1942, 25 Jaar Vrijwillige Brandweer

Zaterdag 5 september 1942 zal het 25 jaar geleden zijn, dat de Vereniging Vrijwillige Brandweer Zaandijk werd opgericht. De aanleiding tot deze oprichting was de grote brand bij de Oliefabriek De Liefde te Wormerveer, op 29 en 30 juni 1917, waar de nieuwe motorspuit, die door een commissie uit de burgerij aan de gemeente Zaandijk zou worden overgedragen, haar eerste vuurdoop onderging.

Tot 1928 voerde de vereniging de naam Motorspuit Zaandijk. Nadien, toen de nog overgebleven gemeentelijke brandweer was werd de naam veranderd in Vrijwillige Brandweer Zaandijk. Aan de Vereniging Motorspuit Zaandijk werd toen het beheer en het gebruik bij brand van de nieuwe motorspuit opgedragen; de handspuiten van de gemeente brandweer, die tot nu toe hun taak naar behoren hadden vervuld, bleven gehandhaafd, tot de bovengenoemde fusie.

De Drijvende Motorspuit Zaandijk in 1929.

Toen de Gemeente na enige jaren een kleine motorspuit aanschafte, kwam ook deze onder het beheer van de VBZ, evenals de luchtbeschermingsspuit, die enige jaren terug aan het brandweermateriaal werd toegevoegd, zodat de zorgen van de vereniging zich thans uitstrekken over al het gemeentelijke brandweermateriaal, dat bestaat uit drie motorspuiten van resp. 1000 liter, staande bij de Zaandijkersluis, 500 liter staande bij de Reiniging en 250 liter staande vooraan de Karl Marxstraat, terwijl de enige overgebleven handspuit een plaatsje heeft gevonden achter de kerk.

Bovendien beschikt de vereniging over een ponton, waarop een tweetal motorspuiten zo nodig een plaats vindt en dat bij branden aan de overkant van de Zaan of aan het water gelegen, vaak grote diensten heeft bewezen. Ook heeft de vereniging een zeer goed geoutilleerd wek-systeem, dat in 1929 werd aangelegd en dat vanuit drie punten in de gemeente in werking kan worden gesteld en dat mede heeft bijgedragen om de paraatheid van de leden zo hoog mogelijk op te voeren, wat vooral in deze tijd, nu de brandweer in de luchtbescherming is ingeschakeld, van niet te onderschatten belang is.

Grote branden die geblust werden

Hoewel de gemeente Zaandijk niet die brandgevaarlijke bedrijven telt, zoals Zaandam en Wormerveer, waar de laatste 25 jaar verscheidene grote branden hebben gewoed, kwamen in Zaandijk toch verschillende grote branden voor, waarvan wij dan in de eerste plaats de brand bij Schipper noemen, op zondagmiddag 29 februari 1922, waarbij de groothandel in glas en aardewerk in vlammen opging en de meelmolen De Dood eveneens ernstig gevaar liep. Door het tijdig ingrijpen van de verzamelde brandweren, kon deze ramp echter worden afgewend. In verband met de omvang van deze brand, moest de hulp van de naburige gemeenten worden ingeroepen en er werd met in totaal 21 stralen water gegeven.

In 1928, toen ten tweede male brand uitbrak bij de fa. Schipper, moest wederom assistentie worden gevraagd aan de omliggende gemeenten. Tot de grote branden moet eveneens worden gerekend d brand bij Kan's Fabrieken op 24 augustus 1932, die in hoofdzaak in de fabriek zelf woedde en verder die in Het Jonge Big, Het Herderskind en De Voorwaarts. Behalve deze hierboven genoemde grote branden, kwamen er talrijke kleinere voor, waarbij telkens weer is gebleken, dat de VBZ een paraat corps is, dat met het haar ter beschikking staande materiaal goed weet om te gaan en daardoor in vele gevallen door het tijdig en juist optreden de omvang wist beperken tot betrekkelijk geringe afmetingen.

Jubilarissen

Van de oprichters in 1917 zijn er thans nog vier werkend lid der vereniging en wel de heren Jan Dirk Vis, Johan Dil, Albert Kwadijk en J. H. Kuijper. Deze vier hebben onafgebroken hun lidmaatschap en daarmede hun plicht bij brand vervuld. Tot hen, die voorheen tot de gemeente-brandweer behoorden en bij de reorganisatie zijn overgegaan naar de VBZ behoren de heren

  • P. Husslage, de tegenwoordige commandant, die al sedert 1902 brandweerman is;
  • J. Woudt, het ere-lid der vereniging, sedert 1903;
  • P. Schaar, sinds 1905;
  • G. Husslage, vanaf 1910;
  • D. Bakker, sinds 1914 en
  • P. Reik vanaf 1917,
  • de heren Kwadijk en J.D. Vis die vóór hun aansluiting bij de Motorspuit reeds vanaf 1906 en 1912 deel uitmaakten van de gemeentebrandweer.

