Noorderbrug
Voormalige brug over de Zaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaan
Belangrijkste waterloop in de Zaanstreek, waar het gebied zijn naam aan dankt. Naar de meest aangenomen theorie ontstaan als veenstroom, een natuurlijke afwateringsstroom voor de naastgelegen veengebieden, in de loop der eeuwen geëvolueerd tot afwateringskanaal en belangrijke scheepvaartweg voor een groot deel van Noord-Holland. Waterstaatkundig wordt als de Zaan beschouwd: de ruim 10 kilometer lange waterloop tussen de dorpen Oost- en Westknollendam in het noorden en de tussen Koog aan de Zaan en `t Kalf, ten noorden van de huidige Willem Alexanderbrug. De brug werd in 1902 geopend, was 145 meter lang en was voorzien van een dubbele klapbrug met een doorvaartwijdte van 14 meter.
Het was tot 1932 een tolbrugplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTol
Betaling die men verschuldigd is voor het gebruik van zekere wegen, bruggen, tunnels, kanalen, vaarten en rivieren. In de Zaanstreek waren tolgelden tot in de laren '30 van de 20e eeuw een gemeentelijke bron van inkomsten. Op 'strategische plekken' in de streek waren tolhekken geplaatst. Tegen de tolheffing is in de jaren '20 en '30 veelvuldig actie gevoerd, het voortouw daartoe werd genomen door de. In 1976 is de brug gesloopt, omdat de brug niet geschikt was voor groot verkeer.
In het eerste jaar waren er direct financiële problemen door een lage opbrengst van de tol. De toenmalige pachter moest daardoor financiële compensatie aanvragen bij de gemeente Zaandam. In 1907 waren er de eerste voorstellen om de tol op te heffen. Ook in de jaren daarna bleef er veel strijd tussen de gemeenten Zaandam en Koog aan de Zaan. Pas op 1 november 1932 werd de brug tolvrij. De gemeente Zaandam stelde in 1950 een bedrag van ƒ70.000 beschikbaar om de brug voor al te groot verval te behoeden.
Op 6 september 1976 werd begonnen met de sloop.