Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisie Vorige revisie Volgende revisie | Vorige revisie | ||
opera [2016/06/22 10:53] wies |
opera [2022/02/23 15:45] (huidige) jan [O&M Zaanstad muziektheater] |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
==== Opera en operette ==== | ==== Opera en operette ==== | ||
- | Zie het hoofdstuk Muziektheater | + | |
+ | === Opera === | ||
+ | |||
+ | De opera heeft sinds zijn ontstaan, aan het eind van de 16e eeuw, een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt en is in de loop der tijd uitgegroeid tot de belangrijkste uiting op het toch zo omvangrijke terrein van de muziek. Al heeft Nederland op dit gebied, vergeleken met bijvoorbeeld Italië, Frankrijk en Duitsland geen uitgesproken briljante rol gespeeld, toch heeft de opera vanaf de 17e eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog ook in ons land een uitermate actief bestaan geleid, dat zich voornamelijk afspeelde in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. | ||
+ | |||
+ | Andere steden als Leiden, Haarlem, Groningen, Leeuwarden, Zwolle, Zutphen, Deventer, Utrecht en Maastricht werden regelmatig door Nederlandse of buitenlandse operagezelschappen bezocht. Voor uitgebreide documentatie hierover wordt verwezen naar Bottenheim, zie de literatuuropgave. Na 1945 ging het op operagebied in Nederland heel wat bescheidener toe. Het gehele aanbod kwam nog slechts van de Nederlandse Opera in Amsterdam en Opera Forum te Enschede. | ||
+ | |||
+ | === Zaanstreek === | ||
+ | |||
+ | De opera in de Zaanstreek is goed op gang gekomen door de oprichting van Opera Zaanstad in 1968. Onder leiding van regisseuse Mieke de Goeje (zie: [[Ballet]] en dirigent [[schaap_jan_2|Jan Schaap]] heeft dit gezelschap minder bekende of weinig gespeelde opera' | ||
+ | |||
+ | Door de hoge zangtechnische eisen die aan de solistenrollen van opera' | ||
+ | |||
+ | Opgevoerd werden: | ||
+ | * Martha van Fr. von Flotow (1969); | ||
+ | * L' | ||
+ | * Die Verkaufte Braut van B. Smetana (1971); | ||
+ | * Der Freischütz van C.M. von Weber (1972); | ||
+ | * [[il_borgomastro_di_saardam|Il Borgomastro di Saardam]] van G. Donizetti; | ||
+ | * Fra Diavolo van D. Auber (1977); | ||
+ | * Der Wildschütz van A. Lortzing (1980); | ||
+ | * Francesca di Foix van G. Donizetti (1982); | ||
+ | * La Sonnambula van V. Bellini (1984). | ||
+ | |||
+ | Met uitzondering van Martha, die in de aula van het Blaise Pascal College werd uitgevoerd, hadden alle opvoeringen in de in 1970 geopende Speeldoos plaats. In 1978 werd in het Cultureel Centrum van Amstelveen op uitnodiging van de World International Zionist Organization (WIZO), een uitvoering gegeven van Lo Speziale, De Apotheker, van Joseph Haydn. Twee opera' | ||
+ | |||
+ | Van [[il_borgomastro_di_saardam]] maakte de AVRO een complete radio-opname, | ||
+ | |||
+ | Daarnaast werd in de internationale pers veel aandacht aan de verrichtingen van Opera Zaanstad besteed. De geplande voorstelling Le Comte Ory van Rossini moest kort voor de uitvoeringsdatum in 1987 door ernstige ziekte van regisseuse Mieke de Goeje worden afgelast. Sindsdien hebben de theater-activiteiten van Opera Zaanstad stil gelegen. Voor hun bijzondere bijdrage aan het culturele leven en het culturele imago van Zaanstad werden Mieke de Goeje en Jan Schaap in 1988 met de [[ereburgers|erepenning]] van de gemeente Zaanstad onderscheiden . | ||
+ | |||
+ | |||
+ | === Operette === | ||
+ | |||
