Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- guisveld [2016/10/04 22:51]
piet
+++ guisveld [2024/02/22 05:08] (huidige)
zaanlander
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ==== Guisveld ====
-Tegenwoordige (pas tussen 1960 en 1970 ontstane) naam voor een deel van het Westzijderveld, gelegen tussen de spoorlijn, Rooswijk te Zaandijk, de Middel te Westzaan en de Nauernase Vaart. Het kerngebied heeft een oppervlakte van ongeveer 153 hectare en is ten  dele eigendom van Staatsbosbeheer. Deze eigendom kwam tot stand na onder meer acties van de Werkgroep Behoud Guisveld en de Vogelwacht Zaanstreek, die een verkoop-actie voerden van zeer kleine kavels. De aldus aan particulieren 'verkochte' grond is aan Staatsbosbeheer overgedragen.
+Tegenwoordige, pas tussen 1960 en 1970 ontstane naam, voor een deel van het Westzijderveld, gelegen tussen de spoorlijn, Rooswijk te Zaandijk, de Middel te Westzaan en de Nauernasche Vaart. Het kerngebied heeft een oppervlakte van ongeveer 153 hectare en is ten dele eigendom van Staatsbosbeheer. Dit eigendom kwam tot stand na onder meer acties van de Werkgroep Behoud Guisveld en de Vogelwacht Zaanstreek, die een verkoopactie voerden over zeer kleine kavels. De aldus aan particulieren 'verkochte' grond is aan Staatsbosbeheer overgedragen.
 === Acties voor behoud Guisveld ===
+Over de bestemming van het Guisveld werd enkele tientallen jaren gediscussieerd. Volgens tegen het eind van de jaren '60 van de 20e eeuw gemaakte plannen zou het veld worden bebouwd en zelfs een centrumfunctie in de toen nog toekomstige gemeente Zaanstad krijgen. Vooruitlopend op deze ontwikkeling, werd direct na de vorming van Zaanstad het stadhuis [[De Bannehof]] aan de rand van het toen nog onbebouwde gebied neergezet.
-Over de bestemming van het Guisveld werd enkele tientallen jaren gediscussieerd. Volgens tegen het eind van de jaren '60 van de 20e eeuw gemaakte plannen zou het veld worden bebouwd en zelfs een centrumfunctie in de (toen nog toekomstige) gemeente Zaanstad krijgen. Vooruitlopend op deze ontwikkeling, enigszins voorbarig dus, werd direct na de vorming van Zaanstad het stadhuis (De [[Bannehof]]) aan de rand van het toen nog onbebouwde gebied neergezet. Samenwerkende milieu- en natuurorganisaties voerden succesvol actie tegen de gemeentelijke voornemens. Zij verzamelden bijvoorbeeld 27.000 handtekeningen voor het behoud als natuurgebied en bereikten dat een meerderheid van Provinciale Staten hun argumenten overmam. Gedeputeerde Staten kwamen zelfs tot de uitspraak dat het Guisveld 'een gebied van zeer hoge waarde en internationale allure' is. Daarmee scheen een status quo te zijn bereikt, ook de gemeenteraad van Zaanstad sprak zich namelijk in meerderheid uit tegen bebouwing. Als compromis (waarbij de actievoerende organisaties zich neerlegden) zouden ten hoogste 1300 huizen aan de westzijde van de spoorlijn tussen Zaandijk en Wormerveer kunnen worden gebouwd. Het kerngebied zou daardoor niet worden aangetast. Zekerheid van duurzaam behoud bleek daarmee niet te zijn bereikt. In 1989 werd de discussie hervat op grond van een voor het ROA (Regionaal Overleg Amsterdam, zie: [[Agglomeratie]]-overleg) vervaardigd rapport, waarin het Guisveld is gedacht als bouwlocatie voor een groot deel van de ongeveer 26.000 woningen die - althans volgens dat rapport - de daaropvolgende decennia in de Zaanstreek zouden moeten worden gebouwd. Of de gemeenteraad van Zaanstad en Provinciale Staten onder de druk van een voor de bebouwing pleitende lobby bij de eerdere uitspraken zullen blijven was niet zeker. Ook gedeeltelijke bebouwing zou het natuurgebied verloren doen gaan; berekend is dat wanneer op een derde deel van het kerngebied woningbouw zou plaats hebben de vogelstand met tenminste 80 % afneemt.
