cultuur

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
cultuur [2024/06/21 11:23]
zaanlander
cultuur [2024/06/21 11:29] (huidige)
zaanlander
Regel 1: Regel 1:
 ==== Cultuur ==== ==== Cultuur ====
-In de ruimste betekenis wordt hier vooreerst onder cultuur verstaan: de beschaving, de ontwikkeling van het geestelijk en zedelijk leven, respectievelijk het daarin bereikte peil, met name met betrekking tot een bepaald volk en/of een bepaalde tijd. Een kemachtiger definitie van dezelfde strekking is: 'Cultuur is de levensstijl van een samenleving' (prof. dr. J.P. Bouman, in 'Cultuurgeschiedenis van de twintigste eeuw'); het is de plaats- en tijdgebonden veruiterlijking van de samenleving. In meer beperkte zin wordt onder cultuur vaak de kunst in al zijn verschijningsvormen verstaan.+In de ruimste betekenis wordt hier vooreerst onder cultuur verstaan: de beschaving, de ontwikkeling van het geestelijk en zedelijk leven, respectievelijk het daarin bereikte peil, met name met betrekking tot een bepaald volk en/of een bepaalde tijd. Een kernachtiger definitie van dezelfde strekking is: Cultuur is de levensstijl van een samenleving, aldus prof. dr. J.P. Bouman, in cultuurgeschiedenis van de twintigste eeuw; het is de plaats- en tijdgebonden veruiterlijking van de samenleving. In meer beperkte zin wordt onder cultuur vaak de kunst in al zijn verschijningsvormen verstaan.
  
 Zie hierachter bij 'Cultuur in beperkte zin. Cultuurbeleid' Zie hierachter bij 'Cultuur in beperkte zin. Cultuurbeleid'
Regel 7: Regel 7:
 De vraag of, in de hiervoor geschetste ruime betekenis, van een specifiek Zaanse cultuur mag worden gesproken, moet althans voor onze tijd ontkennend worden beantwoord. Aard en peil van de cultuur wijken in de Zaanstreek niet af van de Nederlandse cultuur in doorsnee; een eigen levensstijl kan de bevolking in geen enkel opzicht worden toegedacht.  De vraag of, in de hiervoor geschetste ruime betekenis, van een specifiek Zaanse cultuur mag worden gesproken, moet althans voor onze tijd ontkennend worden beantwoord. Aard en peil van de cultuur wijken in de Zaanstreek niet af van de Nederlandse cultuur in doorsnee; een eigen levensstijl kan de bevolking in geen enkel opzicht worden toegedacht. 
  
-Wél kan op grond van enkele cultuur-aspecten worden staande gehouden dat de Zaanse samenleving in het verleden door zo'n gezamenlijke levensstijl werd gekenmerkt, zodat, zij het met enige terughoudendheid, een vroegere eigen cultuur aan de streek kan worden toegekend. Bedoelde aspecten zijn: een eigen zich van de omringende gebieden onderscheidend taalgebruik, een eigen klederdracht, zich van elders onderscheidende volksgebruiken en een bouwstijl van ander karakter dan elders wordt aangetroffen. Inderdaad past terughoudendheid bij de conclusie dat op grond van deze aspecten een Zaanse cultuur heeft bestaan. Er zijn namelijk onloochenbare verschillen in zowel de tijd waarin genoemde cultuurelementen de samenleving kenmerkten als in de intensiteit van hun verbreiding. +Wél kan op grond van enkele cultuur-aspecten worden staande gehouden dat de Zaanse samenleving in het verleden door zo'n gezamenlijke levensstijl werd gekenmerkt, zodat, zij het met enige terughoudendheid, een vroegere eigen cultuur aan de streek kan worden toegekend. Bedoelde aspecten zijn: een eigenzich van de omringende gebieden onderscheidend taalgebruik, een eigen klederdracht, zich van elders onderscheidende volksgebruiken en een bouwstijl van ander karakter dan elders wordt aangetroffen. Inderdaad past terughoudendheid bij de conclusie dat op grond van deze aspecten een Zaanse cultuur heeft bestaan. Er zijn namelijk onloochenbare verschillen in zowel de tijd waarin genoemde cultuurelementen de samenleving kenmerkten als in de intensiteit van hun verbreiding. 
  
