Vrouwenbond FNV
Op 27 januari 1948 werd de Vrouwenbond NVV opgericht en daarbij ook meteen de afdeling Zaandam. De nadruk werd gelegd op 'De vrouw achter de man'. De bond omschreef toen de stelling dat de voornaamste taak van de vrouw in het gezin lag: “het moederschap en haar verzorgende natuur”. Als lid van de Vrouwenbond was je indertijd gerechtigd de NVV-vergaderingen van de afdeling te boeken, maar je mocht niets zeggen en je vooral nergens mee bemoeien. Daar waren vrouwen niet voor.
Gelijktijdig met de landelijke organisatie werd de afdeling Zaandam opgericht, met ook leden uit Koog en Zaandijk. Het eerste dagelijks bestuur van de afdeling Zaandam zag er als volgt uit:
- Voorzitter: Els de Vries-Koolman
- Vice-voorzitter: Annie Zaaijer-Vlind
- Secretaris: mw. Plooijer-Romeijn
- Penningmeester: Barbara Lubbes
Eind jaren '60 en begin jaren '70 kwam er een kentering: nu niet meer áchter, maar náást de man; een organisatie waarin vrouwen voor hun eigen belang opkomen. Alle vragen die de bond zich in die tijd stelt, vloeien tot één vraag samen: is de Vrouwenbond er ten dienste van het NVV of is zij er ten dienste van de vrouwen? In deze periode nam vrouwenarbeid toe, meest in zwakke posities op de arbeidsmarkt. De geringe organisatiegraad weerspiegelde hun achterstelling onder meer in ongelijke beloning en nadelig onderscheid in sekse bij aanstelling en promotie. Er groeide weerstand tegen de ongelijke positie. Het resultaat was, dat in 1972 de bond open ging voor alle vrouwen en de nieuwe doelstelling werd: opkomen voor maatschappelijke belangen van de vrouw. In de Zaanstreek werden discussieavonden georganiseerd.
Tijdens het fusie-congres in 1981 werd de Vrouwenbond volwaardig lid van de FNV en veranderde de naam van Vrouwenbond NVV in Vrouwenbond FNV, de Vrouwenbond kreeg stemrecht. De Vrouwenbond nam een progressief standpunt in t.a.v. abortus. De Vrouwenbond komt op voor alle vrouwen, maar in het bijzonder voor herintreedsters, thuiswerksters, deeltijd- en oproepkrachten, 50+ vrouwen, onbetaald werkenden in huishoudelijke zorg en vrouwen over de grenzen heen.
De oprichting van de Vrouwenvakscholen, zoals de Anna Polakschool in Zaandam en de Steunpunten voor Thuiswerk, versterkte de positie van de Vrouwenbond. Deze scholen boden vrouwen die enige tijd uit het arbeidsproces waren getreden, de mogelijkheid om opnieuw een opleiding te volgen en daardoor een plaats op de arbeidsmarkt konden gaan innemen.
De afdeling Koog aan de Zaan werd opgericht in december 1984. Het was de derde afdeling in Zaanstad, na de afdelingen Zaandam en Wormerveer/Krommenie. Initiatiefneemsters waren Marion Maas en Tineke Bakker als eerste voorzitter. De afdeling wilde meer dan een enkele VOS- of Vrouw Blijf Bij-cursus. ‘We willen iets blijvends dat niet na een aantal bijeenkomsten weer is afgelopen’, aldus Tineke Bakker bij de oprichting. Na vijf jaar fuseerde de afdeling Koog aan de Zaan samen met de afdeling Zaandam tot FNV-Vrouwenbond - afdeling Zaanstad.
Vereniging FNV Vrouwenbond ontbonden
Bij besluit van de Algemene Ledenvergadering van 7 februari 2022 is de Vereniging FNV Vrouwenbond ontbonden, met benoeming van Irma Sinnige en Wilma Hoogendoorn tot vereffenaars van de vereniging in liquidatie. De vereniging oefent thans geen activiteiten uit.
Bronnen: - Vrouwenbond FNV 1948-1998, Jubileumboek bij het 50-jarig bestaan. - Tentoonstelling met de titel “Er is een stad waar vrouwen willen wonen”. De tentoonstelling gaf een overzicht van de Zaanse vrouwenbewegingen 1995 – 2000 en werd in 2022 georganiseerd door het Gemeente Archief in de hal van het stadhuis van Zaanstad.