letters:n

95

N

  • N
  • Nachtegaal, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNachtegaal, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier. De balkenzager werd gebouwd in 1854. In 1898 werd hij van zijn standplaats ten westen van de spoorlijn afgebroken en vervoerd naar Heerhugowaard, waar hij werd herbouwd.

    molen houtzaagmolen
  • Nachtegaal, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNachtegaal, de

    Oliemolen te Wormerveer. De eerste vermelding dateert uit januari 1660. Hij werd in 1852 afgebroken van zijn standplaats aan de naar hem vernoemde Nachtegaalsloot, ten westen van de tegenwoordige spoorlijn en vervoerd naar Joure, waar hij werd herbouwd.
  • nachtegaal1plugin-autotooltip__default
  • Nachtwachtplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNachtwacht

    Nachtwacht Ratelband was omstreeks 1925 een bekende Zaandijker De nachtwacht was weggelegd voor een dorpsdienaar die moest waken over het dorp en van zonsondergang tot zonsopgang de tijden moest afroepen. Nachtwachten werden in de Gouden Eeuw ingesteld. Anders dan de naam doet vermoeden waren juist in dát tijdvak de levensomstandigheden van velen zeer slecht en vonden er vele inbreuken plaats op de bestaande wetten en verordeningen. Ook in de Zaanstreek werden dorpswakers ingesteld; z…
  • Nagelmakerijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNagelmakerij

    In de Zaanstreek destijds ( 17e tot 19e eeuw) een niet onbelangrijke vorm van smidswerk. Spijkers (nagels) werden toen nog gesmeed; in verband met de omvangrijke scheeps- en houtbouw specialiseerden verscheidene smederijen zich in de vervaardiging van nagels. Zie ook:
  • Nagtegaal bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNagtegaal bv

    Schildersbedrijf te Wormerveer, aanvankelijk gevestigd aan de Marktstraat, thans (na diverse verhuizingen) aan de Industrieweg. In 1921 nam P. Nagtegaal het schildersbedrijf van G. van Hilten als eenmanszaak over. Later nam hij zijn stiefzoon E. Kolder als firmant op en deze werd na het overlijden van Nagtegaal enig eigenaar. In 1974 werd de juridische vorm gewijzigd in bv en nam Kolder zijn zoon E.J. Kolder in de zaak op. Het bedrijf houdt zich bezig met behang- en schilderswerkza…
  • nalezemplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bignalezem

    * Donau-pont * Noorderbrug * Heel, de
  • NASplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNAS

    Nationaal Arbeids-Secretariaat, in 1893 opgericht als eerste vakcentrale in Nederland. Het NAS streefde ernaar plaatselijke vakverenigingen en afdelingen van landelijke vakbonden te verenigen in plaatselijke arbeidssecretariaten. Hierdoor ontstond in 1897 het
  • Nationaal Steunfondsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNationaal Steunfonds

    Tienduizenden onderduikers en mensen die vanwege de oorlogshandelingen in de periode 1940-1945 niet de mogelijkheid hadden inkomsten te verwerven, dankten hun financiële hulp in bezettingstijd aan het N.S.F., het Nationaal Steunfonds. Het betrof een illegale organisatie, die werkte met alle middelen van de grote bankierswereld, doch waarover na de oorlog eigenlijk maar weinig bekend is geworden.
  • Natuur in de Zaanstreekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNatuur in de Zaanstreek

    Natuur is het totaal der levende organismen, inclusief hun onderlinge relaties. De betrekkingen van organismen (micro-organismen, planten, dieren en mensen) met hun omgeving vormen het studieterrein van de ecologie. In dit artikel wordt vanuit ecologisch standpunt een zo overzichtelijk mogelijke beschrijving gegeven van de natuur in de Zaanstreek. Zie ook:
  • Natuurbad Wijdewormerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNatuurbad Wijdewormer

    Voormalig zwembad met ligweiden, in de volksmond ook wel het Wormerbad, Wormergat of Wormerplas genoemd, gelegen in de zuidoosthoek van de Wijde Wormer, op de plek waar tijdens de overstroming van 1825 een 'wiel' was ontstaan. Het water in dit diepe meertje bleef door de aanwezigheid van enkele wellen van goede kwaliteit, hoewel er aanvankelijk door enige er op lozende boerderijen verontreiniging optrad.
  • Natuurhistorisch Museum E. Heimansplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNatuurhistorisch Museum E. Heimans

    Museum van de Stichting Federatie van Zaanse Natuurliefhebbers aan de Thijssestraat te Zaandam, aan de rand van het Darwinpark. De tien in de Federatie verenigde instellingen tonen hier sinds 1987 hun verzameling over de Zaanse natuur en zijn historie. In 1990 kreeg de op 5 mei 1945 opgerichte Federatie de
  • Nauernaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNauerna

    Buurtschap behorende tot de gemeente Zaanstad en voor het grootste deel gelegen in de voormalige gemeente Assendelft. Een klein deel ligt op Westzaanse grond. Nauerna was nooit zelfstandig.

