Beeldhouwkunst
Vorm van Beeldende kunst waarbij met hamer en beitel in hard materiaal, hout, kalk- of zandsteen, graniet, marmer, gewerkt wordt. Vooraf wordt een klein model in was of leem gemaakt en dit, meestal in gips gegoten, dient als voorbeeld om op grotere schaal te worden uitgevoerd. Een beeldhouwwerk heeft een driedimensionale verschijning en is daardoor naast zicht- ook tastbaar.
Behalve deze eigenlijke beeldhouwkunst worden ook de kunst van het werken met gegoten metaal, zoals brons en koper, gebakken aarde als terra cotta en keramiek, gegoten gips, geknede klei of was en de vervaardiging van ruimtelijke vormen met allerlei materialen dikwijls als beeldhouwkunst benoemd, hoewel het beter zou zijn hier van beeldvormkunst te spreken.
In de Zaanstreek zijn slechts weinig beeldhouwers werkzaam geweest. De ambachtelijke beeldsnijderij is elders behandeld. Vermelding verdienen Alfred Brucken, Theodorus Arnoldus Draaisma, Leonard Frederiks, Bert Hamberg, Gerardus Bernardus (Gerard) Maas, Lukas van der Meer, Louis Paul, Rob Schreefel, Thijs Tolk en Jan de Winter.
De keramische plastieken (zie: Keramiek) van onder anderen Reinier den Adel, Klaas Pieter de Boer, Henk Dil, Pieter Groot, Martin Klaver, Elly van Weerdenburg, Hanny Poelmeijer en Reina van Velzen zijn in zekere zin ook onder een ruimer begrip van beeldhouwkunst te rangschikken. Veel beroering heeft in de Zaanstreek de enige tijd in Zaandam wonende Slavomir Miletic gewekt, met zijn in het begin van de jaren '6O in gips uitgevoerde beeld 'De Houtwerker'.
Talloze malen spanden comités uit de bevolking zich in om dit grote beeld in Zaandam geplaatst te krijgen. Ondanks pogingen van de gemeentebesturen van Zaandam en Zaanstad en hun adviseurs het kunstwerk aan de aandacht van de inwoners te onttrekken stond De Houtwerker telkenmale als een Fenix uit de eigen as weer op. De ruwe bolster won het van de kortzichtige bekrompenheid en heden ten dage staat De Houtwerker pal voor de generaties arbeiders die niets ontziend met pure spierkracht en aanhoudend doorzettingsvermogen aan de ontwikkeling van de Zaanstreek hebben bijgedragen.