zoutziederij

No renderer 'odt' found for mode 'odt'

De enige zoutziederij, die in de Zaanstreek heeft gewerkt, was meteen een zeer bijzondere. Omdat dit bedrijf aan de basis stond van de nv Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie (later opgenomen in het Akzo-concern). De oprichter van de 'Zaansche Zout Ziederij' (ZZZ) was Jacob Pieter Vis (1858-1924), die in 1886 aan de Lagedijk in Zaandijk een bedrijf begon dat zich van de bestaande (meer dan 50) Nederlandse zoutziederijen onderscheidde door de toepassing van een moderne meervoudige vacuüm-installatie.

Vis was de eerste in Europa, die dit systeem bezigde. Hij werkte met drie stoommachines, waarvan een met een vermogen van meer dan 100 pk. Door de belendende drukkerij Heijnisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHeijnis Tsz, firma J

Drukkerij, boekhandel en gedurende een periode van 125 jaar uitgeverij van boeken in Zaandijk, nu nog bestaand als kleine grafische onderneming onder de naam Heijnis en Schipper BV.

Het bedrijf werd in 1821 als boekhandel opgericht door Jan Heijnis Teuniszoon, die zich al na anderhalf jaar lettermateriaal en een handpers aanschafte om ook als drukker actief te worden. In de jaren veertig van de 19e eeuw had hij de inrichting kennelijk al zover uitgebreid dat nog volledi…
is van meet af aan geprotesteerd tegen de kolengestookte stoomketels die Vis in bedrijf had. Onder het argument dat 'steeds alle 19 ramen en 5 deuren van mijn woning en werkplaats dicht moeten blijven, wil ik rook, roet en sintels er uit houden'.

Deze protesten belemmerden verdere ontwikkeling van de ZZZ in Zaandijk, meerdere keren werd Vis een vergunning tot noodzakelijke uitbreiding onthouden. In 1892 vertrok hij daarom uit de Zaanstreek om in Kralingse Veer (Zuid-Holland) het bedrijf voort te zetten onder de naam Kolff en Vis. Hiermee zou deze vermelding kunnen worden afgesloten, ware het niet dat J.P. Vis betrokken was bij de eerste zoutboringen in Nederland (Eibergen 1902-1903). Al bleven deze nog zonder resultaat, toen de Rijksopsporingsdienst voor Delfstoffen zoutlagen kon aantonen (1909 Winterswijk, 1911 Buurse), was Vis de eerste die concessie-aanvragen indiende.

Weer een aantal jaren later (in 1918) was hij mede-oprichter van de direct al Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie, die met een kapitaal van 3 miljoen gulden concessie voor zoutwinning in onder meer Boekelo voor de duur van 60 jaar verwierf. J.P. Vis werd hiervan de eerste directeur, 22 jaar nadat hij in Zaandijk de Zaansche Zout Ziederij was begonnen.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/zoutziederij.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:06
  • (Externe bewerking)