Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisie Vorige revisie | Volgende revisie Beide kanten volgende revisie | ||
beschuittoren [2018/01/16 22:05] zaanlander |
beschuittoren [2018/01/16 23:40] zaanlander |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
==== Beschuittoren ==== | ==== Beschuittoren ==== | ||
- | Beschuittoren, | + | [{{ : |
- | + | ||
- | Dankzij de kerkklok wisten de bakkers wanneer zij hun ovens moesten doven. Er werd gecontroleerd of zij dit stookverbod naleefden en bij overtreding werden zij beboet. De bakkers in het westen van het dorp konden zich er op beroepen dat zij bij ongunstige wind de kerkklok in het oosten van het dorp niet hoorden. Daarom werd besloten aan de westkant van het dorp een stenen toren met klok te bouwen, die ook om 6 uur en om 12 uur werd geluid. | + | |
+ | Dankzij de kerkklok wisten de bakkers wanneer zij hun ovens moesten doven. Er werd gecontroleerd of zij dit stookverbod naleefden en bij overtreding werden zij beboet. De bakkers in het westen van het dorp konden zich er op beroepen dat zij bij ongunstige wind de kerkklok in het oosten van het dorp niet hoorden. Daarom werd besloten aan de westkant van het dorp een stenen toren met klok te bouwen, die ook om 6 uur en om 12 uur werd geluid. De toren was gekroond met een prachtige spits uitlopend in een open lantaarn met daarboven een tulpenbol met windwijzer, een nimf met de hoorn des overvloed. | ||
+ | ==Bouwvallig== | ||
Nadat de beschuitbakkerijen verdwenen raakte de toren zijn functie kwijt. In 1804 en 1805 werd het houten bovenstuk van de toren door een ander, veel eenvoudiger en véél minder sierlijk, vervangen, doch het geheel was tegen de eeuwwisseling inmiddels zo bouwvallig geworden, dat men met ernst aan een algehele restauratie of zelfs sloop begon te denken. Het 14 meter hoge gevaarte helde naar 't zuiden 1,5 meter en naar 't oosten ongeveer 2,2 meter over, terwijl de nog geen eeuw oude spits in zo'n slechte toestand verkeerde, dat er bepaald gevaar bestond, dat ze de één of andere dag naar beneden zou komen. | Nadat de beschuitbakkerijen verdwenen raakte de toren zijn functie kwijt. In 1804 en 1805 werd het houten bovenstuk van de toren door een ander, veel eenvoudiger en véél minder sierlijk, vervangen, doch het geheel was tegen de eeuwwisseling inmiddels zo bouwvallig geworden, dat men met ernst aan een algehele restauratie of zelfs sloop begon te denken. Het 14 meter hoge gevaarte helde naar 't zuiden 1,5 meter en naar 't oosten ongeveer 2,2 meter over, terwijl de nog geen eeuw oude spits in zo'n slechte toestand verkeerde, dat er bepaald gevaar bestond, dat ze de één of andere dag naar beneden zou komen. | ||
Goede raad was duur, een doeltreffende vernieuwing moest circa duizend gulden kosten, de prijs voor een nieuw uurwerk bedroeg 600 á 700 gulden en de gemeente Wormer was slecht bij kas. Wel riep men nog de hulp van de regering en van in historische monumenten belangstellende particulieren in, doch tevergeefs. | Goede raad was duur, een doeltreffende vernieuwing moest circa duizend gulden kosten, de prijs voor een nieuw uurwerk bedroeg 600 á 700 gulden en de gemeente Wormer was slecht bij kas. Wel riep men nog de hulp van de regering en van in historische monumenten belangstellende particulieren in, doch tevergeefs. | ||
- | De gemeenteraad van Wormer besloot in 1895 weliswaar niet over te gaan tot het afbreken van de bekende Beschuittoren en wendde pogingen aan om de nodige gelden voor de herstelling daarvan bijeen te brengen, doch op 7 mei 1896 werd [[https:// | + | De gemeenteraad van Wormer besloot in 1895 weliswaar niet over te gaan tot het afbreken van de bekende Beschuittoren en wendde pogingen aan om de nodige gelden voor de herstelling daarvan bijeen te brengen, doch op 7 mei 1896 werd [[https:// |
+ | In de Raadsvergadering van donderdag 5 maart 1896 werd besloten de oude Beschuittoren eerst nog door de Haarlemse schilder H. N. Postma op het doek te laten vereeuwigen. | ||
+ | [{{: | ||
Ongelukkig voor de toren, maar gelukkig voor de naam van de koper, was [[https:// | Ongelukkig voor de toren, maar gelukkig voor de naam van de koper, was [[https:// | ||