    Oorsprong van de naam Nauerna.

    De volgende schrijfwijzen zijn bekend: 1492 Nouwerna, 1547 Nouwertna, 1604 Nauwertna.
  • Nauernasche Polderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNauernasche Polder

    Polder tussen Nauerna, Zijkanaal D, het Noordzeekanaal en Veerpont Buitenhuizen. De polder is drooggemaakt tijdens de aanleg van het Noordzeekanaal (1873-1876) en heeft lange tijd een agrarische functie gehad. In 1984 kreeg hij een andere bestemming, namelijk voor de stort van grove
  • Nauernasche Sluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNauernasche Sluis

    Schutsluis in de overtoom van Nauerna tussen de Nauernasche Vaart en Zijkanaal D van het Noordzeekanaal. Vóór de aanleg van de vaart kwam de sluis op het einde van het Twiske uit op het IJ. De officiële naam is: Schermersluis.

    De sluis was dus al aanwezig toen de Nauernasche Vaart werd aangelegd in 1633. Oorspronkelijk was het een sluisje van slechts 8 voet breed. Het functioneerde voornamelijk voor de inname en het uitlaten van water. In 1633 werd de sluis verlengd tot 37…
  • Nauernasche Vaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNauernasche Vaart

    Kanaal met een lengte van 8,5 kilometer tussen de Tochtsloot bij Westknollendam en Zijkanaal D van het Noordzeekanaal bij Nauerna.

    Het kanaal is in 1633 aangelegd. Daarbij is de loop van het doodlopende water 't Twiske gebruikt. Het werd aangelegd om voldoende afwateringsmogelijkheden voor de Schermerboezem te verkrijgen, toen de Schermer werd ingepolderd. Men koos de gemakkelijkste oplossing door gebruik te maken van het al aanwezige Twiske en van de eveneens aanwezige Naue…
  • Neckplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeck

    Gehucht in en aan de noordwestrand van de in 1626 drooggemaakte Wijde Wormer. De kern van Neck ligt hemelsbreed ruim 9 kilometer van Zaanstad (Bannehof), ruim 4 km van Jisp, en 8,5 kilometer van Wormer (gemeentehuis) en slechts 2 kilometer van Purmerend. Het gehucht is de belangrijkste woonbuurt van de gemeente Wijdewormer, die in 1991 met Wormer en Jisp werd samengevoegd tot een nieuwe gemeente Wormerland.
  • Neckermolenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeckermolen

    Boven- en binnenkruiende poldermolen, grondzeiler, in de polder Wormer, Jisp en Nek, dichtbij het gehucht Neck. De molen is waarschijnlijk in 1631 gebouwd voor de banne van Wormer. Hij sloeg het polderwater uit op de ringvaart van de Beemster, die hier thans is opgenomen in het Noordhollands Kanaal.
  • Nederlandsche Basalt Maatschappij NBMplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNederlandsche Basalt Maatschappij NBM

    In 1902 opgericht te Zaandam door Simon Prins Dzn (1878 - Bloemendaal 13 september 1970). Na een interessante en allerminst onbezorgde jeugd kwam Prins, destijds werkzaam als bediende op een handel- en industriekantoor, op toevallige wijze in aanraking met de handel in zand en grind. De eerste opdracht die hij kreeg was de levering van een scheepje rivierzand, groot 35 M3, waarmee hij een bescheiden winst maakte, doch deze winst bekoorde hem meer dan zijn s…
  • Nederlandse Unieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNederlandse Unie

    Zie:Tweede Wereldoorlog 2.
  • Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren, afdeling Zaanstreekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren, afdeling Zaanstreek

    De afdeling Zaanstreek is één van de circa 135 afdelingen van de in 1864 opgerichte vereniging (zie voor de algemene ontwikkeling: Dierenbescherming). De taak van de afdelingen bestond (en bestaat nog steeds) voor een belangrijk deel uit de opvang van zwerfdieren en dieren waarvan de eigenaar noodgedwongen afstand moet doen. Dit afdelingswerk geschiedt op vrijwillige basis. Om de opgevangen dieren een tehuis te kunnen bieden…
  • Neel, de Jonge Ruigeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeel, de Jonge Ruige

    Oliemolen te Westzaan, ook De Jonge Ruig genoemd. De eerste vermelding dateert uit 1670. Hij heeft gestaan tussen de weg en de Gouw ten zuiden van het verlengde van de Papenpadsloot en werd vermoedelijk kort na 1809 gesloopt.
  • Neel, de Oude Ruigeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeel, de Oude Ruige

    Oliemolen te Westzaan, ook De Oude Ruig genoemd. De windbrief werd gegeven in mei 1649. Hij heeft gestaan tussen de weg en de Gouw, nabij het verlengde van de Papenpadsloot en werd kort na 1809 gesloopt.

    oliemolen molen
  • Neptunusplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeptunus

