korfbal

Sport, balspel aanvankelijk als buitensport maar later ook in de zaal door zes mannen en zes vrouwen samen beoefend.

Algemeen

Als 'uitvinder' van korfbal wordt wel Nico Broekhuizen genoemd. Een Amsterdamse onderwijzer, die begin 1900 in Zweden kennis maakte met het gymnastische spel 'ringboll'. Hij introduceerde het spel in het Amsterdamse onderwijs en kreeg veel steun, aangezien men al enige tijd aan het zoeken was naar een sport die gemengd beoefend kon worden.

De ijzeren ringen werden door manden vervangen, waarmee de naam korfbal ontstond. Met hulp van de Amsterdamse Bond van Lichamelijke opvoeding werd een cursus voor korfbalspelleider opgezet. Mede door het beoefenen van de sport op de scholen ontstond een aantal verenigingen. Op 2 juni 1903 werd in Amsterdam de Nederlandse Korfbalbond (NKB) opgericht. Hierna won de sport geleidelijk aan populariteit, ondanks de weerstand tegen gemengde sportbeoefening in sommige streken.

Demonstraties tijdens de Olympische Spelen van 1920 te Antwerpen leidden tot verdere populariteit van het korfbal. Diverse streekbonden werden opgericht. Naast de NKB onstond in 1920 de Christelijke Korfbalbond (CKB). Deze laatste werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers verboden. Desondanks bleef het aantal beoefenaren van de sport groeien. In 1946 waren bij de NKB 409 clubs met in totaal 23.787 leden, terwijl de CKB met 83 clubs en 3.828 leden na de oorlog de competitie hervatte.

Zaalkorfbal

Een variatie binnen de korfbalsport ontstond in de jaren vijftig met de introductie van het zaalkorfbal. Aanvankelijk gezien als trainingsmogelijkheid voor de veldsport, ontwikkelde deze tak zich snel mede als gevolg van de bouw van de eerste sporthallen. In 1956 werd het eerste nationale kampioenschap zaalkorfbal gespeeld. Dit gebeurde in toernooivorm met deelneming van de beste veldploegen.

Rohda uit Amsterdam werd de eerste zaalkampioen. Door de komst van twee hoofdklassen wordt nu in een finalewedstrijd de nationale titel betwist. In 1973 kwamen de NKB en de CKB tot een fusie en werd de naam veranderd in het Koninklijk Nationaal Korfbal Verbond (KNKV). De bond telde na de fusie 70.000 leden verdeeld over 563 verenigingen. In 1982 werd een ledental van 100.000 bereikt.

In Nederland wordt korfbal op het veld in drie en in de zaal in twee vakken gespeeld. Door het ontbreken van het middenvak is de zaalsport sneller en daardoor als kijkspel aantrekkelijker. De internationale druk op ons land om ook in het veldkorfbal tot twee vakken over te gaan neemt toe.

Ontwikkeling in de Zaanstreek

De ontwikkeling van korfbal in de Zaanstreek volgde de landelijke tendens. In 1910 ontstond de Zaanse korfbalbond, die in september 1918 gezamenlijk met de Westfriese Korfbalbond officieel werd erkend. Na een fusie in 1920 ontstond de Noordhollandse Korfbalbond. Deze bond strekte zich uit over geheel Noord-Holland boven 't IJ. Haarlem en Amsterdam hadden zelfstandige bonden.

Ook in de Zaanstreek nam het aantal leden flink toe. Met name na de Tweede Wereldoorlog, wellicht als gevolg van de geringe aantrekkingskracht van de traditionele vooroorlogse jeugdverenigingen. Door deze groei werd een hechte organisatie steeds noodzakelijker. Dit leidde in onze streek op l juli 1969 tot een samengaan van de Haarlemse en Noordhollandse Korfbalbond onder de naam Noord West. De laatste verandering voltrok zich in juli 1984 toen Noord West en IJ en Amstel samengingen en de afdeling Noord-Holland ontstond.

Verenigingen in de Zaanstreek

Koog-Zaandijk (KZ, 600 leden) is de oudste vereniging in onze streek. Opgericht in 1910 ontwikkelde deze vereniging zich tot één van de meest toonaangevende in de regio met als hoogtepunt het behalen van het landskampioenschap in 1934. Gestart aan de Koogse Sportstraat achter de terreinen van KFC, speelt KZ nu op het gemeentelijke sportterrein aan de Wezelstraat waar meerdere velden kunnen worden uitgelegd. En men ook de beschikking heeft over een halfverhard trainingsveld.

