Breebaard, Jan
Wervershoof 29 april 1835 - Arnhem 3 november 1893
Fotograaf Jan Breebaard leverde een belangrijke bijdrage aan het vastleggen van topografische beelden van de Zaanstreek. Hij deed dat nog juist voor onze omgeving tengevolge van de 19e-eeuwse industrialisatie ingrijpend veranderde. Zowel zijn foto's van het straatbeeld als zijn opnamen van Zaanerven zijn daarom van grote historisch-topografische betekenis.
Interessant zijn foto's van de aanleg en de opening van de spoorlijn Amsterdam-Uitgeest, waarop ondermeer de eerste locomotieven op dit traject zijn afgebeeld. Verder maakte hij opnamen van toen op de Zaan varende stoomschepen.
Na een opleiding tot timmerman en huis- en rijtuigschilder trouwde Jan op 6 mei 1858 in Barsingerhorn met Trijntje Beers. Zij trokken naar Krommenie, dat uitblonk vanwege de in grote getale aanwezige houten huizen. Uit het huwelijk werden drie zoons geboren, van wie de oudste na twee en een half jaar overleed.
De waardering die hij als fotograaf verkreeg is niet vanwege de vele kwalitatief zeer goede door hem gemaakte portretten, maar door zijn vele dorpsgezichten. In die tijd werd de fotografie met natte platen bedreven. In een atelier leverde dat geen problemen op. Maar langs de weg?
Van fotografen was bekend dat zij vaak met een tent werkten. Jan Breebaard echter had een Zaanse oplossing; hij gebruikte een tentjachtje: een te roeien en te bomen rondbodem schuitje met een kajuit, met veel houtsnijwerk versierd, daterend uit de 18e-eeuw.
Deze jachtjes, vooral gebruikt voor het vervoer van vrouwvolk, beleefden in die tijd hun nadagen. In de kajuit had Jan een donkere kamer ingericht. Op enkele dorpsgezichten staat het bootje afgebeeld. Belangrijk is echter dat hij uit dit jachtje vanaf de Zaan vele soms vrijwel geheel aan elkaar sluitende opnames maakte. Daarbij gebruik makend van vroege zomerochtenden onder volmaakt windstil weer.
Naar Zaandam
In 1869 bood hij zijn fotografisch atelier te koop aan en vroeg hij in Zaandam een knap burgerwoonhuis met erf te huur om een fotografisch atelier te kunnen plaatsen, liefst in de nabijheid van de Dam aan de Westzijde. Zaandam beleefde in die jaren een opleving in de economische bedrijvigheid.
Juli 1870 werd het atelier verplaatst naar de Westzijde 218 in Zaandam. Op 16 juli meldde hij zijn begunstigers dat hij weer kon fotograferen. Vermeldden zijn advertenties eerder alleen het opnemen van portretten, Jan beval zich minzaam aan tot het maken van fotografische afbeeldingen van gebouwen, fabrieken enz.
Een jaar later vond hij een nieuw adres aan het Noorderkerkpad naast de Bullekerk. Zijn vorige atelier was toch te ver verwijderd van de Dam. Een slag trof hem toen op 27 juni zijn vrouw Trijntje kwam te overlijden na een langdurig lijden, in de ouderdom van 41 jaren. Op 7 mei 1878 verhuisde Jan naar Beverwijk en overleed op 3 november 1893 in Arnhem; bij zijn zoon Dirk.