Historische verenigingen
Alle voormalige Zaanse gemeenten die in 1975 tot Zaanstad zijn verenigd kennen een historische vereniging, genootschap, commissie of oudheidkamer. Zaanstad kent de volgende verenigingen die zich met de plaatselijke geschiedenis bezig houden:
- Assendelft: het Historisch Genootschap Assendelftplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistorisch Genootschap Assendelft
Het Historisch Genootschap Assendelft is opgericht in 2008 en stelt zich als doel de historie en het meer recente verleden van Assendelft vast te leggen. Het archief van het Genootschap fungeert als bron voor tentoonstellingen, presentaties en soortgelijke activiteiten. Het Genootschap publiceert 4x per jaar de periodiek, - Jisp: de Oudheidkundige Commissie Jisp,
- Koog Zaandijk: Historische Vereniging Koog-Zaandijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistorische Vereniging Koog-Zaandijk
Historische Vereniging Koog-Zaandijk is opgericht in 2008. De vereniging telde in 2020 ruim 350 leden en stelt zich ten doel om de kennis van het verleden van Koog aan de Zaan en Zaandijk te bevorderen.
De vereniging heeft een vaste maandelijkse rubriek in, - Krommenie: het Historisch Genootschap Crommenie,
- Oostzaan: de Stichting Oudheidkamer Oostzaan,
- Oost-Knollendam: Stichting Historisch Oost-Knollendamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigStichting Historisch Oost-Knollendam
Stichting Historisch Oost-Knollendam bouwt haar archieven op door schenkingen zoals oude logboeken, ansichten, foto's, oude rekeningen of lidmaatschapskaarten. Het fotobestand in het SHOK archief telt ruim 6000 plaatjes en wordt nog regelmatig aangevuld met nieuwe beelden door donateurs en belangstellenden. Door het beschikbaar stellen van die oude beelden blijft de historie van het dorp zichtbaar. Veel van de historie is te zien in de vitrine kasten tijdens…, - Westzaan: de Historische Vereniging Westzaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistorische Vereniging Westzaan
In 1983 opgerichte vereniging, voortgekomen uit de Westzaanse Gemeenschap. De doelstelling ligt in de naam besloten: verdieping en verbreiding van kennis der dorpsgeschiedenis, maar daarnaast kent de vereniging zich ook een bewakende functie toe. Tot nu toe is Westzaan vrijwel niet aangetast door de verstedelijking die Zaanstad kenmerkt - de Historische Vereniging Westzaan staat zoveel mogelijk op de bres om het aparte karakter van het dorp te behouden. Waarschij…, - Westzaan: Beeldbank Westzaan
- Wormer: het Historisch Genootschap Wormerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistorisch Genootschap Wormer
Het Historisch Genootschap Wormer stimuleert de belangstelling voor het verleden van het dorp Wormer door diegenen die zich bezighouden met de historie van Wormer bij elkaar te brengen. Zij ondersteunen acties tot behoud van historische waarden, vergroten de kennis en het inzicht over de historie van Wormer, doen onderzoek naar de geschiedenis van Wormer, publiceren resultaten van onderzoek en andere historische gebeurtenissen en brengen de lokale historie onder de…, op Facebook - Wormer: Historisch Wormerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigStichting Historisch Wormer
Historisch Wormer is een stichting die zich bezig houdt met het behoud door restauratie van historische objecten die een relatie hebben met Wormer. Daartoe worden restauratoren gezocht die aantoonbaar op topniveau werken en dat het gerestaureerde object voor het publiek getoond wordt. De stichting Historisch Wormer regelt en betaalt de restauraties, gesteund door regionale fondsen. Ten behoeve van de restauratieprojecten wordt uitgebreid archiefonderzoek gedaan met … - Wormerveer: de Historische Vereniging Wormerveerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistorische Vereniging Wormerveer
Opgericht 2002
Historische Vereniging Wormerveer
Geruime tijd voor de viering van het 500-jarig bestaan van Wormerveer als dorpsgemeenschap in 2003, kwam een aantal betrokken Wormerveerders met het initiatief om ter gelegenheid van dit heuglijke feit een boekwerk uit te geven over de historie van dit Zaandorp. Omdat echter de voorbereidingstijd te kort bleek om dit boek te presenteren in het feestjaar, is dit idee losgelaten en hebben de initiatiefnemers zich…, op Facebook - Zaandam: Historisch Zaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistorisch Zaandam
Onder de naam Historisch Zaandam sluiten een aantal vrijwilligers zich in 2018 aan om de Zaandamse historie breder uit te dragen en bekender te maken bij alle lagen van de bevolking. Historisch Zaandam vormt daarmee de ontbrekende schakel in het rijtje historische vereniging van de voormalige Zaangemeenten. De vereniging wil niet uitsluitend bezig zijn met het weergeven van foto's van oude gebouwen maar wil de verhalen van mensen vertellen en daar verder onderzoek naar doen. … - Zaanstad: Gemeentearchief Zaanstadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGemeentearchief Zaanstad
De term archief kan drie betekenissen hebben:
* het archiefmateriaal; * het archiefgebouw, de bewaarplaats, * de archiefdienst, de instelling.
Door de eeuwen heen zijn er wat betreft de archieven, in alle drie de betekenissen, veranderingen geweest. In dit artikel wordt, na een algemeen-historisch overzicht, het Gemeentearchief van Zaanstad behandeld. De overige voor de Zaanstreek van belang zijnde archieven zijn summier behandeld onder Archief. - Zaanstreek: De Zaansche Molen
- Zaanstreek: Vereniging Zaans Erfgoed
- Zaanstreek: Katerstede Zaanse Dorpen
- Zaanstreek: Stichting Zaanse Pakhuizen
- Zaanstreek: Zaans -Industrieel- Erfgoed
Een aantal buurgemeenten van Zaanstad beschikken eveneens over een soortgelijke organisatie. Het betreft:
- Heemskerk: Historische Kring Heemskerk
- Kennemerland: Museum Kennemerland
- Landsmeer: Oudheidkundige Vereniging Landsmeer
- Midden-Kennemerland: Historisch Genootschap Midden Kennemerland
- Purmerend: Vereniging Historisch Purmerend
- Purmerend: Waterlands Archief
- Uitgeest: Historische Vereniging Oud Uitgeest
- Velsen: Historische Kring Velsen
Voor een overzicht van alle soortgelijke organisaties in Noord-Holland is een overzicht van Genlink beschikbaar terwijl ook een overzicht van alle Nederlandse organisaties niet ontbreekt.