De tweede Zaanse vereniging is Roda uit Westzaan (225 leden), opgericht op 1 februari 1918. Al eerder werd er in Westzaan korfbal gespeeld door de gymnastiekverenigingen Jahn en 't Hoen. Door de oprichting van Roda was er voor het eerst een doorbraak van de historisch gegroeide tegenstelling tussen de dorpsdelen Noord en Zuid. Roda bespeelt een gemeenteterrein aan de Torenstraat.

Gravelvelden

Op 10 november 1918 ontstond de Zaandamse Korfbal Vereniging ZKVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZKV Korfbalvereniging

Op 10 november 1918 werd de Zaandamse Korfbal Vereniging ZKV als eerste Zaandamse vereniging opgericht. De Zaandammers waren vele jaren de grootste leveranciers voor bonds- en commissiebesturen. De eerste wedstrijden werden gespeeld op het Blauwe Zand ten westen van de Hoornselijn, vijf jaar later op een weiland ofwel 'het prutje' ter hoogte van het Grote Glop, gevolgd door een terrein in het Westzijderveld en in 1957 het sportcomplex Oostzijderveld met de Ekster als thuis…
als eerste Zaandamse vereniging (260 leden). De Zaandammers waren vele jaren de grootste leveranciers voor bonds- en commissiebesturen. De thuiswedstrijden worden op het gemeentelijk sportpark Hoornseveld op gravelvelden verspeeld.

Op 14 november 1923 volgde de oprichting van de Wormer Korfbal Vereniging (WKV) in Wormer. In 1935 werd de naam gewijzigd in Groen Geel.

Naast het beoefenen van de korfbalsport heeft deze vereniging een belangrijke sociale functie. De betrokkenheid van de leden heeft geleid tot het zelf bouwen van een sporthal en een door de gemeente Wormer geëxploiteerde accommodatie op het sportpark Triclersoord, het grootste in de regio. In de zaal behaalde Groen Geel twee jeugdkampioenschappen in het succesjaar 1981. De aspiranten werden Nederlands kampioen zaalkorfbal in Hoorn en de junioren veroverden in Doesburg de nationale titel. Na het kampioenschap van de overgangsklasse promoveerde Groen Geel na het seizoen 1985-1986 naar de hoofdklasse zaalkorfbal. De vereniging heeft nu ongeveer 550 leden.

In en na de jaren dertig ontstonden nog vier verenigingen. De Zaandamse Korfbal Club (ZKC) meldde zich op l7 juli 1931 aan als lid van de CKB. De Zaandammers speelden binnen deze bond in de jaren zestig een leidende rol. In 1960 en 1961 werd men nationaal CKB kampioen. In de zaal werd men in 1966 eerste in de competitie van de NKB zaterdagclubs. De vereniging (260 leden) bespeelt het sportpark Jagersveld en is de enige zaterdagclub in de Zaanstreek.

Poelenburg

Op 23 april 1932 ontstond Zaandam Zuid (140 leden). Deze vereniging heeft op sportpark Poelenburg haar terrein en organiseert voor haar leden veel nevenactiviteiten. Qua speelsterkte zit deze vereniging tussen bonds- en afdelingsniveau.

Op 2 juni 1932 werd de Oostzaanse Korfbal Vereniging (OKV) opgericht. Ook deze vereniging beschikt over een actief kader en oogst veel bekendheid met spectaculaire acties om uitbreidingen en verbeteringen van de accommodatie te financieren. Men beschikt over een gras- en een gravelterrein in de Twiskepolder. Als enige Zaanse korfbalvereniging organiseert OKV een bedrijfscompetitie. De club telt 225 leden.

Hoger Op in Krommenie ontstond in 1950. Deze vereniging bezit een accommodatie op sportpark De Slibkuil met een clubhuis, dat voor het grootste deel door vrijwilligers werd gebouwd. De jongste Zaanse vereniging is de Kieviten in Wormerveer. Opgericht op 5 juni 1965 heeft men na een paar moeilijke beginjaren nu de beschikking over een eigen terrein aan de Noordsterweg in Wormerveer. Als enige Zaanse vereniging speelt men in de afdeling Noord-Holland. De vereniging telt 80 leden.

Jaap de Boer

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/korfbal.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:06
  • (Externe bewerking)