oostknollendam

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Vorige revisie
oostknollendam [2017/02/08 08:43]
oostknollendam [2019/05/10 22:27]
Regel 1: Regel 1:
 ==== Oostknollendam ==== ==== Oostknollendam ====
-Buurtschap of klein dorp, behorend tot de gemeente Wormer, vanaf 1991 gemeente Wormerland, vroeger behorend tot de [[banne|Banne]] van Wormer; tweelingdorp met Westknollendam, waarvan het door het meest noordelijke deel van de Zaan is gescheiden. Er heeft nooit een aparte gemeente Knollendam of Oostknollendam bestaan. Over Oostknollendam is weinig gepubliceerd; de schaarse gegevens zijn alleen verspreid te vinden. [[mol1|C. Mol]], die de geschiedenis van Wormer beschreef, wijdde slechts enkele pagina's aan de buurtschap. Zijn aandacht ging vooral uit naar de vroegere [[knollendam|dam in de Zaan]], waaraan het dorp zijn naam te danken heeft. De tweelingdorpen waren tot de Tweede Wereldoorlog meer dan nu op elkaar aangewezen. De kerk stond aanvankelijk in Westknollendam, de pastorie aan de oostkant van de Zaan. Ooit hadden beide buurtschappen een eigen school, maar sinds het begin van de 19e eeuw werd het onderwijs alleen in 'oost' gegeven. +Buurtschap of klein dorp, behorend tot de gemeente Wormer, vanaf 1991 gemeente Wormerland, vroeger behorend tot de [[banne|Banne]] van Wormer; tweelingdorp met Westknollendam, waarvan het door het meest noordelijke deel van de Zaan is gescheiden. Er heeft nooit een aparte gemeente Knollendam of Oostknollendam bestaan. Over Oostknollendam is weinig gepubliceerd; de schaarse gegevens zijn alleen verspreid te vinden. [[mol1|Cees Mol]], die de geschiedenis van Wormer beschreef, wijdde slechts enkele pagina's aan de buurtschap. Zijn aandacht ging vooral uit naar de vroegere [[knollendam|dam in de Zaan]], waaraan het dorp zijn naam te danken heeft. De tweelingdorpen waren tot de Tweede Wereldoorlog meer dan nu op elkaar aangewezen. De kerk stond aanvankelijk in Westknollendam, de pastorie aan de oostkant van de Zaan. Ooit hadden beide buurtschappen een eigen school, maar sinds het begin van de 19e eeuw werd het onderwijs alleen in 'oost' gegeven. 
  
 Voor het onderlinge verkeer was men aangewezen op een veer. Deze met een roeiboot onderhouden veerdienst bracht weinig op, de pacht heeft daardoor nooit meer dan enkele guldens per jaar bedragen. Waren er vroeger nog wel enkele winkels, door de toegenomen mobiliteit zijn de inwoners zich voor hun inkopen op Wormer en de Zaangemeenten gaan oriĆ«nteren. Doordat Oostknollendam geen zelfstandige gemeente was en is, is de omvang niet nauwkeurig aan te geven vanwege het ontbreken van gemeentegrenzen. Dit betreft vooral de oostelijke begrenzing. De [[schaalsmeer|Schaalsmeer]], drooggelegd in 1634, hoort bij de buurtschap. De ringsloot hiervan gaat op de noordoosthoek over in een naar het noorden lopende sloot. Deze 'grenssloot' loopt tot de grens met Jisp, iets ten zuiden van de boerderij 'Elfenrune'. De [[knollendammervaart|Knollendammervaart]] wordt voor ongeveer de helft tot Oostknollendam gerekend. Dat geldt niet voor het deel van de Markerpolder ten westen van deze vaart, dat tot de gemeente Wormer behoort.  Voor het onderlinge verkeer was men aangewezen op een veer. Deze met een roeiboot onderhouden veerdienst bracht weinig op, de pacht heeft daardoor nooit meer dan enkele guldens per jaar bedragen. Waren er vroeger nog wel enkele winkels, door de toegenomen mobiliteit zijn de inwoners zich voor hun inkopen op Wormer en de Zaangemeenten gaan oriĆ«nteren. Doordat Oostknollendam geen zelfstandige gemeente was en is, is de omvang niet nauwkeurig aan te geven vanwege het ontbreken van gemeentegrenzen. Dit betreft vooral de oostelijke begrenzing. De [[schaalsmeer|Schaalsmeer]], drooggelegd in 1634, hoort bij de buurtschap. De ringsloot hiervan gaat op de noordoosthoek over in een naar het noorden lopende sloot. Deze 'grenssloot' loopt tot de grens met Jisp, iets ten zuiden van de boerderij 'Elfenrune'. De [[knollendammervaart|Knollendammervaart]] wordt voor ongeveer de helft tot Oostknollendam gerekend. Dat geldt niet voor het deel van de Markerpolder ten westen van deze vaart, dat tot de gemeente Wormer behoort. 
Regel 12: Regel 12:
 Aan het einde van de 17e eeuw heeft de walvisvaart een aantal inwoners werk verschaft. In 1702 werden drie walvisvaarders uitgereed, die in dat jaar niet minder dan 38 walvissen aanvoerden.  In  een koopakte uit 1686 worden een traankokerij en een pakhuis in Oostknollendam genoemd. Toen de walvisvaart in de 18e eeuw geleidelijk terugliep, is men zich blijkbaar steeds meer op de veeteelt gaan toeleggen.  Aan het einde van de 17e eeuw heeft de walvisvaart een aantal inwoners werk verschaft. In 1702 werden drie walvisvaarders uitgereed, die in dat jaar niet minder dan 38 walvissen aanvoerden.  In  een koopakte uit 1686 worden een traankokerij en een pakhuis in Oostknollendam genoemd. Toen de walvisvaart in de 18e eeuw geleidelijk terugliep, is men zich blijkbaar steeds meer op de veeteelt gaan toeleggen. 
  
