bond_van_zaanse_brandweercorpsen

Voorblad Gedenkboek 30 jaar Bond van Zaanse Brandweercorpsen 1952. Archief Gerrit J. Schenk

Indien getracht wordt een overzicht te geven van de totstandkoming, werkwijze en bedoeling van de Bond van Zaanse Brandweercorpsen, is de vraag of er wel een juist beeld kan worden geschetst.

Een toelichting blijft in vele opzichten onvolledig en kan niet altijd doordringen tot in de juiste beweegredenen waarvan de oprichting een gevolg was. Het is een bekend feit, dat al vóór de oprichting in 1922, in vele gevallen bij zeer grote branden in een Zaangemeente, door de andere dorpen c.q. gemeenten materiële assistentie werd verleend, maar dat de coördinatie ontbrak. In vele gevallen geschiedde de assistentie in nood impulsief, maar als de afrekening van de kosten later volgde, ging dit in de regel niet gemakkelijk.

Men mag hieruit niet concluderen dat alle assistentieverzoeken een bron van latere discussie werden. Maar één keer liep het toch echt mis. Toen de pers zich er ook nog mee ging bemoeien, namen vertegenwoordigers van de Zaanse brandweerkorpsen onder voorzitterschap van de heer W. Stam Dz, toen commandant van brandweer Zaandam, het initiatief om samen de vergoeding van assistentieverzoeken naar een voor de Zaanstreek gelijkluidend tarief te brengen om verder verschil van mening te voorkomen.

Oprichting

In september 1922 werd de eerste vergadering gehouden en werd direct besloten de specifieke band die de Zaanse brandweerverenigingen al hadden om te zetten in een bond onder de klinkende naam Bond voor Zaanse Brandweercorpsen.

Interessant is het oude notulenboek op te slaan bij de eerste vergadering op dinsdag 26 september 1922, gehouden in Het Wapen van Amsterdam in Zaandam en waarin de voorlopige secretaris, de heer R. Köhne schreef dat de vergadering sympathiek stond tegenover het plan om niet alleen de vergoeding van hulpverlening, lees assistentie, bij tarief te regelen, doch ook bij aanschaffing van nieuw materieel zo mogelijk dezelfde maten koppelingen enz. toe te passen, wat de assistentie beslist ten goede zou komen.

In de commissie van voorbereiding werden aangewezen:

  • voor Zaandam de heer W. Stam Dz.,
  • Koog aan de Zaan: P. Jonker,
  • Zaandijk: C. Honig,
  • Wormerveer: P. Gorter Kz.,
  • Krommenie: G. Schut,
  • Assendelft: P. M. N. Kwantes,
  • Wormer: Jb. Molenaar Sr.,
  • Oostzaan: C. Koel,
  • Westzaan M. Molenaar.

Deze commissie liet er geen gras over groeien en stelde haar conclusie reeds samen in haar vergadering van 5 oktober 1922. Volgens dit verslag zou elke vertegenwoordiger de aangenomen regeling in eigen brandweerkring bespreken en in overleg treden met de respectieve colleges van Burgemeester en Wethouders.

Assistentieafspraken

Het is vanzelfsprekend, dat de assistentie in die dagen zich alleen bewoog op het terrein van het bereikbare met het toen beschikbare materieel. De grootste spuiten in de Zaanstreek waren de motorspuit van Zaandam, cap. 1500 l/min. en de stoomspuit van Wormerveer, cap. 1500 l/min., welke beide werden getrokken door een dubbel span paarden.

Er waren twee autospuiten, die der VB Zaandam en Assendelft en motorspuiten van klein kaliber in alle gemeenten, met uitzondering van Wormerveer en Oostzaan. Het laatstgenoemde lid van de Bond beschikte slechts over handspuiten.

Er werden door de verschillende brandweerkorpsen afspraken gemaakt voor de grensgebieden en voor moeilijk met rollend materieel bereikbare gedeelten, waarbij door onder andere met drijvende spuiten assistentie kon worden verleend. Kortom, er werden afspraken gemaakt om bij grotere branden zoveel mogelijk brandspuiten uit de buurt te verzamelen om doeltreffend te kunnen optreden, ongeacht de gemeentegrenzen. Kort en bondig werden regels opgesteld en in het verslag werd duidelijk, hoe de heren zich de hulpverlening bedachten ten opzichte van elkaar:

  • Zaandijk en Koog helpen elkaar uitsluitend met één 500 liter/minuut motorspuit, maar komen overeen, dat ingeval B & W. bezwaar maken, alleen de hulp op aanvraag wordt verleend,
  • Zaandijk verleent ongevraagd hulp aan Wormerveer tot de Zuidersluis,
  • Westzaan verleent hulp aan Assendelft tot het Vrouwenverdriet en Nauerna,
  • omgekeerd ontvangt Westzaan hulp van Assendelft tot een nader te regelen grens,
  • De drijvende spuit van het Kalf verleent in daartoe geëigende gevallen hulp aan Zaandijk en Zaandijk aan Zaandam voor zover het betreft de ringdijk van de jonge Prinses tot de Witte Klok.
  • De handspuiten in de respectieve gemeenten worden voor hulpverlening in naburige gemeenten uitgeschakeld en worden alzo beschouwd als plaatselijk materiaal.“

In het archief is niets gevonden dat er op duidt dat door de gemeentebesturen bezwaren waren gerezen tegen de afspraken, in tegendeel want de ene akkoordverklaring volgde op de andere.

Tarief

Het toen geldende tarief voor assistentie luidde als volgt:

Uitrukken zonder dienst 1e uur met dienst volgende uren
Motorspuiten 1000-1500 l/min en Stoomspuit ƒ 45,– ƒ 60,– ƒ 25,–
Drijvende spuit 800 l/min ƒ 30,– ƒ 50,– ƒ 25,–
idem 500 l/min ƒ 20,– ƒ 30,– ƒ 15,–
Autospuit 600 l/min ƒ 30,– ƒ 50,– ƒ 25,–
Motorspuit 500 l/min ƒ 35,– ƒ 40,– ƒ 20,–
idem 300 l/min ƒ 15,– ƒ 25,– ƒ 10,–

Als basis voor dit tarief was genomen de gemaakte kosten voor benzine, olie, verzekering van de manschappen, eventueel verschuldigd arbeidsloon en transportkosten (paardentractie), maar geen vergoeding van slijtage van het slangenmateriaal e.d.

Hieruit blijkt, dat met opzet een laag tarief was vastgesteld om te voorkomen dat de kosten belemmerend zouden werken op het aanvragen van assistentie, een voor die dagen zeer belangrijke factor.

Literatuur: Gedenkboek 30 jaar Bond voor Zaanse Brandweercorpsen”

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/bond_van_zaanse_brandweercorpsen.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:09
  • (Externe bewerking)