volksuniversiteit

No renderer 'odt' found for mode 'odt'

Instelling met als doel het organiseren van cursorisch onderwijs aan volwassenen. De eerste volksuniverstiteiten zijn vermoedelijk in België ontstaan, waar ze al aan het eind van de 19e eeuw voorkwamen. Vooral in Duitsland, waar men omstreeks 1910 met dit werk begon, nam het geven van onderwijs aan volwassenen een grote vlucht. In Nederland werd de eerste volksuniversiteit in 1913 opgericht te Amsterdam, op initiatief van prof. dr. S.R. Steinmetz. Het voorbeeld werd door andere steden gevolgd; tot de oudste instellingen behoren die in Utrecht, Groningen, Den Haag en Rotterdam.

In 1950 bestonden er al 32 volksuniversiteiten in ons land, sommige met een of meer dependances in naburige gemeenten. Zij verenigden zich in de Bond van Nederlandse Volksuniversiteiten, die lange tijd bijvoorbeeld ook de Radio-Volksuniversiteit (RVU) beheerde, een instelling die met regelmatige uitzendingen vooral van belang was voor de volwassenen-educatie op het platteland. In de Zaanstreek ontstond een Volksuniversiteit in 1926 als afdeling van die in Amsterdam. Er waren twee cursussen per jaar. In 1929 is deze V.U. wegens geringe belangstelling opgeheven. In 1945 herrees zij echter op initiatief van de Zaandamse Gemeenschap. Er werden vooral taalcursussen gegeven en er waren direct 1100 cursisten. L.P. Vlaanderen was acht jaar secretaris, andere bestuursleden waren o.m. dr. J. Oosterhuis, D. van Onselder en drs. C.L.A. Daniëls. Aan de Westzijde werd kantoor gehouden.

Daling van het aantal cursisten leidde omstreeks 1970 tot een nieuwe, moderne aanpak, omgeven met veel publiciteit. Dit resulteerde in een aanzienlijke toename van de belangstelling. In 1971 waren er al ongeveer 300 cursisten, in 1973 was dit aantal zelfs toegenomen tot het tienvoudige. In dat jaar werd onder leiding van drs. H. Bax besloten tot professionalisering: er werd een directeur aangesteld (mevr. R. Vrieze, een jaar later opgevolgd door R. Maarschalk). Ter bestrijding van de toenemende kosten van salarissen, propaganda en lokaalhuur werden subsidies gevraagd van gemeenten, de provincie en het rijk.

Hoewel elders volksuniversiteiten in stand zijn gebleven, is die in de Zaanstreek, na te zijn opgegaan in een regionaal educatief samenwerkingsverband met andere instellingen van vormingswerk, tenslotte opgenomen in het eind jaren '80 opgerichte Centrum voor Volwassenen-Educatie (CVE), toen gevestigd aan de Govert Flinckstraat in Zaandam. Dit door de overheid gesubsidieerde instituut verzorgde op drie verschillende plaatsen in Zaandam en één in Wormerveer, tal van cursussen in moderne talen, algemene ontwikkeling en op het bedrijfsleven geënte opleidingen in bijvoorbeeld automatisering, machineschrijven en notuleren. Een belangrijke plaats in het programma werd ingenomen door de zogenoemde basiseducatie, bedoeld voor inwoners die door omstandigheden geen of weinig onderwijs hebben genoten. Daarnaast organiseerde het CVE een groot aantal cursussen Nederlands voor anderstaligen. De door de eerdere volksuniversiteit gevormde traditie van een lezingenprogramma kreeg in toenemende mate aandacht.

Anno 2017 is overheidsbemoeienis wegens bezuinigingen niet meer aan de orde. Op een startsubsidie na ontvangt Volksuniversiteit Zaanstreek geen financiële bijdrage van de gemeente Zaanstad en biedt zelf geen cursussen of lezingen aan. Aanbieders zijn mensen die hun sporen hebben verdiend in hun vakgebied en cursussen kunnen geven. November 2016 ging VUZ van start op vijf Bieb- en Fluxuslocaties in Zaandam, Krommenie en Wormer. Het idee was om in het gat te stappen dat buurthuizen en zorginstellingen lieten vallen. De focus ligt op taal, kunst, geschiedenis en ondernemerschap. Ruim vierhonderd mensen bezochten veertig cursussen en lezingen. VUZ verhuist in 2020 naar het nieuwe cultuurgebouw.

Zie ook: Onderwijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwijs

Het systematisch, volgens aangenomen beginselen, georganiseerd overbrengen van elementaire en meer uitgebreide kennis door daartoe aangestelde bevoegde leerkrachten, in het bijzonder het onderricht dat op scholen wordt gegeven. In navolgend artikel is de ontwikkeling van het onderwijs in de Zaanstreek geschetst.
1.2.5.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/volksuniversiteit.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:07
  • (Externe bewerking)