Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Beide kanten vorige revisie Vorige revisie Volgende revisie | Vorige revisie | ||
|
baggerwerken [2024/07/09 15:49] zaanlander |
baggerwerken [2025/02/07 14:57] (huidige) zaanlander |
||
|---|---|---|---|
| Regel 7: | Regel 7: | ||
| Voor zover bekend waren dat Cees Walig en Piet Duyvis, die het later tot notaris en machinefabrikant brachten.//' | Voor zover bekend waren dat Cees Walig en Piet Duyvis, die het later tot notaris en machinefabrikant brachten.//' | ||
| \\ | \\ | ||
| - | (T. Woudt Wandeling door Koog aan de Zaan en Zaandijk 1964) | + | T. Woudt, Wandeling door Koog aan de Zaan en Zaandijk 1964 |
| **</ | **</ | ||
| + | |||
| De slappe veenbodem van de waterrijke Zaanstreek heeft bij voortduring genoodzaakt tot het uitbaggeren van de vaarwegen. Baggermaatschappijen van enige omvang zijn echter niet ontstaan. In de verschillende polders waren de ingelanden van oudsher verplicht de sloten te schonen en op diepte te houden. Al te diep baggeren was hier ongewenst, omdat er geboomd moest kunnen worden. De platte schuiten of pramen van de boeren hadden trouwens ook weinig diepgang. Er werd door de polderbesturen regelmatig geschouwd. | De slappe veenbodem van de waterrijke Zaanstreek heeft bij voortduring genoodzaakt tot het uitbaggeren van de vaarwegen. Baggermaatschappijen van enige omvang zijn echter niet ontstaan. In de verschillende polders waren de ingelanden van oudsher verplicht de sloten te schonen en op diepte te houden. Al te diep baggeren was hier ongewenst, omdat er geboomd moest kunnen worden. De platte schuiten of pramen van de boeren hadden trouwens ook weinig diepgang. Er werd door de polderbesturen regelmatig geschouwd. | ||
| Regel 26: | Regel 27: | ||
| Dat wil zeggen dat voor het baggeren en transporteren niet veel meer dan vijf cent per kubieke meter werd betaald. Zowel de Voor- als de [[achterzaan|Achterzaan]] zijn door te geringe diepte steeds een bron van zorg geweest. Zaandam was in de eerste helft van de 17e eeuw feitelijk ongeschikt voor overzeese verschepingen. Pogingen tot verbetering of tot uitbreiding van de scheepvaartbeweging op de Zaandorpen hadden toen weinig resultaat, mede doordat het Amsterdamse stadsbestuur hiertegen bezwaar bij het Hof maakte: '// | Dat wil zeggen dat voor het baggeren en transporteren niet veel meer dan vijf cent per kubieke meter werd betaald. Zowel de Voor- als de [[achterzaan|Achterzaan]] zijn door te geringe diepte steeds een bron van zorg geweest. Zaandam was in de eerste helft van de 17e eeuw feitelijk ongeschikt voor overzeese verschepingen. Pogingen tot verbetering of tot uitbreiding van de scheepvaartbeweging op de Zaandorpen hadden toen weinig resultaat, mede doordat het Amsterdamse stadsbestuur hiertegen bezwaar bij het Hof maakte: '// | ||
| - | [[hart_dr_simon|Simon Hart]] merkte hierover op:' //Amsterdam behoefde echter niet bevreesd te zijn, want de natuur schakelde Zaandam uit als eventuele concurrent.'// | + | [[hart_dr_simon|Simon Hart]] merkte hierover op: '// |
| === Ondergang scheepsbouw === | === Ondergang scheepsbouw === | ||
| Regel 36: | Regel 37: | ||
| Het uitbaggeren van de Voorzaan begon in 1737 en heeft enkele jaren geduurd. Het vervoer en het lossen van de bagger was echter zo kostbaar dat de dorpskassen dit absoluut niet konden dragen. Een grote moeilijkheid was bovendien dat het werk weinig effect sorteerde: het bodemslik vloeide al na betrekkelijk korte tijd in de geul. | Het uitbaggeren van de Voorzaan begon in 1737 en heeft enkele jaren geduurd. Het vervoer en het lossen van de bagger was echter zo kostbaar dat de dorpskassen dit absoluut niet konden dragen. Een grote moeilijkheid was bovendien dat het werk weinig effect sorteerde: het bodemslik vloeide al na betrekkelijk korte tijd in de geul. | ||