- | Met de afbraak moest de dag na de betaling begonnen worden, doch de burgemeester verleende hun, op verzoek, nader vergunning om eerst op 4 mei 1896 daarmede te beginnen, en zo is ook geschied. Het vermoeden bestond, dat dit uitstel niet algemeen bekend was en de ingezetenen tot onjuiste gissingen verleid heeft, die geheel ongegrond bleken te wezen. | + | Met de afbraak moest de dag na de betaling begonnen worden, doch de burgemeester verleende hun, op verzoek, nader vergunning om eerst op 4 mei 1896 daarmede te beginnen, en zo is ook geschied. Het vermoeden bestond, dat dit uitstel niet algemeen bekend was en de ingezetenen tot onjuiste gissingen verleid heeft, die geheel ongegrond bleken te zijn. |
- | Op 16 mei 1896 blijkt het sloopwerk aan de Beschuittoren goed te [[https:// | + | Op 16 mei 1896 blijkt het sloopwerk aan de Beschuittoren goed te [[https:// |
De vier ingemetseld gedenkstenen bleven eigendom van de gemeente. Van de conterfeitsels daarop heeft men nog geen juiste verklaring kunnen geven. De oostelijke steen bevat de naam van Pieter Cornelisse Oome en de Hollandsche Tuin met de Klimmende Leeuw. De westelijke steen toonde het typische dorpswapen 'Het Gebonden Hoofd' met onderschrift ' | De vier ingemetseld gedenkstenen bleven eigendom van de gemeente. Van de conterfeitsels daarop heeft men nog geen juiste verklaring kunnen geven. De oostelijke steen bevat de naam van Pieter Cornelisse Oome en de Hollandsche Tuin met de Klimmende Leeuw. De westelijke steen toonde het typische dorpswapen 'Het Gebonden Hoofd' met onderschrift ' | ||
Regel 25: | Regel 27: | ||
De hecht gebouwde muren bleken aan de voet één meter dik te zijn, terwijl de stenen een omvang hadden van 13 X 26 cM. De fondamentsteen is daarentegen klein en ziet er blauwachtig uit. Op de ongeveer 200 palen in het vierkant, waarop de toren rustte, lagen los zeven platen van dennenhout van 10 cM. dikte ; de koppen van de palen zagen er nog als nieuw uit. | De hecht gebouwde muren bleken aan de voet één meter dik te zijn, terwijl de stenen een omvang hadden van 13 X 26 cM. De fondamentsteen is daarentegen klein en ziet er blauwachtig uit. Op de ongeveer 200 palen in het vierkant, waarop de toren rustte, lagen los zeven platen van dennenhout van 10 cM. dikte ; de koppen van de palen zagen er nog als nieuw uit. | ||
- | Hoewel voor de 82 cm in doorsnede metende klok, die ten minste ƒ 700 waard moet zijn, liefhebbers kwamen opdagen, onder andere wilde men haar kopen voor de R.K. kerk onder Halfweg, is zij thans naar Haarlem overgebracht, | + | Hoewel voor de 82 cm in doorsnede metende klok, die ten minste ƒ 700 waard moet zijn, liefhebbers kwamen opdagen, onder andere wilde men haar kopen voor de R.K. kerk onder Halfweg, is zij naar Haarlem overgebracht, |
Door de School voor Kunstnijverheid te Haarlem werd eind juni 1896 een afgietsel genomen van de torenklok van de gesloopte Beschuittoren te Wormer. De klok zelf is nog altijd te koop. | Door de School voor Kunstnijverheid te Haarlem werd eind juni 1896 een afgietsel genomen van de torenklok van de gesloopte Beschuittoren te Wormer. De klok zelf is nog altijd te koop. | ||
- | De vier gevelstenen uit de beschuittoren werden eind 1940 ingemetseld in de oostmuur van het museum [[honig_breethuis|Honig Breethuis]]. De toren had overigens een bijzondere betekenis voor het volksleven. | + | De vier gevelstenen uit de beschuittoren werden eind 1940 ingemetseld in de oostmuur van het museum [[honig_breethuis|Honig Breethuis]]. De toren die niet alleen langs de weg maar ook naast het water stond, |
Bij de viering van het 700-jarig bestaan van Wormer in 1981 werd een houten replica van de beschuittoren gebouwd, die daarna nog een aantal jaren bleef staan, maar inmiddels ook is verdwenen. | Bij de viering van het 700-jarig bestaan van Wormer in 1981 werd een houten replica van de beschuittoren gebouwd, die daarna nog een aantal jaren bleef staan, maar inmiddels ook is verdwenen. | ||
+ | |||
+ | Na de symbolische eerste paal op 5 juli 2017 werden op 28 augustus 2017 de 72 betonnen palen de grond in gedreven voor de herbouw van de Beschuittoren met bijbehorende schuur. Deze locatie staat ongeveer vijftig meter van de originele plek af waar de toren ooit stond. Dat zou in de huidige omstandigheden midden op de Dorpsstraat zijn, tegenover Dorpsstraat 143. De toren wordt herbouwd met met steun van de Stichting Support Cultuur en Sport Wormerland en zal in 2018 worden geopend. | ||
Zie ook: [[Brandpreventie]] | Zie ook: [[Brandpreventie]] |