De tijdsomstandigheden maken het echter niet mogelijk, dat het 25-jarig bestaan op grootse wijze zal worden herdacht. Op bescheiden manier zal het feest evenwel worden gevierd met een receptie op zaterdag 5 september 1942 om 4 uur in Café Zaanzicht het café waar de VBZ in 1917 werd opgericht en waar gedurende de afgelopen 25 jaar alle bijeenkomsten en vergaderingen werden gehouden. De feestelijke bijeenkomst voor de leden en genodigden zal eveneens in Zaanzicht worden gehouden op zaterdag 12 september 1942.

Velen uit de burgerij zullen zaterdag hun gelukwensen aan het bestuur van de VZB willen aanbieden, want als er al een organisatie in ons land is, die zich in aller sympathie mag verheugen, dan is het wel De Brandweer, waarvan eens een wijs man getuigde: Het is een instelling, die doorgaans veel geld kost, maar waarmee je toch erg blij bent, dat deze er is! En zo is het ook met de Zaandijker Brandweer.

Bron: Dagblad voor Noord-Holland 2 september 1942.

Receptie bij de zilveren Zaandijker Brandweer

Onder grote belangstelling hield de Vrijwillige Brandweer Zaandijk Zaterdagmiddag een receptie ter gelegenheid van haar '25-jarig bestaan in café „Zaanzicht“. Het was voor een, vrijwel geheel gevulde en met palmen en toepasselijke schilden versierde zaal, dat de heer P. Husslage, als commandant-voorzitter, namens de jubilerende vereniging, de aanwezigen waarvan in het bijzonder Burgemeester Van Gelderen en Wethouder Rem en de afgevaardigden van de zustercorpsen, welkom heette.

In vogelvlucht gaf hij een overzicht van het ontstaan en de groei der vereniging en schetste de goede verstandhouding van de leden onderling, waarvoor hij hen, als commandant, dank bracht. De heer J. D. Vis sprak daarna als voorzitter van de feestcommissie en leidde vervolgens burgemeester van Gelderen als eerste spreker van de middag in.

De Burgemeester spreekt

Burgemeester Van Gelderen sprak dan als hoofd van de Brandweer, een functie, die hij krachtens de Gemeentewet bezit en hij achtte het een gelukkige omstandigheid, dat hij van zijn bevoegdheden als zodanig tot nu toe geen gebruik heeft behoeven te maken, dank zij de krachtige leiding van de VBZ Hij uitte zijn waardering voor het corps om zijn paraatheid en activiteit en memoreerde verder de oprichting van de Bond van Zaanse Brandweercorpsen, die een voorbeeld was geweest voor het gehele land. Ten slotte sprak hij de hoop uit, dat de VBZ onder de huidige leiding nog vele jaren zou mogen bloeien, en bood namens het gemeentebestuur bloemen aan.

Meerdere felicitaties

De heer H. J. Visser sprak hierna als voorzitter van den Zaanse Bond van Brandweercorpsen. Ook hij memoreerde de stichting van de Bond als eerste in het land en beschouwde de VBZ als een sieraad in deze Bond en hoopte dat dit zo zou blijven. Met zijn felicitaties bood hij bloemen aan, hetgeen hij als commandant van de V.B. te Zaandam herhaalde. De commandant van de Drijvende Motorspuit Zaandijk, de heer S. Pielkenrood, schetste de prettige verstandhouding, welke er tussen beide corpsen bestond, hoewel de Drijvende uit de VBZ was ontstaan. Hij was erkentelijk voor de goede leiding van het bestuur der VBZ in deze en ook hij liet zijn felicitaties vergezeld gaan van een bloemstuk.

Uit naam van de Wormerveerse Brandweer sprak de heer W. Noordanus, de ondercommandant. Als een blijk van waardering voor de, reeds verscheidene malen verleende hulp en voor de grote bereidwilligheid waarmee dit steeds geschiedde, bood hij namens zijn corps een fraaie voorzittershamer aan.

Als jarenlange leverancier der kleding, de heer M. Kraaijer Kz., die memoreerde, dat de VBZ de eerste Brandweervereniging aan de Zaan was geweest, die hij had aangekleed. Hij was hiervoor zeer erkentelijk, omdat dit de grondslag was geweest voor de verdere ontwikkeling van zijn zaak en zijn bloemenhulde, versierd met brandweer-emblemen was hiervan een duidelijk bewijs. Bovendien bood hij het bestuur en de jubilarissen elk een persoonlijk geschenk aan, zijnde een noodnagel in de vorm van een briefopener. Deze laatste geschenken zullen op de feestavond worden overhandigd.

Als ingezetene van Zaandijk voerde vervolgens de heer R. Bets Pz. het woord, die het verschil bij de brandweer voor 1917 en thans belichtte en die zijn hartelijke toespraak besloot met “Blijf bij brand, steeds bij de hand! Met water uit de Zaan, hebt u reeds veel gedaan!”

Bron: Dagblad voor Noord-Holland 7 september 1942.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/brandweer_zaandijk.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:08
  • (Externe bewerking)