tweede_wereldoorlog

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
tweede_wereldoorlog [2019/02/06 23:00]
zaanlander
tweede_wereldoorlog [2021/12/29 15:42] (huidige)
zaanlander
Regel 79: Regel 79:
 === 3.1. Namen van gesneuvelde Zaanse militairen === === 3.1. Namen van gesneuvelde Zaanse militairen ===
  
-Er sneuvelden veertien Zaanse militairen tijdens de meidagen:  +Er sneuvelden veertien Zaanse militairen tijdens de meidagen: 
-  * [[bos_cornelis_hendricus_van_den|Cornelis Hendricus van den Bos]] 1905-1940 + 
-  * [[bos_cornelis_hendricus_van_den|Johannes Hendrik van den Bos]] 1905-1940 +
-  * [[ketema_jan|Jan Ketema]] 1905-1940 +
-  * [[klaveren_leendert_van|Leendert van Klaveren]] 1910-1940,  +
-  * [[lingen_herman_evert_van|Herman Evert van Lingen]] 1916-1940  +
-  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/96327/hendrik-van-t-loo|Hendrik van 't Loo]] in Overschie, +
-  * [[schol_willem|Willem Schol]] bij Delft, 1917-1940 +
-  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/140749/jan-sint|Jan Sint]] in Hardinxveld, +
-  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/164687/nicolaas-teunis-de-vries|Nicolaas Teunis de Vries]] vliegveld Ypenburg,  +
-  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/49586/albert-glas|Albert Glas]] in Rhenen,+
   * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/17165/pieter-christiaan-bonkerk|Pieter Christiaan Bonkerk]] in Ede,    * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/17165/pieter-christiaan-bonkerk|Pieter Christiaan Bonkerk]] in Ede, 
-  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/52851/cornelis-de-graaf|Cornelis de Graaf]] in Rotterdam, +  * [[bos_cornelis_hendricus_van_den|Cornelis Hendricus van den Bos]] Den Haag 1905-1940 
-  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/165529/bernardus-vrolijk|Bernardus Vrolijk]] bij vliegveld Ypenburg, +  * [[bos_johannes_hendrik_van_den|Johannes Hendrik van den Bos]] Den Haag 1905-1940 
 +  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/49586/albert-glas|Albert Glas]] in Rhenen,   
 +  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/52851/cornelis-de-graaf|Cornelis, Cees, Kees de Graaf]] in Rotterdam, 1917-1940 
 +  * [[ketema_jan|Jan Ketema]] Den Haag 1905-1940 
 +  * [[klaveren_leendert_van|Leendert van Klaveren]] Schiphol 1910-1940  
 +  * [[lingen_herman_evert_van|Herman Evert van Lingen]] Doesburg 1916-1940  
 +  * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/96327/hendrik-van-t-loo|Hendrik van 't Loo]] Overschie 1916-1940
   * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/121878/cornelis-posch|Cornelis Posch]] (1912-1940) in Rhenen.    * [[https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/121878/cornelis-posch|Cornelis Posch]] (1912-1940) in Rhenen. 
 +  * [[schol_willem|Willem Schol]] Delft 1917-1940
 +  * [[sint_jan|Jan Sint]] Hardinxveld 1914-1940
 +  * [[vries_nicolaas_teunis_de|Nicolaas Teunis de Vries]] Ypenburg 1918-1940 
 +  * [[vrolijk_ben|Bernardus Vrolijk]] Ypenburg 1912-1940 
 +
  