    God van de zee bij de Romeinen (bij de Grieken Poseidon genaamd). Neptunus is in de klassieke oudheid en ook in latere eeuwen op vele plaatsen in de Westerse wereld met een drietand afgebeeld. In ons land gebeurde dat vaak in de 17e of 18e eeuw aan of in bouwwerken waarvan de eigenaar of gebruiker zijn welvaart mede dankte aan de zee en de zeevaart. In de Zaanstreek werd Neptunus, of alleen zijn drietand, in de 18e eeuw regelmatig afgebeeld. Zo is hij zittend op een dolfijn te vinden o…
  • Neptunus, zwemverenigingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeptunus, zwemvereniging

    Lemma aanmaken Zie: Zwemsport.
  • Nereusplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNereus

    In 1912 werd in Zaandijk Zwemvereniging Nereus opgericht. Vanaf 1964 kregen veel Nereus-leden bekendheid zoals Jan Weeteling, Gerda en Bep Weeteling, Dick Steijn, Tino Vet, Hanneke Loots, Marijke Zant, Jan Sikma en Toos Beumer. Olympische deelname was er in 1964 (Tokio) voor Toos Beumer die een bronzen medaille veroverde en Jan Weeteling en Bep Weeteling en in 1968 (Mexico), waar Toos Beumer en Bep Weeteling opnieuw deel van de Nederlandse afvaardiging uitmaakten.
  • Nessluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNessluis

    Voormalige sluis in de Assendelver IJ-dijk, iets westelijk van het dorp. De sluis, gebruikt voor het inlaten en uitslaan van water, werd eind 17e eeuw afgedamd en begin 18e eeuw gesloopt.

    sluis
  • Nettenrederijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNettenrederij

    Zie: Economische geschiedenis 1.2.2
  • Neuhaus, Tonplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeuhaus, Ton

    (Wormerveer, 14 juni 1935 - Zaandijk, 19 januari 2014)

    Antoon Frans (Ton) Neuhaus, conservator van het Molenmuseum sinds 1968, was van 1961 tot 1969 bestuurslid van de vereniging Vrienden van de Zaanse Schans, later Vrienden van het Zaanse Huis. In 1967 werd hij gekozen als bestuurslid van vereniging
  • Neuteboom, Evertplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeuteboom, Evert

    (Amsterdam, 24 januari 1932 - Purmerend, 11 augustus 2008)

    Beeldend kunstenaar, schilder aquarellist en graficus. Evert Neuteboom werkte tot 1962 in Koog. Later is hij nog actief geweest in Oostenrijk en Zuid-Amerika.

    beeldend_kunstenaar
  • Neuteboom, Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeuteboom, Jan

    Hoorn, 29 april 1903 - Berlijn-Tegel, 4 juni 1943

    Jan Neuteboom, procuratiehouder en verzetsstrijder, woonachtig in Koog aan de Zaan, maakte gedurende WO II deel uit van de illegale Stijkelgroep. Werd lange tijd in het Oranjehotel opgesloten van 25 april 1941 tot 26 maart 1942, in cel 583.
  • Neutraal-bijzondere scholenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeutraal-bijzondere scholen

    Zie: Onderwijs 1.3.3.
  • Nicolaas Wit, (Nicolet)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNicolaas Wit, (Nicolet)

    Voormalige chocoladefabriek. Zie: Wit, Nicolaas.
  • Nicolaaskerk Krommenieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNicolaaskerk Krommenie

    Op 25 oktober 1399 liet paus Bonifatius IX in een brief aan de abt van het klooster van Egmond schrijven, dat de kapel van Sint-Nicolaas in het dorp Crommenije afgescheiden diende te worden van de parochie in Uitgeest en dat de kerk van Krommenie voortaan als zelfstandige parochie diende te fungeren. De eerste parochiepriester, Andreas Petrusz., kwam pas tegen het einde van het jaar 1403. In 1999 vierden de kerkelijke Krommenieërs van acht kerkgenootschappen het feest van…
  • Nieuw Levenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuw Leven

    Voormalige vergaderruimte van de zogenaamde 'vrije organisaties' (de volgelingen van Domela Nieuwenhuis) aan de Boschstraat te Zaandijk. De naam Nieuw Leven was ook in gebruik voor socialistische woningbouwverenigingen in geheel Nederland (waaronder Zaandijk).
  • Nieuwe Dijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwe Dijk

    Vroegere naam van een lage dijk die de polder Assendelft in een noordelijk en een zuidelijk deel scheidt. De dijk was ook bekend onder de namen Klamdijk, Zijdewindsdijk en Dwarsdijk. De scheiding tussen de twee polderdelen werd, ook landschappelijk, pas definitief ervaren toen in 1849 de Zaanlandsche
  • Nieuwe Havenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwe Haven

    (1). Voormalige haven te Zaandam (west), tussen de Oude Haven (ten westen van het huidige Eiland) en het Westzijderveld. Resten van deze vlak na 1630 geopende haven zijn terug te vinden in de Russische Buurt. De naam is ontstaan ter onderscheiding van de oude plaats waar balken gewaterd en opgeslagen werden. Dit was de voornaamste functie van de Nieuwe Haven. De naam is in de 19e eeuw in onbruik geraakt.
  • Nieuwe Huys Concertenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwe Huys Concerten

