eerste

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
eerste [2024/04/09 03:36]
zaanlander
eerste [2024/08/04 11:55] (huidige)
zaanlander
Regel 3: Regel 3:
 Reeks van conflicten die uitgroeiden tot een oorlog, waarbij tussen 1914 en 1918 vele landen betrokken raakten. Het primaire conflict betrof Oostenrijk-Servië. Op 28 juni 1914 werden de Oostenrijkse aartshertog-troonopvolger Franz Ferdinand en diens echtgenote door een Serviër vermoord. Het was de lont in een kruitvat. Oostenrijk had een bondgenootschap met het Duitse keizerrijk, Rusland stond achter Servië. Na een maand, op 1 augustus, brak reeds de oorlog tussen Duitsland en Rusland uit. Frankrijk, door een bondgenootschap met Rusland verbonden, mobiliseerde. Tussen Duitsland en Frankrijk bestond een diepe historische kloof, die in deze situatie vrijwel direct tot uitbreiding van de oorlog leidde. Daarbij eiste Duitsland doortocht over neutraal Belgisch grondgebied. Deze schending van neutraliteit voerde vervolgens het Engelse Gemenebest tot mobilisatie en oorlogsverklaring.  Reeks van conflicten die uitgroeiden tot een oorlog, waarbij tussen 1914 en 1918 vele landen betrokken raakten. Het primaire conflict betrof Oostenrijk-Servië. Op 28 juni 1914 werden de Oostenrijkse aartshertog-troonopvolger Franz Ferdinand en diens echtgenote door een Serviër vermoord. Het was de lont in een kruitvat. Oostenrijk had een bondgenootschap met het Duitse keizerrijk, Rusland stond achter Servië. Na een maand, op 1 augustus, brak reeds de oorlog tussen Duitsland en Rusland uit. Frankrijk, door een bondgenootschap met Rusland verbonden, mobiliseerde. Tussen Duitsland en Frankrijk bestond een diepe historische kloof, die in deze situatie vrijwel direct tot uitbreiding van de oorlog leidde. Daarbij eiste Duitsland doortocht over neutraal Belgisch grondgebied. Deze schending van neutraliteit voerde vervolgens het Engelse Gemenebest tot mobilisatie en oorlogsverklaring. 
  
-Voorts raakten onder andere Italië, Turkije, Bulgarije, Japan en uiteindelijk de Verenigde Staten bij de conflicten betrokken. Niet alleen de omvang, het aantal oorlogvoerende staten was voordien ongekend, de gebruikte strijdmethoden en wapens waren dat evenzeer. Uitvindingen en technische ontwikkelingen maakten voor het eerst in de geschiedenis zowel de inzet van vliegtuigen als duikboten mogelijk en als die van chemische middelen als gifgas. In november 1918 werd een wapenstilstand bereikt, op 28 juni 1919, precies vijf jaar na het eerste schot werd het vredesverdrag van Versailles getekend. Volgens het aanvankelijke Duitse aanvalsplan, het Schlieffenplan, zou ook de Nederlandse neutraliteit worden geschonden; de Duitse troepen zouden door Limburg en vervolgens België naar Frankrijk trekken. Door latere aanpassing van het plan bleef Nederland evenwel als neutrale mogendheid buiten de hier verder niet besproken oorlogshandelingen. +Voorts raakten onder andere Italië, Turkije, Bulgarije, Japan en uiteindelijk de Verenigde Staten bij de conflicten betrokken. Niet alleen de omvang, het aantal oorlogvoerende staten was voordien ongekend, de gebruikte strijdmethoden en wapens waren dat evenzeer. Uitvindingen en technische ontwikkelingen maakten voor het eerst in de geschiedenis zowel de inzet van vliegtuigen als duikboten mogelijk en als die van chemische middelen als gifgas.  
 + 
 +In november 1918 werd een wapenstilstand bereikt, op 28 juni 1919, precies vijf jaar na het eerste schot werd het vredesverdrag van Versailles getekend. Volgens het aanvankelijke Duitse aanvalsplan, het Schlieffenplan, zou ook de Nederlandse neutraliteit worden geschonden; de Duitse troepen zouden door Limburg en vervolgens België naar Frankrijk trekken. Door latere aanpassing van het plan bleef Nederland evenwel als neutrale mogendheid buiten de hier verder niet besproken oorlogshandelingen. 
  
 === Gevolgen voor de Zaanstreek === === Gevolgen voor de Zaanstreek ===
Regel 26: Regel 28:
 Met de boot die vijf uur uit Amsterdam vertrok, kwamen 9 oktober 1914 de eerste Belgische vluchtelingen in Zaandam aan. Voor de ontvangst was de pastorie der Doopsgezinde gemeente aan de Hoogendijk, die wegens het vertrek van de predikant tijdelijk onbewoond is, in gereedheid gebracht. De zuigelingen werden ondergebracht bij mevrouw Keg-Lindt, waar de wiegjes keurig opgemaakt gereed stonden. Nadat zij van spijs en drank waren voorzien, werden allen door mevrouw Keg in de gelegenheid gesteld een bad te nemen, waarvan dankbaar gebruik werd gemaakt.  Met de boot die vijf uur uit Amsterdam vertrok, kwamen 9 oktober 1914 de eerste Belgische vluchtelingen in Zaandam aan. Voor de ontvangst was de pastorie der Doopsgezinde gemeente aan de Hoogendijk, die wegens het vertrek van de predikant tijdelijk onbewoond is, in gereedheid gebracht. De zuigelingen werden ondergebracht bij mevrouw Keg-Lindt, waar de wiegjes keurig opgemaakt gereed stonden. Nadat zij van spijs en drank waren voorzien, werden allen door mevrouw Keg in de gelegenheid gesteld een bad te nemen, waarvan dankbaar gebruik werd gemaakt. 
   
 +Een door het gemeentearchief van de gemeente Zaanstad  samengestelde [[https://archief.zaanstad.nl/mediabank/2017-01-24-14-17-10/detail/c7d3fa40-d73c-42f3-8ccd-29b4fdcec4e6|webexpositie]] over de eerste wereldoorlog.
  
 +Lees op de site van historisch Zaandam hoe honderden [[https://www.historisch-zaandam.nl/wp-content/uploads/2022/05/Weense-Bleekneusjes.pdf|Weense Bleekneusjes werden opgevangen in de Zaanstreek.]]
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/eerste.1712626607.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2024/04/09 03:36
  • door zaanlander