-In de nacht van de capitulatie pleegden sommige mensen zelfmoord, onder wie de leraar van het [[zaanlands|Zaanlands Lyceum]] [[lootsma|Sipke Lootsma]] (52), een bekend publicist over de Zaanse geschiedenis. Zaandams burgemeester [[veld|mr. dr. Joris In 't Veld]] greep de begrafenis aan om te reageren op de verwarring rondom het vertrek naar Engeland van koningin en regering: 'Het enige dat ons is overgebleven is de saamhorigheid'. Op 21 mei sprak hij weer daarover, nu bij de opening van een christelijk tehuis voor Nederlandse militairen in gebouw Christelijke Belangen aan de Botenmakersstraat. Hij hield de aanwezigen voor dat Wilhelmina niet was vertrokken uit lafheid, maar om haar werk voort te zetten. 'Het heeft mij pijn gedaan dat in vele kringen over haar wordt gesproken op een manier die te betreuren is.' En tot slot: 'Het is merkwaardig dat ik als [[socialisme|sociaal-democraat]] de koningin moet verdedigen tegen hen die haar trouwste aanhangers waren.' Dat was een verwijzing naar het verleden waarin de sociaal-democraten zich verre van het Oranjehuis hadden gehouden. Pas in de jaren '30 was daarin verandering gekomen. Na die toespraak zei de Gereformeerde predikant Rinze Jacob van der Meulen tegen In `t Veld: 'Ik heb de laatste dagen niet meer voor de koningin kunnen bidden, maar nu doe ik het weer.` De aanwezigen zongen het Wilhelmus. Volgens In `t Veld heeft het nooit meer indruk op hem gemaakt dan die keer. Enkele regionale kranten konden nog wel melding maken van die toespraak, landelijke kranten al niet meer. Na de aankondiging van Seyss-Inquart dat Duitsland Nederland niet een vreemde overtuiging wilde opdringen zei In 't Veld in de eerste vergadering van de gemeenteraad tijdens de bezetting: 'Laten wij die dan ook niet aannemen.'+In de nacht van de capitulatie pleegden sommige mensen zelfmoord, onder wie de leraar van het [[zaanlands_lyceum|Zaanlands Lyceum]] [[lootsma|Sipke Lootsma]] (52), een bekend publicist over de Zaanse geschiedenis. Zaandams burgemeester [[veld|mr. dr. Joris In 't Veld]] greep de begrafenis aan om te reageren op de verwarring rondom het vertrek naar Engeland van koningin en regering: 'Het enige dat ons is overgebleven is de saamhorigheid'. Op 21 mei sprak hij weer daarover, nu bij de opening van een christelijk tehuis voor Nederlandse militairen in gebouw Christelijke Belangen aan de Botenmakersstraat. Hij hield de aanwezigen voor dat Wilhelmina niet was vertrokken uit lafheid, maar om haar werk voort te zetten. 'Het heeft mij pijn gedaan dat in vele kringen over haar wordt gesproken op een manier die te betreuren is.' En tot slot: 'Het is merkwaardig dat ik als [[socialisme|sociaal-democraat]] de koningin moet verdedigen tegen hen die haar trouwste aanhangers waren.' Dat was een verwijzing naar het verleden waarin de sociaal-democraten zich verre van het Oranjehuis hadden gehouden. Pas in de jaren '30 was daarin verandering gekomen. Na die toespraak zei de Gereformeerde predikant Rinze Jacob van der Meulen tegen In `t Veld: 'Ik heb de laatste dagen niet meer voor de koningin kunnen bidden, maar nu doe ik het weer.` De aanwezigen zongen het Wilhelmus. Volgens In `t Veld heeft het nooit meer indruk op hem gemaakt dan die keer. Enkele regionale kranten konden nog wel melding maken van die toespraak, landelijke kranten al niet meer. Na de aankondiging van Seyss-Inquart dat Duitsland Nederland niet een vreemde overtuiging wilde opdringen zei In 't Veld in de eerste vergadering van de gemeenteraad tijdens de bezetting: 'Laten wij die dan ook niet aannemen.'
  
