Alle voormalige Zaanse gemeenten die in 1975 tot Zaanstad zijn verenigd kennen een historische vereniging, genootschap, commissie of oudheidkamer. Zaanstad kent de volgende verenigingen die zich met de plaatselijke geschiedenis bezig houden:

• Assendelft: het Historisch Genootschap Assendelft,
• Jisp: de Oudheidkundige Commissie Jisp,
• Koog Zaandijk: Historische Vereniging Koog-Zaandijk,
• Krommenie: Historisch Genootschap Crommenie,
• Oostzaan: Stichting Oudheidkamer Oostzaan,
• Oost-Knollendam: Stichting Historisch Oost-Knollendam,
• Westzaan: Historische Vereniging Westzaan,
• Westzaan: Beeldbank Westzaan,
• Wormer: Genootschap Wormer,
• Wormer: op Facebook
• Wormer: Historisch Wormer
• Wormerveer: de Historische Vereniging Wormerveer, op Facebook
• Zaandam: Historisch Zaandam
• Zaanstad: Gemeentearchief Zaanstad
• Zaanstreek: De Zaansche Molen
• Zaanstreek: Vereniging Zaans Erfgoed
• Zaanstreek: Katerstede Zaanse Dorpen
• Zaanstreek: Stichting Zaanse Pakhuizen
• Zaanstreek: Zaans -Industrieel- Erfgoed

Een aantal buurgemeenten van Zaanstad beschikken eveneens over een soortgelijke organisatie. Het betreft:

• Heemskerk: Historische Kring Heemskerk
• Kennemerland: Museum Kennemerland
• Landsmeer: Oudheidkundige Vereniging Landsmeer
• Midden-Kennemerland: Historisch Genootschap Midden Kennemerland
• Purmerend: Vereniging Historisch Purmerend
• Purmerend: Waterlands Archief
• Uitgeest: Historische Vereniging Oud Uitgeest
• Velsen: Historische Kring Velsen

Voor een overzicht van alle soortgelijke organisaties in Noord-Holland is een overzicht van Genlink beschikbaar terwijl ook een overzicht van alle Nederlandse organisaties niet ontbreekt.