+Samenwerkende milieu- en natuurorganisaties voerden succesvol actie tegen de gemeentelijke voornemens. Zij verzamelden 27.000 handtekeningen voor het behoud als natuurgebied en bereikten dat een meerderheid van Provinciale Staten hun argumenten overmam. Gedeputeerde Staten kwamen zelfs tot de uitspraak dat het Guisveld 'een gebied van zeer hoge waarde en internationale allure' is. Daarmee scheen een status quo te zijn bereikt, ook de gemeenteraad van Zaanstad sprak zich namelijk in meerderheid uit tegen bebouwing. Als compromis, waarbij de actievoerende organisaties zich neerlegden, zouden ten hoogste 1300 huizen aan de westzijde van de spoorlijn tussen Zaandijk en Wormerveer kunnen worden gebouwd. Het kerngebied zou daardoor niet worden aangetast.
+Zekerheid van duurzaam behoud bleek daarmee niet te zijn bereikt. In 1989 werd de discussie hervat op grond van een voor het ROA ([[agglomeratie_overleg|Regionaal Overleg Amsterdam]]) vervaardigd rapport, waarin het Guisveld is gedacht als bouwlocatie voor een groot deel van de ongeveer 26.000 woningen die, althans volgens dat rapport, de daaropvolgende decennia in de Zaanstreek zouden moeten worden gebouwd. Of de gemeenteraad van Zaanstad en Provinciale Staten onder de druk van een voor de bebouwing pleitende lobby bij de eerdere uitspraken zullen blijven was niet zeker. Ook gedeeltelijke bebouwing zou het natuurgebied verloren doen gaan; berekend is dat wanneer op een derde deel van het kerngebied woningbouw zou plaats hebben, de vogelstand met tenminste 80 % afneemt.
 === Karakter van het Guisveld ===
-Het Guisveld is feitelijk een brak veenmoeras waarin overigens eeuwen achtereen ook de veehouderij is bedreven. Veenmoerassen, die vroeger grote delen van Holland en Utrecht besloegen, zijn zeldzaam geworden. Het Guisveld is een van de laatste van deze aard en heeft bovendien nog het speciale karakter van brakwaterveen behouden. Hierdoor komen in het veld zeldzame, vrijwel uitgestorven planten voor, zoals lepelblad, ronde zonnedauw, addertong, rietorchis, welriekende nachtorchis en koningsvaren. Door de rust in de polder en de gesteldheid van de bodem komen er grote aantallen weidevogels (kieviten, grutto`s, tureluurs en kemphanen) voor en zeldzame vogelsoorten zoals roerdomp, bruine kiekendief, watersnip, snor en baardmannetje. Landschappelijk is het Guisveld langzamerhand uniek binnen de Zaanstreek geworden; de meeste vergelijkbare veenmoerassen in Zaanstad zijn inmiddels geciviliseerd. Het slagenlandschap heeft hier nog het historisch ontstane slotenpatroon, waardoor een soort eilandenrijk ontstond van door sloten omringde graslandjes die elk een afzonderlijk poldertje vormen. Recreatief is het veld van zeer bescheiden betekenis. Men waakt voor toename van de plezier(motor)vaart in verband met de noodzakelijke rust in de natuur.