 Inmiddels waren exporterende Zaanse bedrijven hun afzetgebieden Engeland en Frankrijk kwijt. Hun directies bezonnen zich er in de eerste maand van de bezetting op hoe dat probleem te ondervangen zou zijn. De uitslag van hun beraad was: 'Duitsland is reeds lang een belangrijk afnemer van verschillende Zaanse producten. Waarschijnlijk zal het de Zaanse ondernemers de minste zorg geven in dit rijk hun afzetgelegenheid te vergroten.' Zij hadden een ander probleem dan ir. F.Q. den Hollander, de directeur van de in Zaandam gevestigde [[artillerie|Artillerie-Inrichting]], de grootste wapen- en munitiefabriek van het land. In de middag van 14 mei had hij opdracht gegeven het opblazen van het bedrijf te gaan voorbereiden. Maar generaal Winkelman had hem de uitvoering van dat voornemen verboden. Winkelman wilde, met de capitulatie in zicht, de Duitsers niet voor het hoofd stoten. Daarom ook stuurde hij de dag na de overgave een verzoek aan alle burgemeesters in nog niet bezet gebied om de bezetting zoveel mogelijk te vergemakkelijken. Den Hollander was minder bereidwillig. De dag na de capitulatie stopte hij de productie. Dat verwierf de instemming van secretaris-generaal Cornelis Ringeling van het ministerie van Defensie.  Inmiddels waren exporterende Zaanse bedrijven hun afzetgebieden Engeland en Frankrijk kwijt. Hun directies bezonnen zich er in de eerste maand van de bezetting op hoe dat probleem te ondervangen zou zijn. De uitslag van hun beraad was: 'Duitsland is reeds lang een belangrijk afnemer van verschillende Zaanse producten. Waarschijnlijk zal het de Zaanse ondernemers de minste zorg geven in dit rijk hun afzetgelegenheid te vergroten.' Zij hadden een ander probleem dan ir. F.Q. den Hollander, de directeur van de in Zaandam gevestigde [[artillerie|Artillerie-Inrichting]], de grootste wapen- en munitiefabriek van het land. In de middag van 14 mei had hij opdracht gegeven het opblazen van het bedrijf te gaan voorbereiden. Maar generaal Winkelman had hem de uitvoering van dat voornemen verboden. Winkelman wilde, met de capitulatie in zicht, de Duitsers niet voor het hoofd stoten. Daarom ook stuurde hij de dag na de overgave een verzoek aan alle burgemeesters in nog niet bezet gebied om de bezetting zoveel mogelijk te vergemakkelijken. Den Hollander was minder bereidwillig. De dag na de capitulatie stopte hij de productie. Dat verwierf de instemming van secretaris-generaal Cornelis Ringeling van het ministerie van Defensie. 
Regel 151: Regel 153:
 In september 1944 sprongen negen leden van de bemanning boven de Zaanstreek uit een aangeschoten Amerikaans vliegtuig. Zij kwamen terecht in de [[kalverpolder|Kalverpolder]] en het [[guisveld|Guisveld]]. Voor de Duitsers hen konden aanhouden had het verzet alle negen al laten onderduiken. Wegens de aangekondigde omvangrijke represailles op de bevolking van Zaandijk besloot het verzet overigens er drie aan de Duitsers over te leveren. Daaraan was een heftige discussie vooraf gegaan want een deel van het verzet voelde er niets voor te wijken voor de dreigende represaille. Naarmate de oorlog vorderde werden de wraakacties na aanslagen en sabotagedaden heftiger. Dat waren zichtbare vormen van verzet.  In september 1944 sprongen negen leden van de bemanning boven de Zaanstreek uit een aangeschoten Amerikaans vliegtuig. Zij kwamen terecht in de [[kalverpolder|Kalverpolder]] en het [[guisveld|Guisveld]]. Voor de Duitsers hen konden aanhouden had het verzet alle negen al laten onderduiken. Wegens de aangekondigde omvangrijke represailles op de bevolking van Zaandijk besloot het verzet overigens er drie aan de Duitsers over te leveren. Daaraan was een heftige discussie vooraf gegaan want een deel van het verzet voelde er niets voor te wijken voor de dreigende represaille. Naarmate de oorlog vorderde werden de wraakacties na aanslagen en sabotagedaden heftiger. Dat waren zichtbare vormen van verzet. 
  