    De Nieuwe Huys Concerten zijn in september 2009 gestart met kamermuziekconcerten op de zondagmiddag. Concerten, bedoeld om bezoekers kennis te laten maken met de Europese muziekcultuur in de authethieke Zaandamse Vermaning aan de Westzijde. Voor de uitvoeringen van het orkest van de 18e eeuw is de Bullekerk beschikbaar op vrijdag- of zaterdagavonden. De rond dertien concerten per jaargang worden van toelichting voorzien; na afloop wordt de mogelijkheid geboden na te praten…
  • Nieuwe Huys, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwe Huys, het

    Vermaning der doopsgezinden in Westzaandam. Zie: Doopsgezinden.
  • Nieuwe Vaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwe Vaart

    In 1710 gegraven vaart tussen de Hazepadsloot of Zaandijker Sluissloot en de Zuiderkerksloot te Zaandijk, later doorgetrokken tot de Guispadsloot. De kavels aan weerszijden werden na het graven van de vaart uitgegeven voor de bouw van kleine woningen; de buurt
  • Nieuwedamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwedam

    (1). Dam in het Kromme IJ, waardoor het Wijkermeer (uitloper van het IJ) van het Langemeer (deel van de Schermer) werd afgesloten. De dam werd in 1357 aangelegd, maar de tegelijkertijd aangelegde sluis stond meestal open. Ondanks protesten van onder meer Alkmaar ging deze sluis, naar aanleiding van een verordening van het Hoogheemraadschap, voorgoed dicht. Schepen konden toen alleen via een kleine overtoom (een overhaal) in het IJ komen. Het Kromme IJ is, mede door de aanleg van de Ni…
  • Nieuwendijk, Simon van denplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwendijk, Simon van den

    Koog aan de Zaan, 11 september 1937 - Zaandam, 10 augustus 1987

    Simon van den Nieuwendijk, sportschoolhouder en budoleraar te Zaandam; introduceerde verschillende vechtsporten in Nederland en behaalde in zeven sporten dan-gradaties. Simon van den Nieuwendijk kwam rond zijn 15e jaar in aanraking met de judo-sport. Twee jaar later werd hij de eerste in de Zaanstreek die karate beoefende. Hij raakte steeds meer geïnteresseerd in de achtergronden van deze sport en bezoc…
  • Nieuwenhuijse, Wimplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwenhuijse, Wim

    Zaandam, 1938

    [//Wim Nieuwenhuijse//]Wilhelmus Johannes Adamus (Wim) Nieuwenhuijse, raadslid voor de CPN te Wormerveer en Zaanstad; wethouder in laatstgenoemde gemeente. Wim Nieuwenhuijse raakte op jonge leeftijd betrokken bij de politiek van Wormerveer. Vanaf het begin van de jaren '60 bekleedde hij verscheidene functies binnen de plaatselijke CPN en voorts werd hij lid van het partij- en het dagelijks bestuur van de CPN. Tot 1974 was hij een van de drie landelijke secretar…
  • Nieuwenhuize, Dr. Jan Pieter, vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwenhuize, Dr. Jan Pieter, van

    (Rotterdam,13 augustus 1914-Amersfoort,28 februari 1996)

    Eerste school- en (later) bedrijfsarts in de Zaanstreek; arts met grote staat van dienst binnen de besturen van een twintigtal organisaties op geneeskundig gebied. Jan van Nieuwenhuize kreeg zijn opleiding geneeskunde aan de Gemeente Universiteit te Amsterdam (afgestudeerd in 1938). Nadien werd hij reserve-officier van gezondheid bij de landmacht. In 1942 zat hij een maand krijgsgevangen en van juni 194…
  • Nieuwenhuizen, Gerritplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwenhuizen, Gerrit

    (Zaandam, 1917)

    Gerrit Nieuwenhuizen, raadslid te Zaandam, voorzitter van de afdeling Noord-Holland van de KNVB, bestuurslid in verschillende woningbouw-organisaties. Gerrit Nieuwenhuizen werd al op jonge leeftijd politiek actief. Op zijn 16e sloot hij zich aan bij de
  • Nieuwesluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNieuwesluis

    Zie: Noordersluis.
  • Nijgh, Pieter Arieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNijgh, Pieter Arie

    (Wormerveer, 20 maart 1876 - Enschede, 24 januari 1959)

    Beeldend kunstenaar, schilder, aquarellist en ontwerper van toneeldecoraties. Pieter Nijgh ontving zijn opleiding aan de Tekenschool voor Kunstambachten in Amsterdam en aan de Hochschule für Bildende Kunst in Berlijn. Hij woonde en werkte in Amsterdam, Duitsland, Zwitserland en Italië, sinds 1901 in Enschede. Hij maakte in zijn jonge jaren muurschilderingen en was toen ook werkzaam als decor-ontwerper. Later beperkte h…
  • Nijholt, Lucplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNijholt, Luc

    Zaandam, 29 juli 1961

    Luc Nijholt is een Nederlandse voetbalcoach en voormalig voetballer type stofzuiger, altijd gericht op de organisatie die het maximale uit zijn carrière heeft gehaald. De verdedigende middenvelder begon zijn voetballoopbaan bij de Zaandamse oetbalvereniging
  • Nijverheidsonderwijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNijverheidsonderwijs

    Zie: Onderwijs 2.3.2.
  • Nike Holland bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNike Holland bv

    Importeur van en groothandel in sportschoenen, sportkleding enzovoort te Zaandam. Het Amerikaanse merk Nike (naar de Griekse godin van de overwinning) was in de jaren '80 het meest trendsettende sportschoenenmerk ter wereld.