+ | Nadat in het midden van de 19e eeuw de operette, vooral dankzij Jacques Offenbach (1819-1880) in Parijs via Vaudeville en de musiquette werd vervolmaakt, | ||
+ | |||
+ | In de opera voltrekt het verhaal zich telkens in de muziek. Muzikaal gezien stelt de operette aanzienlijk minder hoge eisen dan de opera, zowel aan de uitvoerenden als aan het publiek. De operette is dan ook uitermate geschikt om door amateurgezelschappen te worden uitgevoerd, hetgeen in ons land op vrij grote schaal geschiedt. | ||
+ | |||
+ | Op 5 mei 1893 beleefde de operette [[de_parel_van_zaandam]] haar première in de Amsterdamse Artis-Schouwburg. Een oorspronkelijke Nederlandse operette in drie bedrijven en vier taferelen, tekst van August P. Kiehl, muziek van Jean Renard, de toen bekende jonge orkest-directeur van de Salon des Variétés. De operette speelt tijdens het verblijf van Czaar Peter te Zaandam. De Operette is nimmer in de Zaanstreek uitgevoerd. | ||
+ | |||
+ | Sinds de Tweede Wereldoorlog bestaat er in ons land slechts één professioneel operettegezelschap. De Hoofdstad Operette, een reisgezelschap dat met veel succes uitvoeringen door het hele land geeft en jaarlijks een uitvoering in De Speeldoos in Zaandam verzorgt, welke zich in een grote belangstelling mag verheugen. Bij de operette, die in eerste instantie vaak als parodie op de opera was bedoeld, is meestal sprake van een luchtig blijspel, afgestemd op het burgerlijke- of landelijke leven. Het verhaal meestal van een levenslustig karakter, komisch, soms naïef, dan weer tamelijk grof, ontwikkelt zich in gesproken teksten, terwijl de muziek deze teksten illustreert of onderstreept, | ||
+ | |||
+ | |||
+ | === Zaanstreek === | ||
+ | |||
+ | De Zaanstreek heeft zich op het gebied van het amateur muziektheater niet onbetuigd gelaten, zij het dat het daarbij overwegend gaat om in Nederlandse vertaling gegeven operette-uitvoeringen. In 1990 telde de Zaanstreek vier operettegezelschappen, | ||
+ | |||
+ | De eerste amateuropvoeringen in onze streek dateren van het begin van de jaren twintig uit de vorige eeuw, door de in 1899 in Zaandam opgerichte zangvereniging Zanglust. Drie opvoeringen zijn bekend, namelijk de operettes Les Cloches de Corneville van Planquette, Rosemarie van Frimml en de opera Czar und Zimmermann van Lortzing. Men werkte met eigen solisten. De regie was in handen van Jaap Zeulevoet, een van de koorleden. De dirigent was Corn. Boon. | ||
+ | |||
+ | Men gaf de uitvoeringen in Thalia aan de Prins Hendrikkade. Als orkest fungeerde de Familieclub, | ||
+ | |||
+ | De Krommenieër Operette Vereniging speelt sinds 1952 operettes. In 1919 opgericht als R.K. Gemengde Zangvereniging St. Cecilia, sinds 1951 Operettevereniging St. Cecilia genoemd en in 1964 omgedoopt tot de huidige naam. De jaarlijkse uitvoeringen werden gegeven in de Concertzaal aan de Zonnelaan. Dirigenten waren onder anderen Leo Pielage, Ber Joosen, J. van 't Vlie, Joh. Thomas, Fons Ziekman, Tj. v.d. Pal, J. van der Oord en R. Benschop. Als regisseurs traden onder anderen op Eli Huyboom, P. Steenbakker, | ||
+ | |||
+ | === Czaar Peter opgericht === | ||
+ | |||
+ | Operette Vereniging Czaar Peter uit Zaandam werd in 1957 opgericht door een groep afgescheidenen van de Operettezangers. Dirigenten waren onder anderen A. Roos-van Hoorn (1957-1963), | ||
+ | |||
