Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- zaanstad [2017/09/30 14:00]
zaanlander [Tabel]
+++ zaanstad [2024/05/25 18:36] (huidige)
zaanlander
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ==== Zaanstad ====
-Zelfstandige gemeente, ontstaan per 1 januari 1974 door samenvoeging van zeven tot dan toe zelfstandige gemeenten: [[Assendelft]], [[koog|Koog aan de Zaan]], [[Krommenie]], [[Westzaan]], [[Wormerveer]], [[Zaandam]] en [[Zaandijk]]. Wat betreft inwonertal behoort Zaanstad tot de vijftien grootste gemeenten van Nederland, wat betreft oppervlakte tot de grootste vijf.
-Zaanstad ontstond in een tijd dat centralisatie in de landelijke politiek veel voorstanders kende. In de Zaanstreek werden de gedachten aan samenvoeging lang niet overal toegejuicht. Bewoners van Krommenie en Assendelft, en in mindere mate die van Zaandijk, beijverden zich om buiten de nieuwe gemeente gehouden te worden. In Assendelft werden na de samenvoeging acties gevoerd om de zelfstandigheid te herkrijgen. Dit alles bleef zonder resultaat. De gemeenten [[Wormer]] en [[Oostzaan]] wisten wel buiten de nieuwe gemeente te blijven.
+Zelfstandige gemeente, ontstaan per 1 januari 1974 door samenvoeging van zeven tot dan toe zelfstandige gemeenten: [[Assendelft]], [[koog|Koog aan de Zaan]], [[Krommenie]], [[Westzaan]], [[Wormerveer]], [[Zaandam]] en [[Zaandijk]]. Wat betreft inwonertal behoort Zaanstad tot de vijftien grootste gemeenten van Nederland, wat betreft oppervlakte tot de grootste vijf.
+Zaanstad ontstond in een tijd dat centralisatie in de landelijke politiek veel voorstanders kende. De radicale suggestie kwam uit de koker  van de op 28 juli 1941 ingerichte provinciale commissie tot bestudering van de gemeentelijke indeling in Noord-Holland, naar haar eerste voorzitter ook wel kortweg de commissie-Ter Veen genoemd. In haar rapport aan Gedeputeerde Staten van Noord-Holland deed de commissie in 1951 een reeks voorstellen tot samenvoeging van Noordhollandse gemeenten.
+In de Zaanstreek werden de gedachten aan samenvoeging lang niet overal toegejuicht. Bewoners van Krommenie en Assendelft, en in mindere mate die van Zaandijk, beijverden zich om buiten de nieuwe gemeente gehouden te worden. In Assendelft werden na de samenvoeging acties gevoerd om de zelfstandigheid te herkrijgen. Dit alles bleef zonder resultaat. De gemeenten [[wormer_sluis]] en [[Oostzaan]] wisten wel buiten de nieuwe gemeente te blijven.
 Zie verder: [[samenvoeging]].
 === Naam ===
-De bepaling van de naam van de nieuwe gemeente leverde noch op landelijk noch op lokaal niveau veel moeilijkheden op. De eerste lettergreep stond meteen al vast, terwijl de tweede ook snel werd gevonden. Zo werd de naam dus Zaanstad. Overigens is een flink deel van de gemeente, zoals Assendelft en Westzaan, landelijk van karakter.
+De bepaling van de naam van de nieuwe Zaangemeente leverde noch op landelijk noch op lokaal niveau veel moeilijkheden op. Al ging de voorkeur van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland in een voorontwerp van wet, op verzoek van de minister van binnenlandse zaken, in november 1969 uit naar de naam 'Zaanden'. In Zaandam wees men de voorgestelde naam Zaanden voor de samengevoegde gemeente een maand later af; de voorkeur ging uit naar de naam Zaanstad.
+De eerste lettergreep stond vast, terwijl de tweede ook werd gevonden. Zo werd de naam dus Zaanstad. Overigens is een flink deel van de gemeente, zoals Assendelft en Westzaan, meer landelijk van karakter.
 === Wapen ===
@@ Regel 26: / Regel 30: @@
 ^ 2000            | 135.763   |
 ^ 2017            | 154.037   |
+**Etniciteit**
+[{{:etniciteit_zaanstad.jpg?500|Bevolking Zaanstad naar etniciteit. Bron: Gemeente Zaanstad, Onderzoek & Statistiek. Definitie CBS van etniciteit: geboren in het land of geboorteland van tenminste één der ouders.}}]
 === Kerkelijke gezindheid ===
 Over de kerkelijke gezindheid van de Zaanstedelingen zijn nauwelijks gegevens bekend, aangezien deze niet in de bevolkingsadministratie wordt bijgehouden. Toch zijn enige, nauwelijks uitgesplitste, percentages bekend per l januari 1991: protestant 16,8 procent, rooms-katholiek 22,5 procent, islamitisch 5,3 procent, overige 0,9 procent, onkerkelijk/onbekend 54,5 procent.
-Zetelverdeling in de Zaanstedelijke gemeenteraad. !1973 -1990 TABEL
 === Politieke gezindheid ===
@@ Regel 36: / Regel 44: @@
 De samenvoeging leidde tot het verdwijnen van lokale politieke partijen, met name die die zich tegen de samenvoeging hadden gekeerd. Na de tweede raadsverkiezingen in 1978 zetelde weer een lokale partij in de raad. De [[Zaanse Onafhankelijke Groepering ]] (ZOG), die zich sedertdien wist te handhaven. De PvdA manifesteerde zich als grootste partij in de gemeenteraad van Zaanstad. De CPN haalde bij de eerste verkiezingen nog ruim een vijfde van het totale aantal raadszetels, maar viel nadien sterk terug.
