In het vele open water in de Zaanstreek is mogelijk altijd al gezwommen, hoewel het in de 19e eeuw en daarvoor blijkbaar weinig gebruikelijk was zich vrijwillig te water te begeven. Pas aan het eind van de 19e eeuw werden daarvoor - aan of in buitenwater - zwembaden gebouwd. Het eerste was dat van de Zaanlandsche Bad- en Zweminrichting ( 1875) op de grens van Zaandijk en Wormerveer. uitgebouwd boven de Zaan. Ook het 'badhuis' op het Eiland. in de Voorzaan te Zaandam. bestond al zeer vroeg. evenals dat in de haven van Westzaan. Er ontstonden ook buitenbaden aan het Zwet (Poel) te Wormer. aan de Ham in Krommenie en aan de Delft in Assendelft. Een zeer klein zwembad bevond zich aan de Naucmase Vaart, ter hoogte van de watertoren. A1 deze badinrichtingen zijn inmiddels reeds jaren geleden gesloten, enerzijds doordat de waterkwaliteit twijfelachtig werd. anderzijds doordat er `binnenbaden` waren ontstaan die` met water van constante temperatuur en zonder dat de zwemmers door weer en wind geteistcrd werden, het gehele jaar open konden blijven. Nog in 1956 werd echter in de Wijde Womier een Natuurbad Wijdewormer aan open water geopend. met speelweiden en andere attracties. Aan dit zogenoemde “Wormer bad' droegen enkele Zaangemeenten in belangrijke mate financieel bij. Het bad moest worden gesloten doordat de gemeentelijke overheden de voortdurende exploitatieverliezen niet langer wilden dragen. Ook het oude “Zaandijker bad' werd gesloten, ondanks pogingen van het bestuur om met waterzuivering en -verwarming de zwemmers aan zich te binden. Dit bad was, evenals bijvoorbeeld dat in de Voorzaan te Zaandam. geheel van hout gebouwd; het valt te betreuren dat deze zweminrichtingen niet als cultuur-historisch monument bewaard bleven, maar direct gesloopt zijn. In Krommenie is na de Tweede Wereldoorlog aan de Rosariumlaan, in een parkachtige omgeving. het aantrekkelijke buitenbad “De Crommenije' geopend. Dit is feitelijk nog het enige onoverdekte bad. De toekomst ervan is echter hoogst onzeker. In de jaren 1990-`91 werden voor de toekomstige voorziening met zwembaden in Zaanstad allerlei plannen op tafel gelegd, die vrijwel alle de sluiting van “De Crommenije, voorzagen. Inmiddels zijn er ook vier overdekte zwembaden in Zaanstad aangelegd, te weten: De Watering (eind jaren `60 gebouwd in Wormerveer-Noord). De Slag (1972, ZaandamOost), De Dolphijn (aanvankelijk een buitenbad, in 1973 overdekt, aan de Dorpsstraat te Assendelft) en “Zaanland` (aan de Mauvestraat te Zaandam). Dit laatste, vrij algemeen `het Sportfondsenbad` genoemd. werd juist voor de Tweede Wereldoorlog gebouwd en is in 1973 ingrijpend gerenoveerd. De toekomst van de Zaanse zwembaden is onduidelijk. De gemeente Zaanstad heeft zich medio 1991 nog niet uitgesproken over de ingediende zwembadplannen, zodat niet duidelijk is of er zwemgelegenheden zullen verdwijnen en zo ja welke. en of de ambitieuze voornemens tot aanleg van een nieuw bad in Rooswijk te Zaandijk ooit gerealiseerd zullen worden.