Aanduiding van het gewest dat de duinstreek van Noord-Holland omvat. Ten zuiden (ter plaatse van de Kennemerbeek bij Bennebroek en de Ringvaart van de Haarlemmermeer) grenzend aan Rijnland, ten oosten aan Waterland en West-Friesland en naar het noorden doorlopend tot en met Bergen en Schoorl.

Het gebied boven Alkmaar werd wel Kennemer Gevolg genoemd. De Zaanstreek is in het verleden steeds onder Kennemerland gerangschikt. Dit heeft eeuwen achtereen bestuurlijke gevolgen gehad. Zo werd al in 1291 door Floris V aan Westzaan het Kennemer recht gegeven, waarbij onder meer het beheer van de dijk aan dijkgraaf en heemraden (dus aan ingezetenen) werd toevertrouwd.

De Zaanse geschiedenis is sterk verbonden met de ontwikkelingen in Kennemerland. Ook kan worden staande gehouden dat de huidige plaats die Haarlem in provinciaal bestuurlijk opzicht inneemt, samenhangt met de belangrijke betekenis die Kennemerland steeds heeft gehad. Zie: Bestuur en rechtspraak 1. en 2., de gehele hoofdstukken.