-Oost- en Westknollendam tezamen had halverwege die eeuw zelfs de grootste veestapel van de Zaanstreek. De melk werd in 1796 niet uitgevent, maar vooral tot kaas verwerkt. De watersnood van 1717, de veepest van 1744 en een volgende epidemie onder het vee in de jaren 1769-1772 zullen grote zorgen met zich hebben meegebracht, hoewel Oostknollendam minder in verval raakte dan [[wormer|Wormer]] en [[jisp|Jisp]]. Mogelijk is door de Oostknollendammers geprofiteerd van de toen opkomende graanhandel als venthandel: met hun schuiten konden zij heel Holland bereiken. +Oost- en Westknollendam tezamen had halverwege die eeuw zelfs de grootste veestapel van de Zaanstreek. De melk werd in 1796 niet uitgevent, maar vooral tot kaas verwerkt. De watersnood van 1717, de veepest van 1744 en een volgende epidemie onder het vee in de jaren 1769-1772 zullen grote zorgen met zich hebben meegebracht, hoewel Oostknollendam minder in verval raakte dan [[wormer_sluis|Wormer]] en [[jisp|Jisp]]. Mogelijk is door de Oostknollendammers geprofiteerd van de toen opkomende graanhandel als venthandel: met hun schuiten konden zij heel Holland bereiken. 
  
 Pas aan het eind van de 19e eeuw ontstond er enige industrialisatie in de buurtschap. In 1913 werd de kaasfabriek 'Nooit Gedacht' gebouwd en in de jaren daarna kwam er een meubelfabriek, die aan 30 mensen werk verschafte maar in de crisis werd gesloten. Over de huidige beroepsbevolking is weinig meer bekend dan dat deze grotendeels in de Zaanse bedrijven en elders werkt. De middenstand heeft zich geleidelijk uit het dorp teruggetrokken. Tussen 1952 en 1977 vertrokken er drie kruideniers, twee bakkers, een manufacturier, een slager, een groenteman en twee andere winkeliers. De bevolking, toegenomen doordat inmiddels nieuwbouw plaats had, men kwam van elders omdat wonen op het platteland aantrekkelijk werd gevonden, is overwegend op Wormer en de overige Zaangemeenten aangewezen.  Pas aan het eind van de 19e eeuw ontstond er enige industrialisatie in de buurtschap. In 1913 werd de kaasfabriek 'Nooit Gedacht' gebouwd en in de jaren daarna kwam er een meubelfabriek, die aan 30 mensen werk verschafte maar in de crisis werd gesloten. Over de huidige beroepsbevolking is weinig meer bekend dan dat deze grotendeels in de Zaanse bedrijven en elders werkt. De middenstand heeft zich geleidelijk uit het dorp teruggetrokken. Tussen 1952 en 1977 vertrokken er drie kruideniers, twee bakkers, een manufacturier, een slager, een groenteman en twee andere winkeliers. De bevolking, toegenomen doordat inmiddels nieuwbouw plaats had, men kwam van elders omdat wonen op het platteland aantrekkelijk werd gevonden, is overwegend op Wormer en de overige Zaangemeenten aangewezen. 
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/oostknollendam.txt
  • Laatst gewijzigd: 2024/03/28 21:42
  • door zaanlander