+ | In 1967 gaf Czaar Peter de Nederlandse première van De Grote Onbekende van Franz von Suppé, in een vertaling van Mieke de Goeje. Het Zaans Opera- en Operette Orkest treedt al sinds 1942 als zodanig op. In dat jaar werd aan enkele Zaanse muzikanten, Ab Roos, Piet van Leeuwen, Jaap Meijns, die een dansorkest hadden dat veel in de provincie optrad, verzocht een orkest te formeren om een operette te begeleiden bij de Operette Vereniging te Noord-Scharwoude. Bij die gelegenheid noemden zij zich het Zaans Operette Orkest. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | In 2007 raakte de club, als gevolg van de overgang van theater De Speeldoos naar het nieuwe Zaantheater in financieel zwaar weer. Het in eigen beheer bouwen van decors was daar debet aan. De zelfgemaakte decors waren qua afmetingen te iel voor het immense podium van het Zaantheater waarop werd besloten decors te huren. De hogere prijzen drukten het eigen vermogen van Czaar Peter dat de club had weten op te bouwen in De Speeldoostijd toen er in een enkele weken tijd 6 à 7 voorstellingen werden gegeven. | ||
+ | |||
+ | Op verzoek van de leden van de operettevereniging werd de romantische en komische operette Der Zigeunerbaron in 2015 nogmaals op het programma gezet, na eerdere succesvolle uitvoeringen in 1972, 1987 en 2000. De stevige bezetting werd uitgebreid met een dansgroep van Studio | ||
+ | |||
+ | Toen in Wormerveer de Zaanse Operette Vereniging werd opgericht werd het Zaans Operette Orkest het ' | ||
+ | |||
+ | === O&M Zaanstad muziektheater === | ||
+ | Het [[https:// | ||
+ | |||
+ | Van 1925 tot 1930 heeft in Zaandam de operette vereniging Polyhymnia bestaan, die enkele uitvoeringen heeft gegeven in het Floratheater in de Westzijde. Ook hier verzorgde de Familieclub het instrumentale gedeelte. Regisseuse was Aafje Brouwer, de dirigent was Huug van Vliet. Uit de jaren dertig zijn geen opvoeringen van operettes bekend, waarschijnlijk mede veroorzaakt door de toen heersende crisis. | ||
+ | |||
+ | De eerstvolgende uitvoering vond plaats in Oostzaan in 1944 (De Graaf van Luxemburg), door de aldaar in 1942 opgerichte zangvereniging Bel Canto. Sindsdien geeft deze vereniging jaarlijks een uitvoering in De Greep. Dirigenten waren mevrouw A Roos-van Hoorn (1942-1967), | ||
+ | |||
+ | Aanvankelijk voerde men vrijwel uitsluitend de bekende operettes uit het Weense repertoire op, maar de laatste jaren verlegt men, het accent naar de Franse en de Engelse operette. De orkestbegeleiding wordt de laatste tien jaar verzorgd door het Zaans Opera- en Operette Orkest, de solistenrollen worden zoveel mogelijk door eigen leden vervuld. Sinds 1980 heeft Bel Canto ook een eigen jeugdafdeling, | ||
+ | |||
+ | De Operettezangers werden in 1945 in Zaandam opgericht. Deze vereniging heeft tot 1969 bestaan en was zeer populair. Er werd met eigen solisten gewerkt, dirigent was Joh Thomas, die tevens de regie voerde. De uitvoeringen werden gegeven in het toenmalige Ons Huis aan de Gedempte Gracht. Eveneens in 1945 werd opgericht de Zaanse Operette Vereniging in Wormerveer. De jaarlijkse opvoeringen vonden plaats in De Jonge Prins, op de hoek van de Marktstraat. Na de sloop van deze zaal in De Bres (het voormalige Wessanen Verenigingsgebouw eveneens in Wormerveer. Dirigente vanaf de oprichting tot 1963 was A. Roos-van Hoorn, daarna was de muzikale leiding in handen van onder anderen C. Geerling, Klaas Venneker, R. Benschop en Joop Groesz. Van de Zaanse regisseurs moeten genoemd worden B. Groeneveld en J. Zwart. Alle opvoeringen zijn vanaf de oprichting begeleid door het Zaans Opera- en Operette Orkest. | ||
+ | |||
+ | Literatuur: | ||
+ | * S.A.M. Bottenheim, De Opera in Nederland, Amsterdam 1946. | ||
+ | * G. di Foresta, Operettegids. Utrecht 1962 | ||
+ | |||
+ | {{tag> |