Over privé-muziekonderwijs in het verleden in de Zaanstreek is in de archieven nauwelijks iets te vinden. Dit is begrijpelijk omdat alles zich in de privé-sfeer afspeelde. Aangenomen mag worden dat instrumentaal onderwijs aan amateurs (uit de gegoede stand) gegeven werd door gevorderde amateurs, door onderwijzers met een akte muziek en door enkele professionele musici die in de streek woonden. Bekend is dat door het muziekgezelschap Tot Nut en Vermaak in november 1855 aan de raad van de gemeente Zaandam het verzoek werd gericht om een muziekmeester aan te stellen. Deze zou een stedelijk tractement mogen ontvangen van 250 tot 300 gulden per jaar. Het lesgeld zou maximaal 75 cent per uur mogen bedragen, terwijl begaafde leerlingen gratis les dienden te krijgen.

Een voorstel daartoe van B & W werd door de gemeenteraad verworpen. Een jaar later werd opnieuw een voorstel ingediend. Ditmaal met meer succes. Er werd een oproep geplaatst in het Algemeen Handelsblad en de Haarlemse Courant. De eisen waaraan de stadsmuziekmeester moest voldoen, waren: grondige kennis van de muziektheorie en geschiktheid tot het geven van muziekonderwijs in het piano- en vioolspel. Uit 19 sollicitanten werd de heer H.L.A. Ludwig benoemd, tegen een salaris van 200 gulden per jaar. Ludwig bleef werkzaam tot 26 maart 1874. Daarna besloot de raad de betrekking niet weer te laten vervullen, omdat de stadsmuziekdirecteur altijd een sinecure was gebleven.

De opleiding van de muzikanten uit de harmonie- en fanfarekorpsen geschiedde zeker tot aan de oprichting van de Volksmuziekschoolplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVolksmuziekschool

In 1947 sprak de sectie muziek van de toenmalige Zaandamse Gemeenschap haar bezorgdheid uit over het teruglopende ledental bij de muziek- en zangverenigingen en over het gebrek aan theoretische kennis, onder andere noten lezen, bij de leden en aspirantleden van de verenigingen. Een commissie bestaande uit de wethouder van onderwijs
door de dirigenten. Daarnaast werd privé-muziekonderwijs gegeven door bijna alle in dit hoofdstuk genoemde musici. In 1991 waren er ongeveer 25 privéleraren in de Zaanstreek actief. Daarnaast ontstond er een aantal particuliere muziekscholen. Deze werden dikwijls opgericht door handelaren in instrumenten, met het oogmerk de verkoop te stimuleren.

Zeer bekend was en is de muziekschool van Kartenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKarten

Zaanse familie, waaruit veel muzikanten voortkwamen. Zij speelden in harmonie-/fanfaregezelschappen en jazz-bands. Enkele leden van deze familie kozen de muziek als beroep.

De belangrijkste vertegenwoordiger was ongetwijfeld Gijs Karten (Zaandam 1917 - Laren 2015). Hij studeerde aan het Amsterdams Conservatorium bij onder andere Rudolf Gall, solo-klarinettist van het Concertgebouworkest. Als 20-jarige vertrok hij naar Palestina waar hij solliciteerde bij het in 1936 door de violist Bro…
, een geslacht waar zeer vele beroepsmuzikanten uit voortkwamen. Deze school, al voor de oorlog begonnen, was verbonden aan de handel in muziekinstrumenten, in de avonduren werd les gegeven met name op blaasinstrumenten. Bij de verhuizing van de Stationsstraat naar de Gedempte Gracht in 1970 werden de zaken grootser aangepakt. Elektronische orgels kwamen in. Vanuit de verkoop daarvan ontstond behoefte aan lessen. Er werd elke avond orgelles gegeven, aan in totaal ongeveer 120 personen. In 1980 is aan de Rozengracht een eigen muziekschool geopend, met in 1991 circa 240 leerlingen.

Bekend in Zaandam was ook de muziekschool van Eshuijs aan de Dam. Ook deze was verbonden aan de muziekhandel. De school (ca. 200 leerlingen) werd al snel belangrijker. In 1953 werd begonnen met accordeonles, later kwamen daar banjo, gitaar en ukelele bij. De school werd in 1977 gesloten. In het noordelijk deel van de Zaanstreek werd de school van Ger Vreeling bekend. Begonnen in 1942, werden hier lessen gegeven op accordeon, gitaar, piano, drums, orgel en blokfluit. De aan een instrumenten- en platenhandel verbonden school was onder meer gevestigd aan de Voltastraat en de Zaanweg en had in 1991 circa 30 leerlingen.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/prive-muziekonderwijs.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:02
  • (Externe bewerking)