kleinsorg

No renderer 'odt' found for mode 'odt'

Joachim Kleinsorg, ook: Kleynsorg, Westzaans Vrijbuiterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVrijbuiters

Zaankanters, die in de Spaanse tijd, de tijd van 1572 tot 1576 waarin de Zaanstreek gedeeltelijk door troepen in Spaanse dienst bezet was, door ongeregelde aanvallen de Spaanse bezetters zoveel mogelijk schade probeerden te berokkenen. Zowel de Spanjaarden als de Staatsen maakten gebruik van de Vrijbuiters die achter de vijandelijke linies opereerden. Hun taak was zoveel mogelijk buit te vergaren, zoveel mogelijk verwarring te stichten, alsmede personen te ontvoeren die voor losgeld…
in de Spaanse Tijdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSpaanse tijd

Lokale aanduiding voor de jaren 1572 tot en met 1576, de tijd waarin de Zaanstreek gedeeltelijk door troepen in Spaanse dienst bezet was. Feitelijk is het een foutieve naamgeving van de eerste jaren van de opstand in de Nederlanden tegen de toenmalige vorst, Filips II
van 1572 tot 1576.

De Nederlandse Opstand tegen de Spanjaarden maakte de Zaanstreek in de jaren 1572-’76 tot een rampgebied. Zowel de Spaanse als de Staatse troepen maakten gebruik van Duitse huurlingen. Een dorp dat tussen de twee kampen in lag, kreeg het zwaar te verduren; het werd nu eens door de Spaanse en dan weer door de Staatse troepen geplunderd en/of in brand gestoken.

Een deel van de bevolking raakte op drift, probeerde zwervend over het Zaanse platteland met tijdelijk werk aan de kost te komen. Sommige dorpsbewoners verhuurden zich aan de Spaanse troepen, een aanmerkelijk groter aantal verhuurde zich aan Staatse troepen. Achter de vijandelijke linies stichtten zij als Vrijbuiters verwarring, vergaarden zoveel mogelijk buit en ontvoerden mensen die tegen betaling weer werden vrijgelaten. De vrijbuiters waren moeilijk te bestrijden vanwege hun grote kennis van het gebied, hun lichte bewapening en hun ervaring als schipper.

Westzaner Joachim Kleinsorg was één van de bekendste, als enige Zaanse Vrijbuiter kreeg hij een groep soldaten onder zich en werd commandeur van de scheepjes bij de Kalverschans. Onder hem ressorteerden Govert 't Hoenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHoen, Govert 't

- Ilpendam 31 mei 1574

Govert 't Hoen, 't Oude Hoen, gesneuveld 31 mei 1574 bij Ilpendam, een Waterlandse boer en aanvoerder van de Vrijbuiters. De meest bekende Zaanse Vrijbuiter in de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog. Een aantal van hen was visser of schipper, zij kenden de waterrijke omgeving en buitten, in de jaren rond 1574, dat voordeel tegen de Spanjaarden regelmatig uit. Vooral tijdens het beleg van
en Albert 't jonge Hoen, Jan Walichsz, Jan Cornelis Gerritsz, Cornelis Goesinnenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGoesinnen, Cornelis Dircxz

geboren 1551

Cornelis Dircxz Goesinnen, schepen van Velsen vanaf 14 juni 1595 tot 18 oktober 1595, Kapitein der Vrijbuiters in de oorlog tegen Spanje. Hij was van Noord-Holland afkomstig, en toonde zijn moed bij verschillende gelegenheden. Hij was gehuwd met de weduwe van Kommandeur der Vrijbuiters
, Klaas Cornelis en Jan Dieuwes van Westzaan, Klaas Kornelis Symonsz uit De Middel, Engel Lastpenning van Krommenie en Pieter Klaasz Yperen van Oostzaan.

Kleinsorg moet een eigenzinnig man zijn geweest, hij kwam zelfs eenmaal in conflict met de Staatse gouverneur van Noord-Holland boven het IJplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigIJ, het

Thans een breed water binnen de stad Amsterdam, met daarmee verbonden een aantal deels gegraven havens, aan de oostkant begrensd door een afdamming met de Oranjesluizen ter hoogte van Schellingwoude, aan de westkant overgaande in het Noordzeekanaal.

Het IJ stond vóór de afdamming tussen 1865 en 1872 in open verbinding met de Zuiderzee en strekte zich uit van Durgerdam tot aan de duinen. Bij Beverwijk was het nog door een strook van slechts 8 km van de Noordzee gescheiden; men sprak te…
, Diederik Sonoyplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSonoy, Diederik van

(Kalkar 1529 - Pieterburen 2 juni 1597)

Jonkheer Diederik van Sonoy, Staats krijgsman in de Spaanse tijd, is als gouverneur over Noord Holland regent van de Zaanstreek. De edelman uit Cleef veroverde posities in geheel Noord-Holland boven het IJ. Tot 1588 trad hij op als regent van de Zaanstreek. Dit gebied was voor hem belangrijk, vooral doordat het nabij het Spaansgezinde Amsterdam lag. De veelal ongeregelde troepen onder zijn bewind, verdedigden de streek met wisselend …
, over de verdeling van veroverde buit. Dat weerhield hem in 1576 niet om onder bevel van Sonoy als kapitein van een schuit deel te nemen aan een aanval op Muiden, die overigens mislukte.

De Zaanse Vrijbuiters van Holland's binnenwateren waren de evenknieën van de Watergeuzen op zee. Het behoud van het Noorderkwartier was hen grotendeels te danken en zij ontwikkelden grote werkzaamheden gedurende het belg van Haarlem. Van jongs af aan met het water vertrouwd, in een land door IJ en Zaan en de meren omringd, door vaarten doorsneden, deden zij de Spanjaarden afbreuk, vielen hen onophoudelijk aan vanuit wapenplaats de Westzaner-overtoom, in roei-jachten voor 20 man, die gebouwd waren als galeien, en schilden aan de boeg hadden die tegen musketkogels bestand waren.

Van de Westzaander kerktoren, waarop dag en nacht een wachter was, werd hen geseind waar zij de Spanjaarden op het lijf konden vallen. Geen schip was hen te groot om aan te vallen. Stremde het ijs de vaarten, dan vlogen zij langs de bevloerde stromen en snel als een gier hadden zij hun prooi bereikt. Hun polsstok was van een spiets voorzien. Ze hadden een vuurroer, soms twee, over de schouder en een houwer en enige pistolen in de gordel.

Deze mannen van de Zaan, zegt Velias in de kroniek van Hoorn, „deden vele stukken schier ongelooflijk zo van kloekmoedigheid als van behendigheid in oorlog“.

In Zaandam werd een straat naar Joachim Kleinsorg vernoemd.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/kleinsorg.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:09
  • (Externe bewerking)