Zwaan, De
Voormalige herberg in Zaandijk, gesticht omstreeks 1634.
In 1668 werd het pand bij een verkoping vermeld als 'huys en erf aan de Zaan, genoemd de Swan, belend ten Zuyden de Braziliƫmole'. De herberg, later koffiehuis genoemd, heeft de eeuwen door, tot aan de Eerste Wereldoorlog een rol gespeeld in het dorpsleven. De vroedschap belegde er vergaderingen. Alle familievieringen, spuitfeesten en openbare verkopingen hadden onveranderlijk in De Zwaan plaats.
De herberg had een kolfbaan, waarop aan het eind van de 19e eeuw, toen het fietsen in zwang kwam, het zaalrijden, een soort figuurrijden werd beoefend. In 1915 kocht de belendende cacaofabriek TOC (Teun Oly & Compagnon) Teun Oly & Comp. het gebouw De Zwaan om het als kantoor en magazijn in te richten. Zaandijk raakte daardoor het centrum van zijn dorpsleven kwijt.