In het verleden telde de Zaanstreek zeer veel herbergen. Niet alleen bij en rond de haven van Zaandam, maar in alle Zaandorpen waren ze van belang. Herbergen hadden zeker niet alleen de functie van dranklokaal of kroeg, integendeel: ze dienden in veel gevallen als centrum van het gemeenschapsleven. Dorpelingen ontmoetten er elkaar en hielden er hun vergaderingen, leerden er dansen bij de viool en vierden er hun feesten. Bovendien werden er veilingen gehouden en vormden de herbergen de plaats waar kon worden aangemonsterd voor de scheepvaart.

Het aantal herbergen moet wel respectabel zijn geweest. Met Krommenie als voorbeeld: in dat dorp was het in 1743 blijkens een Resolutieboek aan 39 personen toegestaan sterke drank te verkopen en te schenken. Al zullen zij niet allemaal herbergier zijn geweest, op een bevolking van 2900 zielen geeft hun getal te denken. Het zal duidelijk zijn dat het een onmogelijke opgave is alle namen van verdwenen herbergen op te sommen. Alleen in Oostzaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaandam

Voormalige naam van de bewoningsconcentratie ten oosten van de Zaan nabij de Dam, tot 1795 behorend tot de gemeente Oostzaan, tussen 1795 en 1811 min of meer een zelfstandige gemeente en sinds 1811 deel uitmakend van de stad Zaandam. Oostzaandam behoorde tot de vond men aan de Zuiddijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZuiddijk

Hoofdstraat in Zaandam-Oost, lopend vanaf de Dam (Oostzijderkerk) naar het zuiden. Zuiddijk is de nieuwere, vermoedelijk vanaf het einde van de 18e eeuw gebruikte, naam voor de Waterlandse zeedijk, die al vóór 1275 voltooid werd.

In het verleden werd de Zuiddijk 'Seedijk' genoemd. Die oorspronkelijke naam geeft de toenmalige functie van de Zuiddijk aan. De dijk werd aangelegd, omdat het IJ toen al in open verbinding met de Zuiderzee was gekomen. In de 19e eeuw lieten een paar braken a… rond 1800: De Vergulde Wagen, Het Wapen van Oostzaandam, Union en Het Wapen van Amsterdam. Aan de Dam, De Zevenstar, De Otterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOtter, de

Voormalige herberg op de Dam te Zaandam, die lang na zijn verdwijning opnieuw bekendheid kreeg door het boek 'In den Otter' van C. Joh. Kieviet Dit boek gaat over de opstand tegen het (Franse) gezag in 1813; de beschreven gebeurtenissen hebben echter niet in 'De Otter' plaats gehad maar in een nabijgelegen logement. en Het Moriaanshoofd. In de Oostzijde schonken De Blauwe Kan en `s Lands Welvaren een borrel. Spitsbergen was te vinden aan de Peperstraatplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPeperstraat

Belangrijke doorgaande weg door het centrum van Zaandam-Oost, tussen de Beatrixbrug en de H. Gerhardstraat.

Ofschoon op geen enkele wijze meer als zodanig te herkennen was de Peperstraat een van de eerste paden in de Zaanstreek. Volgens een vermelding zou de Peperstraat al in 1622 een padreglement hebben gehad, indien juist is dit het oudst bekende padreglement. De Peperstraat moet al voor 1600 bebouwd zijn geweest. Aangezien wijn- en bierhandelaars hun kelders aan het pad hadden,…, Het Doodsluisje en Het Rode Hert bij de Braakdijk. Deze opgave is niet compleet.

