Heemraadschap
Vanouds de gangbare benaming voor een waterschapplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWaterschappen
Zie: Hoogheemraadschappen, Het Lange Rond, De Waterlanden en Waterstaat., een instelling die zich bezighoudt met waterkering en waterbeheer ( af- en toevoer, zuivering, dijkonderhoud, etc). Het bestuur van de waterschappen bestaat uit een dijkgraaf en heemraden. De oude aanduiding heemraad gold oorspronkelijk als benaming van de vertrouwensmannen die in de dorpen belast waren met allerlei taken die betrekking hadden op de `heem`, dat wil bijvoorbeeld zeggen de grond, de waterkeringen, de afwatering en de wegen. Daarbij traden zij ook als rechters op in de zaken die deze heem betroffen.
Toen in de Franse tijdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigFranse tijd
De Franse tijd in Nederland duurde van 1795 tot 1813 en was een periode van grote veranderingen. Nederland werd bezet door Franse troepen onder leiding van Napoleon Bonaparte, wat leidde tot economische en politieke veranderingen. De Zaanstreek werd hard getroffen door de Franse bezetting, vooral door het de gemeenten een veel duidelijker bestuurlijke rol gingen spelen, werd aan de heemraden de zorg voor de waterhuishouding (die immers niet aan de gemeentegrenzen was te koppelen) toevertrouwd. Pas in 1841 is aan de al genoemde rechtsprekende functie een einde gemaakt, sindsdien zijn de heemraden nog uitsluitend belast met het bestuur en het administratieve beheer van het desbetreffende waterschap. De heemraden worden gekozen door de ingelanden, dat zijn de in de lasten delende inwoners van het waterschap. Wat betreft het waterstaatkundig bestuur behoort de Zaanstreek tot het Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartierplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderkwartier, Noordhollands
Dikwijls gebruikte aanduiding voor het gedeelte van Noord-Holland ten noorden van het vroegere IJ , het huidige Noordzeekanaal. De naam is in 1921 gegeven aan het toen gevormde Hoogheemraadschap voor dit gebied, dat met ruim 142.000 hectare Nederlands grootste waterschap vormt. De Zaanstreek neemt in bedoeld gebied een eigen plaats in; van oudsher was men hier echter overwegend georiënteerd op Amsterdam en minder op de plaatsen en streken in het Noorderkwartier, w…, zetelend in Schagen, waarin dus ook door de Zaanse ingelanden gekozen vertegenwoordigers zitting hebben.