| - | In 1781 moest de Voorzaan opnieuw hoognodig gebaggerd worden. De kosten werden opgebracht door onder meer belasting op in Zaandam gebouwde of gekalefaterde schepen en verhoging van de sluisgelden. Bovendien waren kooplieden en scheepsbouwers bereid drie jaren achtereen f 5150 bij te dragen. Het werk werd uitgevoerd, maar in 1801 verklaarde het bestuur van Zaandam alweer dat'// veeltijds de schepen niet dan bij de hoogste vloeden en met veel moeite en zware kosten naar het IJ kunnen vervoerd worden.'// | + | In 1781 moest de Voorzaan opnieuw hoognodig gebaggerd worden. De kosten werden opgebracht door onder meer belasting op in Zaandam gebouwde of gekalefaterde schepen en verhoging van de sluisgelden. Bovendien waren kooplieden en scheepsbouwers bereid drie jaren achtereen f 5150 bij te dragen. Het werk werd uitgevoerd, maar in 1801 verklaarde het bestuur van Zaandam alweer dat '// veeltijds de schepen niet dan bij de hoogste vloeden en met veel moeite en zware kosten naar het IJ kunnen vervoerd worden.'// |
| - | In de 19e eeuw deed het probleem van ondiepte zich herhaaldelijk en in versterkte mate voor, ook doordat de diepgang der schepen toenam. Niet alleen de Voorzaan bleek voortdurend te ondiep, ook de Achterzaan was slecht bevaarbaar. Volgens een rapport uit 1875 had de Binnenzaan een vaargeul van ongeveer tien meter breed en 1,70 meter diep. Buiten de geul liep men kans vast te lopen in de bagger. Bij de steigers der bootdiensten stond soms niet meer dan 30 tot 40 cm water. De geulbreedte was volstrekt onvoldoende voor de beroepszeilvaart. De [[kamer|Kamer van Koophandel]] richtte talrijke requesten tot de overheid om tot verbetering te komen. Pas een aantal jaren na de aanleg van het Noordzeekanaal en Zijkanaal G werd de toestand voor wat betreft de Voorzaan verbeterd. | + | In de 19e eeuw deed het probleem van ondiepte zich herhaaldelijk en in versterkte mate voor, ook doordat de diepgang der schepen toenam. Niet alleen de Voorzaan bleek voortdurend te ondiep, ook de Achterzaan was slecht bevaarbaar. Volgens een rapport uit 1875 had de Binnenzaan een vaargeul van ongeveer tien meter breed en 1,70 meter diep. Buiten de geul liep men kans vast te lopen in de bagger. Bij de steigers der bootdiensten stond soms niet meer dan 30 tot 40 cm water. De geulbreedte was volstrekt onvoldoende voor de beroepszeilvaart. De[[kamer|Kamer van Koophandel]] richtte talrijke requesten tot de overheid om tot verbetering te komen. Pas een aantal jaren na de aanleg van het Noordzeekanaal en Zijkanaal G werd de toestand voor wat betreft de Voorzaan verbeterd. |
| De ondiepten in de [[binnenzaan|Binnenzaan]] zijn eerst na in 1914 begonnen baggerwerk min of meer verdwenen. Het bleef en blijft echter noodzakelijk dat met enige regelmaat de gehele Zaan wordt uitgediept. Naast de door de scheepvaartbewegingen nog wel redelijk op diepte blijvende vaargeul staat vaak niet meer dan één tot anderhalve meter water, met het gevolg dat schepen die buiten de geul komen dikwijls alleen met de grootste moeite kunnen voorkomen dat ze vastlopen. De vraag wie voor de kosten van het noodzakelijke baggerwerk moet opdraaien, rijk, provincie, gemeenten, leverde in de praktijk strijdpunten op. | De ondiepten in de [[binnenzaan|Binnenzaan]] zijn eerst na in 1914 begonnen baggerwerk min of meer verdwenen. Het bleef en blijft echter noodzakelijk dat met enige regelmaat de gehele Zaan wordt uitgediept. Naast de door de scheepvaartbewegingen nog wel redelijk op diepte blijvende vaargeul staat vaak niet meer dan één tot anderhalve meter water, met het gevolg dat schepen die buiten de geul komen dikwijls alleen met de grootste moeite kunnen voorkomen dat ze vastlopen. De vraag wie voor de kosten van het noodzakelijke baggerwerk moet opdraaien, rijk, provincie, gemeenten, leverde in de praktijk strijdpunten op. | ||