Huidige horecabedrijvenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHoreca

Aanvankelijk de naam van de na de Tweede Wereldoorlog gevormde bedrijfsgroep Hotel-, Restaurant- en Cafébedrijven, nu gebruikelijk als aanduiding voor de afzonderlijke ondernemingen: horeca-bedrijven. De hoofdmoot van de Zaanse horeca heeft door de eeuwen heen eigenlijk altijd bestaan uit eenvoudige café's. Pas laat in de 20e eeuw kwamen ook het Hotel- en het Restaurantbedrijf tot een ontwikkeling, die meer aansluit bij het economisch belang van de Zaanstreek. met een voorgeschiedenis als herberg zijn bijvoorbeeld De Waakzaamheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWaakzaamheid, de

Herberg, hotel, restaurant, café en ooit dance-club te Koog. Herberg De Waakzaamheid wordt reeds genoemd in een gemeentelijk document uit 1626 en was mogelijk ouder. De naam Waakzaamheid stamt uit de Franse tijd, tot die tijd stond de herberg bekend als De Jonge Prins. In tegenstelling tot andere horeca-gelegenheden in de Zaanstreek, zoals De Prins te Westzaan en De Jonge Prins te Wormerveer, werd de naam na de Franse tijd niet terug veranderd. in Koog, De Prinsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPrins, de

Hotel, cafe en restaurant te Westzaan, oorspronkelijk (waarschijnlijk gelijktijdig met de bouw van de eerste kerk van Westzaan) begonnen als herberg en paardestalling (uitspanning) onder eenhoofdige leiding. De herberg stond eerder bekend als 'Prins Mauritius' (begin 17e eeuw). Andere namen waren onder andere Prins Willem III (omstreeks 1685), De Koning William (1741), De Koning Frederik (1762) en De Bataaf tijdens de Franse Tijd. Daarna onder de huidige naam bekend. in Westzaan en De Jonge Prinsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPrins, de Jonge

Voormalige herberg, later café-restaurant, te Wormerveer, omstreeks 1980 verbouwd tot een aantal woon-appartementen. De geschiedenis van de herberg is door J. Aten teruggevonden tot vóór 1643. In genoemd jaar sprak een akte van “'een huys en erff daer de Jonge Prins uythangt'. Verondersteld mag worden dat met de naam Prins Willem II (1626-1650) werd bedoeld, de enige zoon van stadhouder Frederik Hendrik. Het is echter ook denkbaar dat de aanduiding 'De Jonge Prins”' is gekozen … in Wormerveer die inmiddels tot appartementen is verbouwd. Het Het Moriaanshoofdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMoriaanshoofd, het

Café met kolfbaan in Wormer, 'op de hoecke van de Kerckstraet', het vroegere dorpscentrum. Het gebouw werd als herberg gebouwd in 1585 door Sijmen Moerjaen en hij noemde dit het Moerjaenshooft. Het familie-embleem van Sijmen Moerjaen, het hoofd van een Moerjaen, of Mooriaan siert nog steeds de gevel. Binnen, achter de tap van het voorcafé, staat een Moriaanshoofd van hout, gemaakt door ir. J. Wassink, te Jisp. in Wormer en het Heerenhuisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHerenhuis

Zie: Heerenhuis op de ringdijk van de Wijde Wormerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWijde Wormer

Voormalig meer, in 1626, na een eerdere mislukte poging in 1624-'25, drooggemalen en sindsdien een waterschap, dat in de jaren `80 van de 20e eeuw bij de samenvoeging tot het waterschap De Waterlanden werd betrokken. De Wijde Wormer, met een oppervlakte van ongeveer 1514 hectare, is geheel omgeven door een ringvaart, aan de oostelijke zijde na de watersnood van 1825 afgedamd. In het noorden wordt het waterschap begrensd door het voormalige heemraadschap Wormer, Jisp en Neck, in het… bij het Kalfplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKalf, 't

Buurtschap, wijk van oostelijk Zaandam, in de jaren zeventig van de 20e eeuw aanzienlijk uitgebreid door nieuwbouw onder de naam Plan Kalf.

Tot de buurtschap 't Kalf werd vroeger ook Haaldersbroek gerekend, dat door een brug over de Braaksloot met 't Kalf verbonden is. Beide, dus zowel 't Kalf als Haaldersbroek, behoorden vanouds tot het zogenoemde Haler vierendeel van de.