Logo van de vereniging

De vereniging MBTZ werd opgericht in 1981 met als doel het behouden van (industriële) gebouwen en machines, of indien dat niet mogelijk was, het vastleggen van zoveel mogelijk gegevens daarover.

De Zaanstreek is een van de oudste industriegebieden van Europa en de vereniging poogt kennis over vroegere productieprocessen en -technieken te verzamelen en te bewaren. Men verrichtte onderzoek naar de papierfabriek Van Gelder Zonenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGelder Zonen, van

Nederlands papierconcern, waarvan de voormalige papierfabriek Van Gelder Zonen te Wormer, niet alleen deel uitmaakte maar ook de oorsprong vormde. Terwijl elders gevestigde delen van deze onderneming zijn voortgezet, is de fabricage van papier in Wormer bij een algehele sanering in 1981 beëindigd. Zie voor de vroege bedrijfs- en familiegeschiedenis ook in Wormer, er werd een film over de (toen nog werkende) Hembrugplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHembrug, de

Voormalige spoorbrug over het Noordzeekanaal, tussen Zaandam en Amsterdam. Er zijn twee versies van de Hembrug geweest. De eerste werd gebouwd in 1878, nadat de aanleg al in 1867 in een overeenkomst was vastgelegd. Amsterdam heeft echter langdurig geprobeerd de bouw tegen te houden met het oog op de verwachte belemmering van het scheepvaartverkeer. De stad wenste een veel oostelijker spoorwegverbinding, die over het Noordhollands Kanaal en de Voorzaan zou moeten aansluiten op de bes… gemaakt en door bemoeienis van de vereniging kwam een monument ter herinnering aan die brug tot stand.

Men organiseerde een aantal excursies en ter gelegenheid van het eerste lustrum werd in 1986 in Kijkschuur de Lelieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKijkschuur de Lelie

Kijkschuur de Lelie na de oplevering in 1973 Pakhuis de Lelie, een als tentoonstellingsruimte ingericht driebeukig houtskelet met ankergebint, bestaande uit een begane grond, zolder en vliering, afkomstig van het Watermolen(s)pad te Westzaan en herplaatst aan het Zeilenmakerspad 7 in Zaandam werd in 1972 in onderdelen naar de een symposium over 'de modernisering van de Zaanse industrie in de 19e eeuw' gehouden. Ook begon men met het uitgeven van monografieën. De vereniging verzorgt een 3 à 4 keer per jaar verschijnend tijdschrift, eerst onder de naam 'Nieuwsbrief' en sinds 1990 'Met Stoom' en beschikte over een kantoor/archiefruimte aan de Boschjesstraat in Koog aan de Zaan.

In 2004 fuseerde de vereniging met de vereniging Vrienden van het Zaanse Huisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVrienden van het Zaanse Huis, Vereniging

In 1961 als Vereniging Vrienden van de Zaanse Schans opgerichte organisatie, die zich aanvankelijk steunverlening aan de Zaanse Schans ten doel stelde. Het ledental steeg tot boven de duizend en de vereniging kon in jaarlijkse afdrachten in totaal ongeveer f 250.000,- aan de totstandkoming van de Schans bijdragen. en werd de Vereniging Zaans Erfgoedplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVereniging Zaans Erfgoed

Zaans Erfgoed is een vereniging die zich bezig houdt met behoud, bescherming en restauratie van roerend en onroerend erfgoed. Daarnaast streeft de vereniging naar het verbreiden van kennis hierover.

Zaans Erfgoed is in 2004 ontstaan uit een fusie van de verenigingen gevormd.