+Het Guisveld is feitelijk een brak veenmoeras waarin overigens eeuwen achtereen ook de veehouderij is bedreven. Veenmoerassen, die vroeger grote delen van Holland en Utrecht besloegen, zijn zeldzaam geworden. Het Guisveld is een van de laatste van deze aard en heeft bovendien nog het speciale karakter van brakwaterveen behouden. Hierdoor komen in het veld zeldzame, vrijwel uitgestorven planten voor, zoals het lepelblad, ronde zonnedauw, addertong, rietorchis, welriekende nachtorchis en koningsvaren. Door de rust in de polder en de gesteldheid van de bodem komen er grote aantallen weidevogels als kieviten, grutto's, tureluurs en kemphanen voor en zeldzame vogelsoorten zoals de roerdomp, bruine kiekendief, watersnip, snor en baardmannetje.
+Landschappelijk is het Guisveld langzamerhand uniek binnen de Zaanstreek geworden; de meeste vergelijkbare veenmoerassen in Zaanstad zijn inmiddels geciviliseerd. Het slagenlandschap heeft hier nog het historisch ontstane slotenpatroon, waardoor een soort eilandenrijk ontstond van door sloten omringde graslandjes die elk een afzonderlijk poldertje vormen. Recreatief is het veld van zeer bescheiden betekenis. Men waakt voor toename van de met name motorische 'pleziervaart' in verband met de noodzakelijke rust in de natuur.
-=== Ontstaan van het landschap ===
+=== Ontstaan en behoud van het landschap ===
-Het slagenlandschap ontstond in de late middeleeuwen door ontwatering (door middel van het graven van vele sloten), waardoor snelle inklinking optrad. Er is daarna eeuwenlang door veehouders op geboerd. Een economisch verantwoorde bedrijfsvoering is in het Guisveld voor hen echter nauwelijks mogelijk. De kleine landjes zijn alleen varend te bereiken. Het gevolg tekende zich na de Tweede Wereldoorlog af: het land werd minder goed onderhouden, sloten groeiden dicht en er ontstond een verruiging door overmatige rietgroei, bramen, elzen, wilgen en vlieren. Al ongeveer tien jaar worden de boeren bij het beheer van het Guisveld bijgestaan door vrijwilligers, die allerlei werkzaamheden uitvoeren teneinde het gebied het oorspronkelijke, unieke karakter te laten behouden. Het heeft wel eens de schijn dat buitenlandse natuurliefhebbers (die regelmatig  aan de werkkampen deelnemen) meer oog voor de cultuurhistorische, landschappelijke, botanische en ornithologische waarde van het Guisveld hebben dan de Zaankanters zelve.
+Het slagenlandschap ontstond in de late middeleeuwen door ontwatering, door middel van het graven van vele sloten, waardoor snelle inklinking optrad. Er is daarna eeuwenlang door veehouders op geboerd. Een economisch verantwoorde bedrijfsvoering is in het Guisveld is voor hen echter nauwelijks mogelijk. De kleine landjes zijn slechts varend te bereiken. Het gevolg tekende zich na de Tweede Wereldoorlog af. Het land werd minder goed onderhouden, sloten groeiden dicht en er ontstond een verruiging door overmatige rietgroei, bramen, elzen, wilgen en vlieren. Al tientallen jaren worden de boeren bij het beheer van het Guisveld bijgestaan door vrijwilligers die allerlei werkzaamheden uitvoeren teneinde het gebied het oorspronkelijke, unieke karakter te laten behouden. Het heeft wel eens de schijn dat buitenlandse natuurliefhebbers, die regelmatig aan de werkkampen deelnemen, meer oog voor de cultuurhistorische, landschappelijke, botanische en ornithologische waarde van het Guisveld hebben dan de Zaankanters zelve.
 K. Woud!
 Enkele bronnen: De biologische betekenis van het buitengebied van Zaanstad (1977); Guisveld, nog steeds niet uitgeteld (1979); Bestemmingsplan Guisveld (Kontakt Milieubeheer Zaanstreek, 1981); Verslagen van de Werkgroep Beheer Guisveld.