westzaner_sluis

De Westzaner Sluis of Weelsluis, aan de Nauernasche Vaart 2 te Westzaan, die de Weelslootplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWeelsloot

Sloot tussen Koog en Westzaan. De brede sloot liep iets zuidelijk van en evenwijdig aan de Koger sluissloot en kwam via de Westzanersluis uit op de Nauernasche Vaart.

IJsclub Westzaan hield op de Weelsloot (nationale) korte baanwedstrijden en
verbindt met de Nauernasche Vaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNauernasche Vaart

Kanaal met een lengte van 8,5 kilometer tussen de Tochtsloot bij Westknollendam en Zijkanaal D van het Noordzeekanaal bij Nauerna.

Het kanaal is in 1633 aangelegd. Daarbij is de loop van het doodlopende water 't Twiske gebruikt. Het werd aangelegd om voldoende afwateringsmogelijkheden voor de Schermerboezem te verkrijgen, toen de Schermer werd ingepolderd. Men koos de gemakkelijkste oplossing door gebruik te maken van het al aanwezige Twiske en van de eveneens aanwezige Naue…
, gelegen tegenover de Vrouwenverdrietsluis bij Vrouwenverdrietplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVrouwenverdriet

Buurtschap in de voormalige gemeente Assendelft, tussen de Vaartdijk en de Provincialeweg Zaandijk-Buitenhuizen, ongeveer ter hoogte van de watertoren, aan het einde van de Communicatieweg. Het buurtje heeft zijn naam waarschijnlijk te danken aan een vroeger daar gelegen herberg. Volgens
. Provinciaal Monument nr 1722 is in 1633 aangelegd, als gevolg van de afspraken tussen de bestuurders van de Banneplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBan (banne)

Rechtsgebied, streek die stond onder de rechtspraak van éénzelfde rechter, thans verouderd. De Zaanstreek bestond vroeger uit de banne van Assendelft, van Westzaan en Krommenie, van Wormer, Jisp en Neck, en van Oostzaan. Zie: Bestuur en rechtspraak.

Bekend was de uitdrukking 'de ban omlopen' (of: omrijden,), dit was een wandeling (of rijtoer) de ban rond. Men onderscheidde
van Westzanen en de bedijkers van de Schermer.

Laatstgenoemden lieten de Nauernasche Vaart graven. Via deze sluis krijgt men door de Weelsloot langs de molen Het Prinsenhof o.a. toegang tot de Gouw, de hoofdafwatering van het Westzijderveld. Doorvaart mogelijk richting Mallegatsluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMallegatsluis

Schutsluis, de grens tussen Zaandam en Koog aan de Zaan. Vóór de bouw van de Mallegatsluis, was er iets zuidelijker een eerdere sluis in de Lagedijk. In 1634 werd deze verlegd naar de Breedweersloot. Vanaf toen kwam de naam Mallegatsluis in gebruik, de sloot kreeg de naam Mallegatsloot.
, Papenpadsluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPapenpad, Papenpadsloot en -sluis

Straat, sloot en sluis te Zaandam (west), lopend van de Zaan naar het Westzijderveld. Straat, sloot, sluis en kerk zijn vernoemd naar het woord Paap, een deels in onbruik geraakt mild scheldwoord voor een katholiek persoon. Het woord was van oorsprong een scheldwoord voor de paus. Het is dan ook een verbastering van Papa, oftewel paus. Niet alleen de paus, maar ook de lokale geestelijke werd dorpspaap, parochiepaap of mispaap genoemd. Later werd het de benaming…
en Zaandijker-plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaandijker Sluis

Sluis in Zaandijk, in de Lagedijk. Het voormalige gemeentehuis van Zaanstad ligt aan de Zaandijkersluissloot. De Zaandijkersluis werd in 1610 aangelegd, en was toen 18 voet breed (ruim 5 meter) en geheel van hout.

In 1722 werd het onderhoud door de banne overgedaan aan het dorp Zaandijk, dat vijf jaar later de in verval geraakte sluis (
of G.J. Honigsluis. Het onderhoud van de sluis werd aan de banne opgedragen, hetgeen meermalen tot klachten leidde.

Begin 18e eeuw werd de sluis, na klachten, van 9,5 voet (ongeveer 2,85 m.) breed en 46 voet (ongeveer 13,80 m.) lang, vervangen door een groter bouwwerk van 16 voet (ongeveer 4,80 meter) breed en 65 (ongeveer 19,50 m.) lang.

Vlak bij de sluis stond molen De Guitplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGuit, de

Watermolen te Westzaan, aanvankelijk schepradmolen, later vijzelmolen. De molen werd gebouwd omstreeks 1632. Hij heeft gestaan aan de Nauernasche Vaart, ten zuiden van het Watermolenpad, en werd in oktober 1899, na blikseminslag, door brand verwoest.
. Deze brandde in 1899 af en werd niet herbouwd. Op de plaats van de afgebrande molen werd een sluiswachterswoning gebouwd. De huidige sluis zal waarschijnlijk rond die tijd zijn gebouwd. Het metselwerk van de sluis wijst daar op. De Weelsluis heeft vroeger een paar extra sluisdeuren gehad. De daardoor ontstane tussenkolk stelde in staat kleine schepen sneller te schutten, waarbij tevens minder schutwater de polder in liep.

De sluisdeuren worden bediend met behulp van staartbalken aan de zuidelijke deuren. Deze deuren beschikken ook over de rinketten die met smeedijzeren hefbomen geopend kunnen worden. De noordelijke deuren worden met behulp van een schippershaak geopend en gesloten.

Het betreft een enkelkerende schutsluis, de sluis is alleen in staat het vaste peilverschil tussen twee wateren te keren. Het polderniveau zal altijd lager geweest zijn dan het niveau in de Nauernasche Vaart.

De Westzaner Sluis heeft een draaibrug aan het bovenhoofd van de sluis. De draaibrug bestaat uit twee metalen leggers die op een ijzeren voet met vier armen zijn bevestigd, die in een betonnen blok draait. Het loopvlak is van hout. Ter weerszijden van de brug bij de Weelsluis zijn smeedijzeren leuningen geplaatst die zijn vervaardigd uit standaard delen.

De sluis in de Vaartdijk bevond zich eind jaren tachtig van de 20e eeuw in deplorabele staat.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/westzaner_sluis.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:04
  • (Externe bewerking)