Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
folklore [2020/09/07 12:07] 127.0.0.1 Externe bewerking |
folklore [2024/08/16 13:38] (huidige) zaanlander |
||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
===== Folklore ===== | ===== Folklore ===== | ||
+ | |||
De gezamenlijke uit het verleden overgeleverde zeden en gebruiken van een land, streek of plaats. Deze tradities worden bestudeerd en zo mogelijk verklaard door de wetenschap der volkskunde. Tot de folklore worden doorgaans gerekend: | De gezamenlijke uit het verleden overgeleverde zeden en gebruiken van een land, streek of plaats. Deze tradities worden bestudeerd en zo mogelijk verklaard door de wetenschap der volkskunde. Tot de folklore worden doorgaans gerekend: | ||
- | - zeden en gebruiken onder andere bij geboorte, huwelijk en dood; bij de feesten van het jaar; bij eten en drinken; bij vermakelijkheden en spel (niet in het minst bij het kinderspel), woningbouw en klederdracht, | + | - Zeden en gebruiken onder andere bij geboorte, huwelijk en dood; bij de feesten van het jaar; bij eten en drinken; bij vermakelijkheden en spel, niet in het minst bij het kinderspel, woningbouw en klederdracht, |
- | - volksgeloof, waarbij ook toverij, heksen, spoken- en geestengeloof, | + | - Volksgeloof, waarbij ook toverij, heksen, spoken- en geestengeloof, |
- | - volksverhalen, [[sagen|sagen]], | + | - Volksverhalen, [[sagen|sagen]], |
- | - volksliederen, muziek en dans; | + | - Volksliederen, muziek en dans; |
- | - [[volkskunst|volkskunst]]; | + | - [[volkskunst|Volkskunst]]; |
- | - volkswetenschap (volksgeneeskunde, | + | - Volkswetenschap, |
- de volkstaal, zich uitende in spreuken en spreekwoorden, | - de volkstaal, zich uitende in spreuken en spreekwoorden, | ||
- | Folklore, zoals hierboven omschreven, is de laatste decennia in hoog tempo uit de samenleving verdwenen. Men denke hierbij bijvoorbeeld aan allerlei vroegere gebruiken, aan uit het verleden stammende kinderspelletjes, | + | Folklore, zoals hierboven omschreven, is de laatste decennia in hoog tempo uit de samenleving verdwenen. Men denkt hierbij bijvoorbeeld aan allerlei vroegere gebruiken, aan uit het verleden stammende kinderspelletjes, |
- | -gewoonten voortdurend aan slijtage, verandering en beïnvloeding bloot hebben gestaan is het niet overdreven om te stellen dat zij sinds de 19e eeuw zeer snel zijn afgekalfd, zo ze niet verdwenen zijn. Hier en daar wordt geprobeerd ze met enige krampachtigheid in stand te houden of nieuw leven in te blazen. Ze behoren echter niet meer tot de belevingswereld van de moderne mens. (Wie zal overigens zeggen of in onze tijd geen nieuwe folklore wordt gevormd?) Het is van belang dat de vroegere zeden en gebruiken zijn vastgelegd en dat men tracht de kennis ervan te verdiepen.\\ | + | |
- | Het Meertens Instituut voor Volkskunde, Naamkunde en Dialectologie te Amsterdam kan worden beschouwd als een wetenschappelijk centrum waar zoveel mogelijk gegevens over alle aspecten van de Nederlandse folklore zijn bijeengebracht. Daarnaast bestaan in vele regio`s musea (oudheidkamers) en archieven waarin volkskundige gegevens zijn te vinden. Wat op folkloredagen en dergelijke wordt gevierd is doorgaans van twijfelachtig gehalte en moet in de meeste gevallen worden beschouwd als een verwaterd en niet zelden commercieel mengelmoesje met betrekking tot verdwenen of vermeende tradities. | + | Het is een merkwaardige gedachte dat deze soms nog nauwelijks herkenbare resten niet zelden berusten op tradities die al in een voorchristelijk, |
+ | |||
+ | Het Meertens Instituut voor Volkskunde, Naamkunde en Dialectologie te Amsterdam kan worden beschouwd als een wetenschappelijk centrum waar zoveel mogelijk gegevens over alle aspecten van de Nederlandse folklore zijn bijeengebracht. Daarnaast bestaan in vele regio's musea, oudheidkamers en archieven waarin volkskundige gegevens zijn te vinden. | ||
+ | |||
+ | Wat op folkloredagen en dergelijke wordt gevierd is doorgaans van twijfelachtig gehalte en moet in de meeste gevallen worden beschouwd als een verwaterd en niet zelden commercieel mengelmoesje met betrekking tot verdwenen of vermeende tradities. | ||
+ | |||
+ | In de Zaanstreek is er zeker sprake geweest van regionale folklore, zij het dat we direct dienen te beseffen dat de Zaans genoemde gebruiken en gewoonten vrijwel alle teruggrijpen naar een verleden waarin het huidige begrip Zaanstreek niet bestond; anders gezegd: de meeste als Zaans beschouwde tradities zijn te herleiden tot die van het veel grotere gebied dat ooit dun werd bevolkt door Friezen of kustgermanen, | ||
- | In de Zaanstreek is er zeker sprake geweest van regionale folklore, zij het dat we direct dienen te beseffen dat de Zaans genoemde gebruiken en gewoonten vrijwel alle teruggrijpen naar een verleden waarin het huidige begrip Zaanstreek niet bestond; anders gezegd: de meeste als Zaans beschouwde tradities zijn te herleiden tot die van het veel grotere gebied dat ooit dun werd bevolkt door Friezen of `kustgermanen`, | + | Onder dit voorbehoud zijn niettemin een aantal Zaanse volksgebruiken en -gewoonten vermeldenswaard. Zij worden afzonderlijk in deze encyclopedie behandeld; zie het hieronder geplaatste lijstje met verwijzingen. Bedoeld worden met name de volksgebruiken bij geboorte, huwelijk en dood, verschillende volksfeesten en -vieringen, traditionele kleding, eet- en drinkgewoonten, |
- | Zie; [[Kinderspelen]], | + | Zie; [[Kinderspelen]], |
Zie ook: [[Cultuur]]. | Zie ook: [[Cultuur]]. | ||
Regel 22: | Regel 29: | ||
== Literatuur: == | == Literatuur: == | ||
- | * Dr. G.J. Boekenoogen: De Zaanse Volkstaal; | + | * [[boekenoogen|Gerrit Jacob Boekenoogen]] De Zaanse Volkstaal. |
- | * Dr. CC. . van de Graft: Nederlandse volksgebruiken bij hoogtijdagen; | + | * [[https:// |
- | * K. ter Laan: Folkloristisch Woordenboek; | + | * [[laan_klaas_ter|Kornelis |
- | * S. J. van der Molen en P. Vogt: Onze folklore; | + | * [[https:// |
- | * Mr. D. Vis: De Zaanstreek. | + | * [[vis_mr_dirk|mr. Dirk Vis]] De Zaanstreek. |