luilak

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie 		Vorige revisie
luilak [2024/03/21 11:37]
zaanlander 		luilak [2024/06/15 18:58] (huidige)
zaanlander
Regel 1: Regel 1:
 ==== Luilak ==== ==== Luilak ====
-Traditioneel volksfeest dat in de Zaanstreek, hier en daar elders, zoals in Amsterdam en Haarlem, nog in sterk afgezwakte vorm vooral door de jeugd wordt gevierd op de zaterdag voor Pinksteren. De kinderen stonden vroeg in de morgen op of gingen helemaal niet naar bed, wekten de zogenaamde langslapers op luidruchtige wijze waarbij liedjes werden gezongen, zoals: Luilak, slaapzak, beddezak, staat om negen ure op; negen ure, hallef tien, kan de luilak nog niet zien.+Traditioneel volksfeest dat in de Zaanstreek, hier en daar elders, zoals in Amsterdam en Haarlem, nog in sterk afgezwakte vorm vooral door de jeugd wordt gevierd op de zaterdag voor Pinksteren. De kinderen stonden vroeg in de morgen op of gingen helemaal niet naar bed, wekten de langslapers op luidruchtige wijze waarbij liedjes werden gezongen, zoals: Luilak, slaapzak, beddezak, staat om negen ure op; negen ure, hallef tien, kan de luilak nog niet zien.
  
-In de 19e eeuw werden kinderen die laat opstonden in een met groene takken versierd wagentje rondgereden om te worden uitgelachen; uit dat gebruik ontstonden later de zogenoemde 'korrie-wedstrijden', die op de vroege luilakmorgen tussen elkaar bekampende ploegen jongens werden gehouden. De korries, platte wagens met zowel houten wielen als assen, werden door de jongens in grote vaart voortgeduwd of getrokken.+In de 19e eeuw werden kinderen die laat opstonden in een met groene takken versierd wagentje rondgereden om te worden uitgelachen; uit dat gebruik ontstonden later de korrie-wedstrijden, die op de vroege luilakmorgen tussen elkaar bekampende ploegen jongens werden gehouden. De korries, platte wagens met zowel houten wielen als assen, werden door de jongens in grote vaart voortgeduwd of getrokken.
 ===Warme bollen=== ===Warme bollen===
 Een ander luilakgebruik was dat degene die het laatst uit bed kwam op warme bollen, grote kadetten, ongeveer 15 cm in doorsnee en 6 cm hoog, met stroop moest trakteren. Sommige Zaanse bakkers zijn op luilak vroeg open om warme bollen te verkopen. Hun vroegere gewoonte om een schaal brandewijn in de winkel te plaatsen, waaruit iedere klant een lepel mocht leegslobberen, hebben zij laten varen.  Een ander luilakgebruik was dat degene die het laatst uit bed kwam op warme bollen, grote kadetten, ongeveer 15 cm in doorsnee en 6 cm hoog, met stroop moest trakteren. Sommige Zaanse bakkers zijn op luilak vroeg open om warme bollen te verkopen. Hun vroegere gewoonte om een schaal brandewijn in de winkel te plaatsen, waaruit iedere klant een lepel mocht leegslobberen, hebben zij laten varen. 
Regel 27: Regel 27:
  
 Tegen vier uur, toen het half-duister langzamerhand plaats maakte voor het morgenlicht, verscheen burgemeester In 't Veld ter plaatse met mevr. In 't Veld, om de kunstige stellage, met de commandant van de brandweer, de heer C. Kakes, en de commissaris van politie, de heer C. Roscher, te inspecteren. Zo’n vijftig liter ruwe olie werd over de voorraad uitgegoten, waarna enkele uitverkoren jongelui van de duizenden, die zich als medewerkers in een wijde kring rond de stapel hadden opgesteld, er onder gejuich van die duizenden de brand instaken. Een ondraaglijke hitte verspreidde zich binnen enkele seconden over de omgeving, en de menigte, die langzamerhand uit bijna evenveel ouderen als jongeren bestond, deed terugdeinzen. Met kranten, die wijd uitgevouwen waren, of kartonnen deksels, waarin een paar ogen geknipt waren, probeerden enkele vindingrijken van geest, zich tegen de verzengende warmte teweer te stellen.  Tegen vier uur, toen het half-duister langzamerhand plaats maakte voor het morgenlicht, verscheen burgemeester In 't Veld ter plaatse met mevr. In 't Veld, om de kunstige stellage, met de commandant van de brandweer, de heer C. Kakes, en de commissaris van politie, de heer C. Roscher, te inspecteren. Zo’n vijftig liter ruwe olie werd over de voorraad uitgegoten, waarna enkele uitverkoren jongelui van de duizenden, die zich als medewerkers in een wijde kring rond de stapel hadden opgesteld, er onder gejuich van die duizenden de brand instaken. Een ondraaglijke hitte verspreidde zich binnen enkele seconden over de omgeving, en de menigte, die langzamerhand uit bijna evenveel ouderen als jongeren bestond, deed terugdeinzen. Met kranten, die wijd uitgevouwen waren, of kartonnen deksels, waarin een paar ogen geknipt waren, probeerden enkele vindingrijken van geest, zich tegen de verzengende warmte teweer te stellen. 
 +
 ===Roet in de morgennevel===  ===Roet in de morgennevel=== 
 Van de roetzwarte rookkolom, die omhoog steeg, dank zij de royale voorraad bandenmateriaal in de vuurpoel, hadden de bezoekers weinig hinder. Het was een prachtige nacht met een ijl fris oostenwindje. Weinig jongens hebben de behoefte gevoeld naast dit centraal vuur nog andere vuurtjes te stoken op meer gevaarlijke plaatsen van de stad. Zelfs in andere Zaangemeenten, was het onder invloed van het burgemeesterlijke initiatief opvallend stil. In groepjes zag men tegen een uur of drie, vier, jongens en meisjes zuidwaarts trekken en wanneer men hen vroeg, waarheen ze gingen, dan was prompt het antwoord: Naar Zaandam, waar de burgemeester een groot vuur zal aansteken. Van de roetzwarte rookkolom, die omhoog steeg, dank zij de royale voorraad bandenmateriaal in de vuurpoel, hadden de bezoekers weinig hinder. Het was een prachtige nacht met een ijl fris oostenwindje. Weinig jongens hebben de behoefte gevoeld naast dit centraal vuur nog andere vuurtjes te stoken op meer gevaarlijke plaatsen van de stad. Zelfs in andere Zaangemeenten, was het onder invloed van het burgemeesterlijke initiatief opvallend stil. In groepjes zag men tegen een uur of drie, vier, jongens en meisjes zuidwaarts trekken en wanneer men hen vroeg, waarheen ze gingen, dan was prompt het antwoord: Naar Zaandam, waar de burgemeester een groot vuur zal aansteken.
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/luilak.1711017471.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2024/03/21 11:37
  • door zaanlander