-De verkiezingsuitslagen van 1973 en 1978 maakten het mogelijk een zogenoemd links programcollege samen te stellen. In 1982 was er ook nog een linkse meerderheid, maar verkoos de PvdA het CDA aan de collegepartijen toe te voegen: PSP/PPR viel toen af. In 1990 kwam een college van PvdA, CDA en D66 tot stand.
+De verkiezingsuitslagen van 1973 en 1978 maakten het mogelijk een links programcollege samen te stellen. In 1982 was er ook nog een linkse meerderheid, maar verkoos de PvdA het CDA aan de collegepartijen toe te voegen: PSP/PPR viel toen af. In 1990 kwam een college van PvdA, CDA en D66 tot stand.
+| Partij                                                                             | 1973  | 1978  | 1982  | 1986  | 1990  | 1994  | 1998  | 2002  | 2006  | 2010  | 2014  | 2018  |
+| PvdA                                                                               | 14    | 15    | 12    | 18    | 12    | 9     | 10    | 6     | 12    | 8     | 5     | 4     |
+| VVD                                                                                | 6     | 5     | 8     | 6     | 5     | 7     | 8     | 7     | 5     | 7     | 5     | 6     |
+| ZOG                                                                                | -     | 1     | 2     | 2     | 3     | 7     | 5     | 11    | 4     | 4     | 1     | -     |
+| CDA                                                                                | -     | 9     | 7     | 8     | 7     | 5     | 5     | 5     | 4     | 2     | 2     | 2     |
+| KvP                                                                                | 3     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| CHU/ARP                                                                            | 3     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| GroenLinks                                                                         | -     | -     | 5            || 6     | 5     | 6     | 4     | 3     | 3     | 2     | 3     |
+| CPN                                                                                | 8     | 5            || 2     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| PSP                                                                                | 1     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| PPR                                                                                | 3     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| PSP/PPR                                                                            | -     | 2     | 3     | 2     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| D66                                                                                | -     | 2     | 2     | 1     | 6     | 6     | 2     | 1     | -     | 3     | 5     | 3     |
+| DS’70                                                                              | 1     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| SP                                                                                 | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 2     | 5     | 3     | 5     | 3     |
+| ROSA                                                                               | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     | 2     | 2     | 2     | 3     | 4     |
+| ChristenUnie                                                                       | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     | 1     | 1     | 1     | 2     | 1     |
+| Democratisch Zaanstad                                                              | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 2     | 1     | 4     | 3     |
+| Partij voor de IJsbaan                                                             | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     | 1     | -     | -     |
+| Zaanse Inwoners Partij                                                             | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 2     | 1     | -     |
+| Partij voor de Ouderen en Veiligheid                                               | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     | 4     | 4     |
+| Progressief Burgerbelang                                                           | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     | -     | -     |
+| Gemeentebelangen                                                                   | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     | -     | -     | -     | -     | -     |
+| PVV                                                                                | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 3     |
+| Denk                                                                               | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 2     |
+| PvdD                                                                               | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | -     | 1     |
+| Totaal                                                                             | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    | 39    |
+| Aantal fracties                                                                    | 5     | 6     | 6     | 6     | 6     | 6     | 9     | 9     | 10    | 13    | 12    | 13    |
+| **Zetelverdeling gemeenteraad. Bron: Ecyclopedie van de Zaanstreek en Wikipedia**  |       |       |       |       |       |       |       |       |       |       |       |       |
 === Burgemeesters ===
-Bij de samenvoeging werd als eerste burgemeester van Zaanstad [[laan|Reint Laan]] benoemd, tot dan burgemeester van Zaandam. Na zijn aftreden in 1979 werd hij opgevolgd door [[lems|drs. Arie Lems]], eerder burgemeester van Schiedam. Lems werd op zijn beurt in 1988 opgevolgd door [[ouwerkerk|Hans Ouwerkerk]], eerder burgemeester van Lekkerkerk en Emmen. Ouwerkerk hield het na twee jaar en zes maanden voor gezien en werd burgervader van het lonkende Groningen. Opvolgster [[bruinsma-kleijwegt_hannie|Hannie Bruinsma-Kleijwegt]] diende ook de vier jaar niet uit na een [[http://www.volkskrant.nl/archief/zaanse-juffrouw-ooievaar-beschadigt-zichzelf~a393235/|uitspraak]] over het functioneren van haar korpschef A.J. van Es. In 1996 besloot zij met pensioen te gaan.
+<WRAP right round box 40%>
+{{section>burgemeesters#Burgemeesters Zaanstad&nofooter&noeditbutton}}
+</WRAP>Bij de samenvoeging werd als eerste burgemeester van Zaanstad [[laan|Reint Laan]] benoemd, tot dan burgemeester van Zaandam. Na zijn aftreden in 1979 werd hij opgevolgd door [[lems|drs. Arie Lems]], eerder burgemeester van Schiedam. Lems werd op zijn beurt in 1988 opgevolgd door [[ouwerkerk|Hans Ouwerkerk]], eerder burgemeester van Lekkerkerk en Emmen. Ouwerkerk hield het na twee jaar en zes maanden voor gezien en werd burgervader van het lonkende Groningen. Opvolgster [[bruinsma-kleijwegt_hannie|Hannie Bruinsma-Kleijwegt]] diende ook de vier jaar niet uit na een uitspraak in de Volkskrant over het functioneren van haar korpschef A.J. van Es ("Hij kan er geen hout van"). In 1996 besloot zij met pensioen te gaan.
 === Bewoningsgeschiedenis ===