haan

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
haan [2017/11/16 18:16]
zaanlander
haan [2020/09/11 18:04] (huidige)
jan
Regel 5: Regel 5:
 Nederlands letterkundige, voornamelijk dichter, maar ook bekend door enkele romans en essays. De Haan was de iets jongere broer van [[bruggen_carry_van|Carry van Bruggen]], pseudoniem van Lientje de Haan; zij werden in hetzelfde jaar geboren, merkwaardigerwijs op 1 januari en 31 december van dat jaar. Op jeugdige leeftijd, in 1885, verhuisden zij naar Zaandam, waar hun vader Izak chazan of Joods voorzanger in de [[synagoge]] werd. Elf jaar later, in 1896 ging Jacob Israël naar de Rijkskweekschool in Haarlem. Hij was enige jaren onderwijzer, onder meer in Krommenie.   Nederlands letterkundige, voornamelijk dichter, maar ook bekend door enkele romans en essays. De Haan was de iets jongere broer van [[bruggen_carry_van|Carry van Bruggen]], pseudoniem van Lientje de Haan; zij werden in hetzelfde jaar geboren, merkwaardigerwijs op 1 januari en 31 december van dat jaar. Op jeugdige leeftijd, in 1885, verhuisden zij naar Zaandam, waar hun vader Izak chazan of Joods voorzanger in de [[synagoge]] werd. Elf jaar later, in 1896 ging Jacob Israël naar de Rijkskweekschool in Haarlem. Hij was enige jaren onderwijzer, onder meer in Krommenie.  
  
-In 1903 studeerde hij rechten in Amsterdam, in 1904 debuteerde hij met de verhalenbundel Kanalje, die in hetzelfde jaar werd gevolgd door de roman Pijpelijntjes. Dit bracht hem in conflict met de [[socialisme|socialistische]] politicus [[https://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_Lodewijk_Tak|Pieter Lodewijk Tak]] (1848-1907) en veroorzaakte morele verontrusting in de SDAP door de onverhulde homoseksuele aard van het boek. In 1907 volgde de roman Ondergangen, die zich voor een belangrijk deel in de Zaanstreek afspeelt. Hij gebruikte er woorden uit de [[zaans3|Zaanse volkstaal]] in zoals fleken en kluft. Andere proza-uitgaven waren de roman Pathologieën uit 1908, het essay In Russische gevangenissen uit 1913 en de dissertatie Rechtskundige Significa uit 1916. Na zijn promotie was De Haan drie jaar werkzaam als privaat-docent aan de Hogeschool van Amsterdam. +In 1903 studeerde hij rechten in Amsterdam, in 1904 debuteerde hij met de verhalenbundel Kanalje, die in hetzelfde jaar werd gevolgd door de roman Pijpelijntjes. Dit bracht hem in conflict met de [[socialisme|socialistische]] politicus Pieter Lodewijk Tak (1848-1907) en veroorzaakte morele verontrusting in de SDAP door de onverhulde homoseksuele aard van het boek. In 1907 volgde de roman Ondergangen, die zich voor een belangrijk deel in de Zaanstreek afspeelt. Hij gebruikte er woorden uit de [[zaans_dialect|Zaanse volkstaal]] in zoals fleken en kluft. Andere proza-uitgaven waren de roman Pathologieën uit 1908, het essay In Russische gevangenissen uit 1913 en de dissertatie Rechtskundige Significa uit 1916. Na zijn promotie was De Haan drie jaar werkzaam als privaat-docent aan de Hogeschool van Amsterdam. 
  
 In 1919 vertrok hij naar Jeruzalem, om zich daar te ontpoppen als tegenstander van het politieke zionisme. Hiermee haalde hij zich de vijandschap van de Joodse gemeenschap op de hals. Nadat hij in 1923 al schriftelijk was bedreigd, maakten drie schoten op 30 juni 1924, in Jeruzalem, een bruut einde aan het leven van de 42-jarige Jacob Israël de Haan. De moord, de eerste politieke moord in Palestina, schokte de wereld. Zijn moordenaar, Avraham Tehomi, was een 21-jarige ondercommandant van de paramilitaire zionistische organisatie Haganah. Pas in 1985 is onthuld dat de moord met medeweten van de latere president Ben Zvi was gepleegd. Het gevaarlijk element De Haan, die voor Nederlandse en Britse kranten stukken schreef waarin hij het zionisme scherp bekritiseerde, moest worden geliquideerd, zo vond men bij Haganah. Het liep uit op een tragische dood na een tragisch leven.   In 1919 vertrok hij naar Jeruzalem, om zich daar te ontpoppen als tegenstander van het politieke zionisme. Hiermee haalde hij zich de vijandschap van de Joodse gemeenschap op de hals. Nadat hij in 1923 al schriftelijk was bedreigd, maakten drie schoten op 30 juni 1924, in Jeruzalem, een bruut einde aan het leven van de 42-jarige Jacob Israël de Haan. De moord, de eerste politieke moord in Palestina, schokte de wereld. Zijn moordenaar, Avraham Tehomi, was een 21-jarige ondercommandant van de paramilitaire zionistische organisatie Haganah. Pas in 1985 is onthuld dat de moord met medeweten van de latere president Ben Zvi was gepleegd. Het gevaarlijk element De Haan, die voor Nederlandse en Britse kranten stukken schreef waarin hij het zionisme scherp bekritiseerde, moest worden geliquideerd, zo vond men bij Haganah. Het liep uit op een tragische dood na een tragisch leven.  
Regel 23: Regel 23:
 Vierregelige gedichtjes, het dagboek van zijn innerlijk leven. Zo kun je deze melancholieke, heldere en soms spottende verzen zeker lezen. Ze brengen de gekwelde schrijver, altijd worstelend met schuld en boete, met God die al dan niet bestaat, met heimwee en verlangen, met zijn liefde voor mooie jongens, dichtbij. Bekend werd zijn kwatrijn Onrust: \\ Vierregelige gedichtjes, het dagboek van zijn innerlijk leven. Zo kun je deze melancholieke, heldere en soms spottende verzen zeker lezen. Ze brengen de gekwelde schrijver, altijd worstelend met schuld en boete, met God die al dan niet bestaat, met heimwee en verlangen, met zijn liefde voor mooie jongens, dichtbij. Bekend werd zijn kwatrijn Onrust: \\
  
-//Die te Amsterdam vaak zei: 'Jeruzalem\\ +//Die te Amsterdam vaak zei: "Jeruzalem\\ 
-En naar Jeruzalem gedreven kwam\\  +En naar Jeruzalem gedreven kwam \\  
-Hij zegt met een mijmerende stem\\  +Hij zegt met een mijmerende stem \\  
-Amsterdam, Amsterdam.\\+"Amsterdam, Amsterdam"\\
 // //
  
Regel 37: Regel 37:
 // //
  
-In vier regels vatte Jacob Israël de Haan hier zijn leven tussen de twee voor hem belangrijkste polen samen.    +In vier regels vatte Jacob Israël de Haan hier zijn leven tussen de twee voor hem belangrijkste polen samen. 
 + 
 +{{tag>schrijver}}    
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/haan.1510852583.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 18:03
  • (Externe bewerking)