    Nike werd in 1977 door reclame-man Michel Lukkien op de Nederlandse markt gebracht. Door het schokdempingssysteem werd het merk direct een succes. In de Amsterdamse Roeterstraat werd een depot ingericht. Ter bevordering van de verkoop werd Warming Up Sport…
  • Nog nalezenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNog nalezen

    Uitbreiden

    * Ahold Verhuizing, drs. C.H. van der Hoeven Boekhoudschandaal etc...

    --- jan 2015/11/15 10:15

    * Lemma Judith Koelemeijer maken. Ook in Literatuur vermelden en in Ereburgers

    --- jan 2015/11/15 10:15

    * Ik mis een trefwoord Dr. Van Raalten

    --- jan 2015/11/19 10:30

    Over het onderwerp aquariumverenigingen staat de toestand vermeld zoals die was in 1990, kan dit zo blijven staan?
  • Nohoma bv (Noordhollandsche Machinehandel bv)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNohoma bv (Noordhollandsche Machinehandel bv)

    In 1919 opgerichte handelsonderneming te Wormerveer, die zich bezig hield met import en verkoop van houtbewerkingsmachines, zoals schaafbanken, slotinlaatmachines, afkortzagen, vlak- en vandiktebanken en machines voor het maken van kozijnen en ramen. Het bedrijf produceerde niet zelf, maar importeerde uit voornamelijk West-Duitsland en Italie.
  • Nol, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNol, de

    Houtzaagmolen te Oostzaandam, paltrok, zie: De Jonge Arnoldus
  • Nomafa Noordhollandsche Margarinefabriekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNomafa Noordhollandsche Margarinefabriek

    Raffinaderij van plantaardige vetten en oliën, margarinefabriek enz. te Zaandijk, thans Friwessa.

    De nv Noordhollandse Margarinefabriek Nomafa werd in 1930 opgericht door Gerbrand Vis Gz. (1881-1963), die eerder tevens directeur was van de in 1903 door zijn vader gestichte
  • Nomen, Jan Corneliszplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNomen, Jan Cornelisz

    Westzaandam 1646 - 1724

    Jan Cornelisz Nomen was lakenkoopman in Zaandam, lid van de vroedschap van West-Zaandam, burgemeester en schepen. Voor de Zaanse geschiedschrijving van enig belang door zijn journaal over de bezoeken van Czaar Peter aan Holland en vooral Zaandam in 1697 en 1717. Deze beschrijving vormde de bron voor latere publikaties, zoals die van mr. J. Scheltema: 'Peter de Groote, keizer van Rusland in Holland en te Zaandam' (Amsterdam 1814) en zelfs van een Ru…
  • Nomenpad, Jacob Claesznplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNomenpad, Jacob Claeszn

    Voormalig pad te Westzaandam, ook bekend onder de naam Blauwepad. Het pad lag achterin de Westzijde en wordt reeds in 1656 met betrekking tot een reglement genoemd.
  • Noodgemaal Zaandammerpolderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoodgemaal Zaandammerpolder

    Enkele dagen na de Duitse capitulatie werd op 14 mei 1945 het eerste noodgemaal in de Zaandammerpolder in werking gezet door de Technische Commissie (TC) van de Binnenlandse Strijdkrachten. De bijeenkomst tot overdracht werd geopend door de TC-voorzitter J. Bus. Al tijdens de Duitse bezetting werd dit gemaal vervaardigd op een manier die elke beschrijving van ondernemingsgeest en moed tart. Het gemaal aan de Ringweg in de zuidoosthoek van de Zaandammerpolder behoorde…
  • Noord, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoord, de

    Populaire, niet officiële, aanduiding van een straat of een deel ervan, om een wijk aan te duiden. Informele aanduidingen van deze aard zijn in geheel Nederland bekend. In de Zaanstreek zijn er onder meer een 'Noord' in Oostzaandam, in Zaandijk en in Wormerveer geweest.
  • Noordbrugplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordbrug

    Noordbrug of Prins Clausbrug, brugverbinding tussen Wormer en Wormerveer, over de Zaan ongeveer ter hoogte van de fabrieken en silo's van Koninklijke Wessanen. De brug met aansluitende wegen zou in de jaren '90 worden gerealiseerd ter ontsluiting van Wormer en ter vermindering van de verkeersdruk op de binnenwegen in Wormerveer. Tot 1990 is de oude
  • Noorddamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorddam

    Zie: “Knollendam.
  • Noorder IJ en Zeedijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorder IJ en Zeedijk

    In 1851 officieel gegeven naam aan de omringdijk, althans het oostelijke en zuidelijke deel daarvan, van de Zaanstreek. Deze dijk, onderdeel van de Waterlandse en Beemsterdijk, was echter al rond 1300 aangelegd. Door de aanleg van een waterkeringstelsel is toen een einde gemaakt aan de directe invloed van Zuiderzee en IJ op het aan voortdurende overstromingen onderhevige lage land. In 2001 hebben Gedeputeerde Staten de Noorder IJ-en Zeedijken op de provinciale monumentenli…
  • Noorder Nieuwendijkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorder Nieuwendijk

    Voormalige naam van het gedeelte van de noordzijde van de huidige Gedempte Gracht, gezien vanaf de Westzijde tot aan een sloot waar nu de Vinkedwarsstraat ligt, in Zaandam-west. De Noorder Nieuwendijk werd ook Kuijperspad genoemd. Beide namen werden door elkaar gebruikt.
  • Noorderbrugplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderbrug

    Voormalige brug over de Zaan tussen Koog aan de Zaan en `t Kalf, ten noorden van de huidige Willem Alexanderbrug. De brug werd in 1902 geopend, was 145 meter lang en was voorzien van een dubbele klapbrug met een doorvaartwijdte van 14 meter. Het was tot 1932 een
  • Noorderbuitendijkenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderbuitendijken

    Naam van een polder te Assendelft, gelegen op de grens met Beverwijk, tussen het oude veenstroompje de Kil en het jongere Zijkanaal A. De in 1718 ingedijkte polder, ook “'De Honderd Morgen' genoemd, is ca. 154,5 hectare groot en loost zijn water door afvloeiing op de lager gelegen polder Assendelft. In feite is de polder binnengedijkt land, dat was aangeslibd tegen de
  • Noorderhoofdstraatplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderhoofdstraat

    Deel van de dorpsstraat te Krommenie, tussen de Zuiderhoofdstraat en De Vlusch. De Noorderhoofdstraat behoort tot het oudste deel van het dorp. Aangenomen mag worden dat de eerste bebouwing aan de straat (aanvankelijk een pad) in de late middeleeuwen tot stand kwam. Aan de straat staan enkele karakteristieke Zaanse panden, waaronder de
  • Noorderhuis, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderhuis, het

    Voormalig koopmanshuis te Zaandijk ('om de noord), thans in de Zaanse Schans. Zie bij koopmanshuis De Mol. Anno 1961, nr50 actualiseren
  • Noorderkerkpadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderkerkpad

    Zie: Kerkpad/Kerkplein/Kerkstraat enz.
  • Noorderkwartier, Noordhollandsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderkwartier, Noordhollands

    Dikwijls gebruikte aanduiding voor het gedeelte van Noord-Holland ten noorden van het vroegere IJ , het huidige Noordzeekanaal. De naam is in 1921 gegeven aan het toen gevormde Hoogheemraadschap voor dit gebied, dat met ruim 142.000 hectare Nederlands grootste waterschap vormt. De Zaanstreek neemt in bedoeld gebied een eigen plaats in; van oudsher was men hier echter overwegend georiënteerd op Amsterdam en minder op de plaatsen en streken in het Noorderkwartier, w…
  • Noorderpolderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderpolder

    Oude polder tussen Busch en Dam, Krommenie, de Nauernasche Vaart, voorheen 't Twiske, en de Communicatieweg, op het grondgebied van Assendelft. De polder is tot de aanleg van een dwarsdijk, de latere Communicatieweg, in de jaren zestig van de 17e eeuw niet te onderscheiden geweest van de Zuiderpolder.
  • Noordersluis/-padplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordersluis/-pad

    Voormalige sluis in het toenmalige centrum van Wormerveer. De valdeursluis lag in het verlengde van de Noordersluissloot, die dwars door de huidige markt liep. Aan de sloot lagen het Bredase- en het Kikkerspad. Deze paden zijn in het begin van de 17e eeuw aangelegd. Dat was op een moment dat de sluis, die voornamelijk voor afwatering bestemd was, er al lag. Aanvankelijk was het belang van de sluis dan ook niet groot. Wel gaf hij toegang op de sloot die naar de sluis
  • Noordervaldeurplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordervaldeur

    Voormalige sluis in Zaandam-Oost, iets ten zuiden van de huidige Willem Alexanderbrug gebouwd in de 17e eeuw toen de meeste sluizen door middel van schuiven of valdeuren geopend en gesloten werden. Rond 1715 zijn deze valdeuren vervangen door draaiende sluisdeuren. Een deel van deze sloot is nog als waterpartij aanwezig aan de zuidelijke rand van de wijk
  • Noorderveerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderveer

    Voormalig overzetveer over de Zaan tussen de Zandweg in Wormer en het Noordeinde in Wormerveer. In feite dankt Wormerveer zijn naam aan dit vroegere veer, dat ook bekend stond onder de naam Zaanderveer.