-Pas na de oorlog werd bekend dat [[aten4|Remmert Aten]] en Jaap Bol in september 1944 uit de Hembrug de springlading hadden verwijderd die de bezetter er in had aangebracht om de brug te kunnen vernietigen. [[korte|Dirk de Korte]] was de eerste Zaanse verzetsman die door de Duitsers werd gedood. Dat gebeurde in april 1942. Totaal werden zestig Zaankanters gedood wegens hun verzetsactiviteit. In een aantal gevallen waren deze mensen aangehouden als gevolg van de speurzin van  de Duitsers, zoals bij het oprollen van de Stijkelgroep die beoogde te spioneren voor de geallieerden en bij het inrekenen van uit Engeland gedropte agenten die slachtoffers werden van het zogenaamde England-Spiel. De Duitsers kenden de zogenaamd geheime zendverbindingen met Engeland en maakten daar gebruik van. Zaankanters die het leven verloren na hun activiteit in de Stijkelgroep zijn; [[smit6|Pieter Adrianus Smit]] uit Zaandam, [[ero|Hendrik Ero]], [[http://stijkelgroep.nl/stijkelgroep/louise-u-ero-chambon|Louise Ero-Chambon]], Jan Groot, Evert Honig, P.H. de Jong, Jan Neuteboom, Dirk de Vries, allen uit Koog, Jacobus C. Thomas uit Wormerveer en Jan van Hinte uit Wormer. +Pas na de oorlog werd bekend dat [[aten_remmert|Remmert Aten]] en Jaap Bol in september 1944 uit de Hembrug de springlading hadden verwijderd die de bezetter er in had aangebracht om de brug te kunnen vernietigen. [[korte|Dirk de Korte]] was de eerste Zaanse verzetsman die door de Duitsers werd gedood. Dat gebeurde in april 1942. Totaal werden zestig Zaankanters gedood wegens hun verzetsactiviteit. In een aantal gevallen waren deze mensen aangehouden als gevolg van de speurzin van  de Duitsers, zoals bij het oprollen van de Stijkelgroep die beoogde te spioneren voor de geallieerden en bij het inrekenen van uit Engeland gedropte agenten die slachtoffers werden van het zogenaamde England-Spiel. De Duitsers kenden de zogenaamd geheime zendverbindingen met Engeland en maakten daar gebruik van. Zaankanters die het leven verloren na hun activiteit in de Stijkelgroep zijn; [[smit6|Pieter Adrianus Smit]] uit Zaandam, [[ero|Hendrik Ero]], [[http://stijkelgroep.nl/stijkelgroep/louise-u-ero-chambon|Louise Ero-Chambon]], Jan Groot, Evert Honig, P.H. de Jong, Jan Neuteboom, Dirk de Vries, allen uit Koog, Jacobus C. Thomas uit Wormerveer en Jan van Hinte uit Wormer. 
  
 [[jambroes|George Louis Jambroes]], voormalig leraar aan het Zaanlands Lyceum die naar Engeland was gegaan overleed als slachtoffer van het England-Spiel in september 1944 in een concentratiekamp. De Zaandammer Henk Op den Velde die radiocontact met Engeland had werd na uitpeiling door de Duitsers gearresteerd. Hij overleed december 1944 in een kamp.  [[jambroes|George Louis Jambroes]], voormalig leraar aan het Zaanlands Lyceum die naar Engeland was gegaan overleed als slachtoffer van het England-Spiel in september 1944 in een concentratiekamp. De Zaandammer Henk Op den Velde die radiocontact met Engeland had werd na uitpeiling door de Duitsers gearresteerd. Hij overleed december 1944 in een kamp. 
Regel 165: Regel 167:
    
  
-  * [[achterberg_jacob_jaap|Jacob (JaapAchterberg]], Zaandam, 20-12-1914. Neuengamme 29-11-1944. +  * [[achterberg_jacob_jaap|Jaap Achterberg]], Zaandam, 20-12-1914. Neuengamme 29-11-1944. 
   * [[beernink|Antoon Beernink]]  Wormerveer, 12-9-1919. Aussenkommando Fallersleben 2-4-1945.   * [[beernink|Antoon Beernink]]  Wormerveer, 12-9-1919. Aussenkommando Fallersleben 2-4-1945.
   * [[bierman|Jan Bierman]], Krommenie, 5 juli 1915. Sachsenhausen, 4 maart 1945.    * [[bierman|Jan Bierman]], Krommenie, 5 juli 1915. Sachsenhausen, 4 maart 1945. 
Regel 224: Regel 226:
   * [[wit|Gerrit Jan de Wit]], Krommenie, 17-4-1899, omgekomen concentratiekamp 5-1-1945.    * [[wit|Gerrit Jan de Wit]], Krommenie, 17-4-1899, omgekomen concentratiekamp 5-1-1945. 
   * [[zwart|Cornelis Zwart]], Zaandam, 12-2-1895, omgekomen concentratiekamp 1-2-1944.    * [[zwart|Cornelis Zwart]], Zaandam, 12-2-1895, omgekomen concentratiekamp 1-2-1944. 
-  * [[zwart7|Pieter Jacob Zwart]], Wormerveer, 11-3-1909, overleden Flossenbürg 5-4-1945.  +  * [[zwart_piet|Pieter Jacob Zwart]], Wormerveer, 11-3-1909, overleden Flossenbürg 5-4-1945. 
  
-W. Swart 
  
 +Wim Swart
  
  
 {{tag>tweede_wereldoorlog}} {{tag>tweede_wereldoorlog}}
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/tweede_wereldoorlog.1549490450.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 17:35
  • (Externe bewerking)