 De eigen //taal// (zie: [[zaans_dialect|Zaanse volkstaal]]) ontwikkelde zich weliswaar al in de 17e en 18e eeuw, maar werd pas in de tweede helft van de 19e eeuw vrij algemeen gesproken. Het was een typische volkstaal; de beter gesitueerden en degenen die door hun werk op steden en streken elders waren gericht spraken een mengvorm van de streektaal en wat in die tijd als algemeen beschaafd Nederlands werd beschouwd. Het Zaans was, zoals trouwens alle dialecten, een spreektaal: er bestaan betrekkelijk weinig voorbeelden van op schrift.  De eigen //taal// (zie: [[zaans_dialect|Zaanse volkstaal]]) ontwikkelde zich weliswaar al in de 17e en 18e eeuw, maar werd pas in de tweede helft van de 19e eeuw vrij algemeen gesproken. Het was een typische volkstaal; de beter gesitueerden en degenen die door hun werk op steden en streken elders waren gericht spraken een mengvorm van de streektaal en wat in die tijd als algemeen beschaafd Nederlands werd beschouwd. Het Zaans was, zoals trouwens alle dialecten, een spreektaal: er bestaan betrekkelijk weinig voorbeelden van op schrift. 
Regel 26: Regel 26:
  
 ==Cultuurbeleid== ==Cultuurbeleid==
-In tegenstelling tot vroegere perioden acht de overheid, in al haar geledingen, zich namelijk betrokken bij de bevordering van de cultuur, het zal duidelijk zijn dat men hierbij de meer beperkte, concrete begripsbepalingen kiest. Men kan op basis daarvan een cultuurbeleid ontwikkelen. Zowel rijk en provincies als grotere gemeenten hebben zo'n beleid geformuleerd. In de Zaanstreek is van cultuurbeleid tot op heden weinig te bespeuren geweest. Weliswaar wordt in Zaanstad de kunstzinnige vorming gesteund door de beschikbaarstelling van middelen voor de gemeentelijke [[muziekschool]] en subsidiëring van bijvoorbeeld  [[speeldoos|De Speeldoos]], [[Komma|creativiteitscentrum Komma]] en enkele museale instellingen, maar een verdergaande bevordering van de cultuur door samenhangende beleidsvoornemens kreeg nog geen gestalte. Daartoe zijn, door particuliere initiatieven, in het recente verleden wel verscheidene aanzetten gegeven. +In tegenstelling tot vroegere perioden acht de overheid, in al haar geledingen, zich namelijk betrokken bij de bevordering van de cultuur, het zal duidelijk zijn dat men hierbij de meer beperkte, concrete begripsbepalingen kiest. Men kan op basis daarvan een cultuurbeleid ontwikkelen. Zowel rijk en provincies als grotere gemeenten hebben zo'n beleid geformuleerd. In de Zaanstreek is van cultuurbeleid tot op heden weinig te bespeuren geweest. Weliswaar wordt in Zaanstad de kunstzinnige vorming gesteund door de beschikbaarstelling van middelen voor de gemeentelijke [[muziekschool]] en subsidiëring van bijvoorbeeld [[speeldoos|De Speeldoos]], [[Komma|creativiteitscentrum Komma]] en enkele museale instellingen, maar een verdergaande bevordering van de cultuur door samenhangende beleidsvoornemens kreeg nog geen gestalte. Daartoe zijn, door particuliere initiatieven, in het recente verleden wel verscheidene aanzetten gegeven. 
  
 Belangrijke momenten hierbij zijn geweest een conferentiedag in 1971 in Koog en de publicatie van het Kultuurplan voor Zaanstad, opgesteld door een door de gemeente Zaandam ingestelde commissie, met als voorzitter [[Pasveer|Jan Pasveer]] en als secretaris P.N. Helsloot, in 1974. Dit plan behelsde een schets voor een Zaans cultuurbeleid en het ontwerp voor een Culturele Raad Zaanstad. Het bevatte voorts een opmerkelijke inventarisatie van 20 bladzijden, de culturele kaart, van alle toen bestaande culturele voorzieningen, verenigingen en andere instellingen, alsmede de door hen bedreven of nagestreefde activiteiten. Dit plan heeft wel als model gediend voor de sociaal-culturele meerjarenplannen die sinds 1982 door de gemeenten zijn vastgesteld, maar het eigenlijke doel: een specifiek cultuurbeleid met inbegrip van de kunsten werd niet bereikt. Het voorstel tot instelling van een culturele raad kwam evenmin tot uitvoering.  Belangrijke momenten hierbij zijn geweest een conferentiedag in 1971 in Koog en de publicatie van het Kultuurplan voor Zaanstad, opgesteld door een door de gemeente Zaandam ingestelde commissie, met als voorzitter [[Pasveer|Jan Pasveer]] en als secretaris P.N. Helsloot, in 1974. Dit plan behelsde een schets voor een Zaans cultuurbeleid en het ontwerp voor een Culturele Raad Zaanstad. Het bevatte voorts een opmerkelijke inventarisatie van 20 bladzijden, de culturele kaart, van alle toen bestaande culturele voorzieningen, verenigingen en andere instellingen, alsmede de door hen bedreven of nagestreefde activiteiten. Dit plan heeft wel als model gediend voor de sociaal-culturele meerjarenplannen die sinds 1982 door de gemeenten zijn vastgesteld, maar het eigenlijke doel: een specifiek cultuurbeleid met inbegrip van de kunsten werd niet bereikt. Het voorstel tot instelling van een culturele raad kwam evenmin tot uitvoering. 
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/cultuur.1718961826.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2024/06/21 11:23
  • door zaanlander