    J. Aten veronderstelt dat het veer in de tweede helft van de 14e eeuw in de vaart is gekomen. In ieder geval mag het beschouwd worden als het oudste Zaanse overzetveer; het wordt in 1487 genoemd als een bezit van de Staten van Holland. Het was toen alleen voor voetgangers geschikt.…
  • Noorderwegplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoorderweg

    Weg in de Noorderpolder te Assendelft. In het spraakgebruik werd echter tot ver in de 19e eeuw met 'Noorderweg' het noordelijke deel van de Dorpsstraat, tussen de huidige Communicatieweg en de wijk Langeheit, bedoeld. Mensen die aan dit deel van de straat woonden heetten Noordeinders.
  • Noordhollands Kanaalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordhollands Kanaal

    Buiten de Zaanstreek gelegen, in 1824 voltooid, kanaal dat Amsterdam via Purmerend met Den Helder verbindt en een lengte van 78.5 kilometer heeft. Bij de aanleg, bedoeld om de hoofdstad een vaarweg naar de Noordzee te geven toen de toegang tot het IJ steeds meer was verzand, is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande waterwegen.
  • Noordhollands Philharmonisch Orkest (NPhO)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordhollands Philharmonisch Orkest (NPhO)

    Voortzetting van de 'Haarlemse Orkestvereeniging' (1921-1953), die zelf weer kan worden beschouwd als een voortzetting van de Schutterijmuziek in Haarlem (1813). Het orkest heeft Haarlem als standplaats, maar verzorgt ook concerten en koorbegeleidingen in de Zaanstreek. De concerten in Zaandam werden tot de opening van
  • Noordse Balkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordse Balk

    Voormalige schutsluis te Wormerveer, waar in de huidige situatie de Provincialeweg en de Nauernasche Vaart elkaar kruisen. De banne-sluis verbond de Vaart, via de Noordersluissloot met de Noordersluis en daarmee met de Zaan. De sluis werd noodzakelijk door de aanleg van de Nauernasche Vaart in 1633, was van groot belang en bleef na 1722 dan ook onderhouden worden door de gehele banne van Westzanen terwijl voor andere sluizen de dorpen waarin zij lagen het onderhoud betaalden. Tot …
  • Noordse Bos, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordse Bos, het

    Zie: het Noordse Bos.
  • Noordsterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordster

    Eiergroothandel te Wormerveer. Het bedrijf ontstond in 1895, toen Jur van der Laan een eierhandel annex poeliersbedrijf begon. Hij kocht eieren op de markten van Krommenie en Purmerend en voorts van particulieren uit de omgeving, die hij vervolgens uitventte in Amsterdam. Zijn zonen Jurrie en Piet van der Laan namen de zaken over en pakten deze groter aan. In een schuur van de voormalige molen
  • Noordster, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordster, de

    Snuif- en verfmolen te Wormerveer. De windbrief werd gegeven in november 1723. Hij heeft gestaan ten noorden van de Krommenieërweg en werd, nadat hij tijdens een bui zwaar was beschadigd, gesloopt in 1912.
  • Noordsterparkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordsterpark

    Het Noordsterpark, ook wel Recreatiepark Wormerveer genoemd, is begin jaren zeventig aangelegd. De inrichting sloot enigszins aan bij het buitengebied, het Noorderveld. De noord- en westrand werden voorzien van rietland. In het midden van het park kwamen grote waterplassen, in de winter te gebruiken als ijsbaan. De lichtmasten rond één van de plassen wijzen hier ook op. De aanleg van deze ijsbaan werd overigens genomen naar aanleiding van het verdwijnen van de baan langs de Kerkst…
  • Noordzeekanaalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordzeekanaal

    Kanaal dat Amsterdam sinds 1876 met de Noordzee verbindt. Daartoe werd de duinenkust doorgraven bij Velsen en het vervolgens ontstane IJmuiden. Een sluizencomplex en twee zich ruim 1500 meter in zee uitstrekkende pieren werden tevens aangelegd. Het kanaal, grotendeels met de hand gegraven waar 'Holland op z'n smalst' is, vormt een ruim 26,5 km lange verbinding tussen Noordzee en IJsselmeer en is van grote betekenis, niet alleen voor Amsterdam als havenstad, maar ook voor de Zaans…
  • Norit nvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNorit nv

    Onderneming ter vervaardiging van koolstof-producten, met vestigingen in Amersfoort (hoofdkantoor) en productiebedrijven in Zaandam, Klazienaveen, Botlek, Glasgow, Ravenna en Marshall (Texas). Het bedrijf houdt zich bezig met de productie en verkoop van actieve kool voor met name industriële toepassingen, waarvan lucht- en waterzuivering, alsmede de ontkleuring van suiker, eetbare oliën en vetten de bekendste zijn. De bekende tabletten voor persoonlijk gebruik vormen slechts een fracti…
  • Normaalschoolplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNormaalschool

    In 1879 te Zaandam geopende en tot 1936 in stand gebleven school voor de opleiding tot onderwijzer.

