden van Ouderen) | + | |
- | en sociaal-culturele activiteiten (die zowel | + | |
- | plaats vinden vanuit de algemene buurthui- | + | |
- | zen als vanuit de dienstencentra en in toene- | + | |
- | mende mate ook vanuit de bejaardenoorden. | + | |
- | D.N. Prins | + | |
- | Bel, de. Papiermolen te Wormerveer, zie: de | + | |
- | Vergulde | + | |
- | Belangenvereniging Industriegebied Ach- | + | |
- | tersluispolder (BIA). Belangenvereniging, | + | |
- | opgericht in december 1982 op initiatief van | + | |
- | een aantal in het Industriegebied | + | |
- | sluispolder gevestigde bedrijven, met het | + | |
- | doel: gemeenschappelijke belangen geza- | + | |
- | menlijk te behartigen; onderlinge contacten | + | |
- | te leggen; naar mogelijkheden tot samenwer- | + | |
- | king te zoeken; mee te werken aan vestiging | + | |
- | en behoud, respectievelijk verbetering van de | + | |
- | werksituatie in de Achtersluispolder; | + | |
- | sprekspartner te zijn van de overheid en an- | + | |
- | dere instellingen; | + | |
- | met vergelijkbare Zaanse belangenvereni gin- | + | |
- | gen. | + | |
- | De activiteiten leidden tot goede contacten | + | |
- | met de gemeentelijke overheid en tot onder- | + | |
- | linge samenwerking (onder andere tijdens | + | |
- | een schoonmaakactie van het industriegebied | + | |
- | in 1984). In 1987 was meer dan vijftig pro- | + | |
- | cent van de ca. honderdvijftig in de Achter- | + | |
- | sluispolder gevestigde bedrijven lid van de | + | |
- | belangenvereniging. | + |