Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
|
|
|
weeshuis [2020/09/07 12:09]
127.0.0.1 Externe bewerking |
weeshuis [2024/05/25 11:09] (huidige)
zaanlander |
| In de Zaanstreek ging het om kleinere gebouwen. Het merendeel werd op getrokken op een rechthoekig grondplan en kreeg drie bouwlagen, een begane grond, een verdieping en een zolder. Weeshuizen golden als representatieve bouwwerken en er werd dan ook de nodige zorg en het nodige geld aan de bouw besteed. Zo verrezen er in de 17e en 18e eeuw behalve weeshuizen met voor de Zaanstreek gebruikelijke houten wanden ook weeshuizen met muren van baksteen; een bouwmateriaal dat alleen voor deftige panden werd gebruikt. Zoals ook elders het geval is, getuigen soms beeldjes van weeskinderen aan de voorgevel van de bestemming van het pand zoals onder andere in Oostzaan te zien is. | In de Zaanstreek ging het om kleinere gebouwen. Het merendeel werd op getrokken op een rechthoekig grondplan en kreeg drie bouwlagen, een begane grond, een verdieping en een zolder. Weeshuizen golden als representatieve bouwwerken en er werd dan ook de nodige zorg en het nodige geld aan de bouw besteed. Zo verrezen er in de 17e en 18e eeuw behalve weeshuizen met voor de Zaanstreek gebruikelijke houten wanden ook weeshuizen met muren van baksteen; een bouwmateriaal dat alleen voor deftige panden werd gebruikt. Zoals ook elders het geval is, getuigen soms beeldjes van weeskinderen aan de voorgevel van de bestemming van het pand zoals onder andere in Oostzaan te zien is. |
| |
| De indeling van elk weeshuis was weer anders en onderging bovendien in de loop van de tijd de nodige veranderingen, afhankelijk van het aantal kinderen dat er woonde en van de opvattingen over huisvesting en verzorging. Altijd was er wel een grote keuken waar de maaltijden bereid werden. Er waren één of meer zalen waar gegeten, gespeeld en geleerd werd en er waren zalen waar geslapen werd. Zoals vroeger gebruikelijk bij liefdadige gestichten zoals weeshuizen, waren er regenten die toezicht hielden en voor hen was er vaak een zogenaamde regentenkamer of vergaderkamer aanwezig, men vond deze o.a. in het reeds genoemde aan de Schipperslaan in Koog uit 1698 en het Doopsgezinde weeshuis aan de Stationsstraat in Zaandam uit 1713. In Assendelft werd in 1795 een Rooms-Katholiek weeshuis gebouwd, terwijl er van de Luthersen een weeshuis te vinden is aan de Vinkenstraat in Zaandam, naast de Lutherse kerk, gebouwd in 1861 door stadsarchitect [[immink|Ludovicus Immink]]. | De indeling van elk weeshuis was weer anders en onderging bovendien in de loop van de tijd de nodige veranderingen, afhankelijk van het aantal kinderen dat er woonde en van de opvattingen over huisvesting en verzorging. Altijd was er wel een grote keuken waar de maaltijden bereid werden. Er waren één of meer zalen waar gegeten, gespeeld en geleerd werd en er waren zalen waar geslapen werd. Zoals vroeger gebruikelijk bij liefdadige gestichten zoals weeshuizen, waren er regenten die toezicht hielden en voor hen was er vaak een regentenkamer of vergaderkamer aanwezig, men vond deze o.a. in het reeds genoemde aan de Schipperslaan in Koog uit 1698 en het Doopsgezinde weeshuis aan de Stationsstraat in Zaandam uit 1713. In Assendelft werd in 1795 een Rooms-Katholiek weeshuis gebouwd, terwijl er van de Luthersen een weeshuis te vinden is aan de Vinkenstraat in Zaandam, naast de Lutherse kerk, gebouwd in 1861 door stadsarchitect [[immink|Ludovicus Immink]]. |
| |
| Zoals ook elders in het land het geval was, trof men meermalen in de Zaanstreek een combinatie aan van weeshuis en armenhuis/diaconiehuis. Dat is onder andere het geval bij het al genoemde Lutherse weeshuis. Een ander voorbeeld stond in Westzaan, achter de Hervormde kerk. Het in 1717/1718 gebouwde en in 1747 uitgebreide pand bevindt zich thans aan de Zaanse Schans en herbergt het restaurant [[walvis|De Walvis]]. Het Westzaanse weeshuis is niet het enige weeshuis dat thans een andere bestemming heeft. Andere opvattingen over de opvang van weeskinderen, men brengt ze thans liever onder in gezinnen dan in weeshuizen, maakten de oude weeshuizen in de loop van de 20e eeuw overbodig. | Zoals ook elders in het land het geval was, trof men meermalen in de Zaanstreek een combinatie aan van weeshuis en armenhuis/diaconiehuis. Dat is onder andere het geval bij het al genoemde Lutherse weeshuis. Een ander voorbeeld stond in Westzaan, achter de Hervormde kerk. Het in 1717/1718 gebouwde en in 1747 uitgebreide pand bevindt zich thans aan de Zaanse Schans en herbergt het restaurant [[walvis|De Walvis]]. Het Westzaanse weeshuis is niet het enige weeshuis dat thans een andere bestemming heeft. Andere opvattingen over de opvang van weeskinderen, men brengt ze thans liever onder in gezinnen dan in weeshuizen, maakten de oude weeshuizen in de loop van de 20e eeuw overbodig. |