wormerveer

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Vorige revisie
wormerveer [2019/04/29 22:39]
wormerveer [2019/05/07 14:51]
Regel 67: Regel 67:
 In de jaren '70 stokten de bouw-activiteiten. Verwacht werd dat er een wijk zou komen in het [[guisveld|Guisveld]], dus 'over het spoor'. Door protestacties bleef dit plan onuitgevoerd. Sindsdien heeft alleen zuidelijk van Plein 13 nog enige woningbouw plaatsgehad. Bij het [[Molletjesveer]] en tussen Plein 13 en het Zuideinde werden terreinen voor de industrie bebouwd. Middelen van bestaan Waren de eerste bewoners vissers en boeren, na de verwoesting van Wormerveer in de Spaanse Tijd bevolkte het dorp zich ook met immigranten, die soms uit verafgelegen streken kwamen. Zo vestigde zich een groep uit West-Vlaanderen afkomstige doopsgezinden in Wormerveer, die hun handel hier voortzetten. Ook uit andere plaatsen trokken handelaren naar het dorp aan de Zaan, omdat deze waterweg voor hen goede vervoersmogelijkheden bood. Boerenbedrijf en binnenvisserij raakten op de achtergrond.   In de jaren '70 stokten de bouw-activiteiten. Verwacht werd dat er een wijk zou komen in het [[guisveld|Guisveld]], dus 'over het spoor'. Door protestacties bleef dit plan onuitgevoerd. Sindsdien heeft alleen zuidelijk van Plein 13 nog enige woningbouw plaatsgehad. Bij het [[Molletjesveer]] en tussen Plein 13 en het Zuideinde werden terreinen voor de industrie bebouwd. Middelen van bestaan Waren de eerste bewoners vissers en boeren, na de verwoesting van Wormerveer in de Spaanse Tijd bevolkte het dorp zich ook met immigranten, die soms uit verafgelegen streken kwamen. Zo vestigde zich een groep uit West-Vlaanderen afkomstige doopsgezinden in Wormerveer, die hun handel hier voortzetten. Ook uit andere plaatsen trokken handelaren naar het dorp aan de Zaan, omdat deze waterweg voor hen goede vervoersmogelijkheden bood. Boerenbedrijf en binnenvisserij raakten op de achtergrond.  
  
-In  plaats daarvan werden de olieslagerij en de productie van papier en stijfsel belangrijke bestaansbronnen. Een 17e-eeuws overzicht staat niet ter beschikking, maar [[hart_dr_simon|dr. S. Hart]] inventariseerde de in 1731 aanwezige bedrijven. Hij telde 3 stijfselhuizen, een [[vleethuizen|vleethuis]] (dat op [[walvisvaart|walvisvaart]] duidt), een leerlooierij, een kaashuis en 10 pakhuizen. De olieslagerij was met waarschijnlijk 15 molens toen al van groot belang voor het dorp. Bij de personele quotisatie van 1742 werden 16 olieslagers en 10 kaaskopers aangeslagen. Enkele andere beroepsgroepen telden steeds vijf belastingplichtigen. Opvallend was dat een groot deel van de aangeslagenen tot de Fries-doopsgezinde gemeente behoorde. De oudste industrie in Wormerveer, de stijfselmakerij, was niet van grote omvang. '//Reeds in of zeer kort na 1600 was er een Stijfselhuis iets ten zuiden van de tegenwoordige markt in werking. vrij spoedig gevolgd door een drietal andere aan de beide toenmalige uiteinden van Wormerveer en een aan de Wormerringdijk, waar in de 18e eeuw nog een zesde stijfselhuis werd opgericht.//' ([[Aten3|J. Aten]] in 'Wormerveer langs weg en Zaan'). Deze kleine werkplaatsen zijn daarna uit het dorpsbeeld verdwenen, de laatste pas in de 20e eeuw. +In  plaats daarvan werden de olieslagerij en de productie van papier en stijfsel belangrijke bestaansbronnen. Een 17e-eeuws overzicht staat niet ter beschikking, maar [[hart_dr_simon|dr. S. Hart]] inventariseerde de in 1731 aanwezige bedrijven. Hij telde 3 stijfselhuizen, een [[vleethuizen|vleethuis]] (dat op [[walvisvaart|walvisvaart]] duidt), een leerlooierij, een kaashuis en 10 pakhuizen. De olieslagerij was met waarschijnlijk 15 molens toen al van groot belang voor het dorp. Bij de personele quotisatie van 1742 werden 16 olieslagers en 10 kaaskopers aangeslagen. Enkele andere beroepsgroepen telden steeds vijf belastingplichtigen. Opvallend was dat een groot deel van de aangeslagenen tot de Fries-doopsgezinde gemeente behoorde. De oudste industrie in Wormerveer, de stijfselmakerij, was niet van grote omvang. '//Reeds in of zeer kort na 1600 was er een Stijfselhuis iets ten zuiden van de tegenwoordige markt in werking. vrij spoedig gevolgd door een drietal andere aan de beide toenmalige uiteinden van Wormerveer en een aan de Wormerringdijk, waar in de 18e eeuw nog een zesde stijfselhuis werd opgericht.//' ([[aten_jan|J. Aten]] in 'Wormerveer langs weg en Zaan'). Deze kleine werkplaatsen zijn daarna uit het dorpsbeeld verdwenen, de laatste pas in de 20e eeuw. 
  