    Sinds 1872 probeerde de gemeente Zaandam subsidie van de rijksoverheid te krijgen om een onderwijzersopleiding te beginnen. Na 7 jaar hadden deze pogingen succes en kon de school (gevestigd in de Stadswerf) met 56 leerlingen beginnen. De toelatingseis was toen nog alleen dat men de lagere school moest hebben doorlopen. De opleiding omvatte drie afdelingen, na het doorlopen ervan we…
  • Notariaatplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNotariaat

    Het ambt van notaris; ook: de standplaats, het notariskantoor. Een notaris is openbaar ambtenaar, belast met het opmaken van authentieke akten op privaatrechtelijk terrein en andere hem/haar door de wet opgedragen werkzaamheden. Notarissen worden door de Kroon benoemd. Om voor benoeming in aanmerking te komen moeten zij een notariële studie met goed gevolg hebben voltooid en een aantal jaren als kandidaat-notaris ervaring hebben opgedaan.
  • Notenboom, Deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNotenboom, De

    Houtzaagmolen in Oostzaandam, en oorspronkelijk in Westzaandam, paltrok. Meestal Het Vaandel genoemd. In 1750 werd deze balkenzager overgebracht uit Westzaandam, waar hij de naam De Vaandeldrager droeg. In Oostzaandam werd hij neergezet op de ringmuur van
  • Notenboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNotenboom, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier, bijgenaamd De Pijpkan. De eerste vermelding van de lattenzager dateert uit 1736. Hij heeft gestaan tussen de Vaart en de huidige spoorlijn, ten zuiden en op enige afstand van het Blauwepad, en werd in maart 1893 door brand verwoest.
  • Nova Vitaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNova Vita

    Vereniging te Oostknollendam met het doel sociale contacten in het dorp te bevorderen door het organiseren van culturele dorpsevenementen.

    Nova Vita werd opgericht op 8 september 1921. Directe aanleiding was het verbod op de kermissen in Wormer en Oostknollendam, in verband met het overmatig drankgebruik bij die gelegenheden. Door toedoen van de kasteleins werden in beide dorpen vervolgens feestverenigingen opgericht, die onder de naam “'Volksspelen' sterk op de kermis gelijkende eve…
  • NSBplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNSB

    NSB'ers waren de leden van de Nationaal Socialistische Beweging. Die was in 1931 opgericht door de toen 41-jarige ir. Anton Adriaan Mussert. Hij was al als 33-jarige hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat in Utrecht geworden. De NSB streefde naar een machtsstaat met volledige gehoorzaamheid van de burgers. Haar leidend beginsel was: 'Voor het zedelijke en lichamelijke welzijn van ons volk is nodig: een krachtig staatsbestuur, zelfrespect van de natie, tucht, orde, solidariteit van al…
  • Nut van 't Algemeen,maatschappij totplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNut van 't Algemeen,maatschappij tot

    Zie: Maatschappij tot Nut van `t Algemeen. Zie ook: Onderwijs 1.1.. 1.2.5.
  • Nutsgebouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNutsgebouw

    Op 20 augustus 1903 werd in tegenwoordigheid van B & W, oud-burgemeester Van Tienen, besturen van onderafdelingen, het bestuur van de afdeling van Protestantenbond en tal van dames, het nieuwe gebouw voor het departement van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, kortweg het Nutsgebouw, aan de Czaar Peterstraat officieel geopend.
  • Nutsspaarbankenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNutsspaarbanken

    Zie: Maatschappij tot Nut van `t Algemeen.
  • NVOB, Nederlands Verbond van Ondernemingen in de Bouwnijverheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNVOB, Nederlands Verbond van Ondernemingen in de Bouwnijverheid

    Landelijke werkgeversorganisatie, met een in 1976 opgerichte Zaanse afdeling waarbij 60 bedrijven zijn aangesloten. Te zamen bieden deze werkgelegenheid aan ruim 1600 personen (1990), ongerekend het personeel van zogenoemde onderaannemers zoals schilders- en installatiebedrijven. Onder de Zaanse NVOB-bedrijven bevinden zich zowel zeer kleine als omvangrijke bouwondernemingen, zowel bedrijfjes van alleen lokaal belang als bouwmaatsc…
  • NVV, Nederlands Verbond van Vakverenigingenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNVV, Nederlands Verbond van Vakverenigingen

    In 1982 met het NKV (Nederlands Katholiek Vakverbond) gefuseerde werknemersorganisatie; door de fusie ontstond de Federatie van Nederlandse Vakverenigingen (FNV). Zie: Vakverenigingen.

O

  • Onderwijs 1.2.2plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwijs 1.2.2

    Nevenfuncties

    De combinatie van verschillende functies was uit financieel oogpunt voor de onderwijsgevenden een bittere noodzaak. Het beroep van schoolmeester behoorde tot de slechtst betaalde. Heel lang bestond het inkomen van schoolmeesters uit stoffelijke goederen die de leerlingen ten behoeve van de eerste levensbehoeften van de onderwijsgevende meenamen.
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/letters/n.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 15:32
  • door jan