 Van veel meer belang was de olieslagerij. De oudste oliemolen van het dorp moet al in 1620 in de [[dubbele_buurt|Dubbele Buurt]] hebben gestaan. [[woude|Van der Woude]] verklaart de opkomst van de olie-industrie door te wijzen op de ligging van Wormerveer in de nabijheid van de grote 17e-eeuwse droogmakerijen. Op het nieuwe land werd aanvankelijk vooral koolzaad verbouwd in verband met de noodzakelijke ontzilting. Dit werd in Wormerveer, Wormer en Jisp verwerkt. Toen de aanvoer uit de droogmakerijen verminderde, wist de olieslagerij in Wormerveer zich te handhaven ondanks de opkomst van nieuwe centra zoals Koog en Oostzaandam. Dit laat zich illustreren door de molentotalen in respectievelijk 1630, 1731 en 1795. In 1630 waren er 13 oliemolens in de Banne van Westzaan, de meeste ervan in Wormerveer (het precieze aantal is niet bekend). In 1731 waren er 20 oliemolens, in 1795 21. Daarna nam het aantal af: in 1849 werkten er nog 16 olieslagerijen, waaronder een stoomoliefabriek. De oliemolens in het dorp zijn alle tussen 1849 en 1906 gesloopt, een deel ervan werd vervangen door grote oliefabrieken.  Van veel meer belang was de olieslagerij. De oudste oliemolen van het dorp moet al in 1620 in de [[dubbele_buurt|Dubbele Buurt]] hebben gestaan. [[woude|Van der Woude]] verklaart de opkomst van de olie-industrie door te wijzen op de ligging van Wormerveer in de nabijheid van de grote 17e-eeuwse droogmakerijen. Op het nieuwe land werd aanvankelijk vooral koolzaad verbouwd in verband met de noodzakelijke ontzilting. Dit werd in Wormerveer, Wormer en Jisp verwerkt. Toen de aanvoer uit de droogmakerijen verminderde, wist de olieslagerij in Wormerveer zich te handhaven ondanks de opkomst van nieuwe centra zoals Koog en Oostzaandam. Dit laat zich illustreren door de molentotalen in respectievelijk 1630, 1731 en 1795. In 1630 waren er 13 oliemolens in de Banne van Westzaan, de meeste ervan in Wormerveer (het precieze aantal is niet bekend). In 1731 waren er 20 oliemolens, in 1795 21. Daarna nam het aantal af: in 1849 werkten er nog 16 olieslagerijen, waaronder een stoomoliefabriek. De oliemolens in het dorp zijn alle tussen 1849 en 1906 gesloopt, een deel ervan werd vervangen door grote oliefabrieken. 
Regel 97: Regel 97:
  
  
-<WRAP tabs>+<wrap tabs>
   * [[Assendelft]]   * [[Assendelft]]
   * [[Jisp]]   * [[Jisp]]
-  * [[Krommenie]] 
   * [[Knollendam]]   * [[Knollendam]]
 +  * [[Koog]]
 +  * [[Krommenie]]
 +  * [[Krommeniedijk]]
   * [[Westzaan]]   * [[Westzaan]]
 +  * [[Wormer5]]
   * [[Wormerveer]]   * [[Wormerveer]]
   * [[Oostzaan]]   * [[Oostzaan]]
   * [[Zaandam]]   * [[Zaandam]]
   * [[Zaandijk]]   * [[Zaandijk]]
-</WRAP>+</wrap>
  
      
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/wormerveer.txt
  • Laatst gewijzigd: 2021/03/31 17:44
  • door zaanlander