Complex van houtverwerkende bedrijven dat produkten vervaardigt voor de bouwerij. Voortgekomen uit Rotterdams bedrijf. Eerste vestiging in Zaandam in 1921 aan de Nieuwe Zeehaven. Uitgegroeid tot concern onder Holdingmaatschappij Bruynzeel bv met fabrieken op verschillende plaatsen in Nederland en voorts in Indonesië, Suriname, Zuid-Afrika, Brazilië, Duitsland en Frankrijk. Kwam na 1973 steeds meer in financiële moeilijkheden, hetgeen uiteindelijk in 1982 tot een faillissement leidde. Het concern werd opgesplitst. In Zaandam zijn thans nog gevestigd: Bruynzeel Deurenfabriek en Schaverij bv, producent van deuren en lijstwerk, en Bruynzeel Multipanal bv, producent van triplex en ander plaatmateriaal. De Bruynzeelbedrijven vonden hun oorsprong in de Stoomtimmerfabriek De Arend, opgericht te Rotterdam door Cornelis Bruynzeel (1875-1955) in 1897. Dit bedrijf, dat verschillende houten artikelen voor de bouwerij vervaardigde (deuren, kozijnen, lijstwerk, dorpels, vloeren, trappen, enz), brandde in 1919 grotendeels af. Het werd weliswaar weer opgebouwd, maar tevens werd besloten een speciale fabriek voor binnendeuren (zogenoemde paneeldeuren) te beginnen. Als vestigingsplaats werd een terrein aan de Nieuwe Zeehaven te Zaandam gekozen. De oudste zoon, Cornelis (Kees) Bruynzeel (1900-1980), werd directeur van dit modern ingerichte bedrijf, dat aanvankelijk nv Hollandse Deurenfabriek C. Bruynzeel en Zonen heette, en in 1922 de eerste deuren afleverde. Ondanks de weerstand van architecten en aannemers tegen gestandaardiseerde en fabrieksmati g vervaardigde deuren kon de produktie vrij spoedig worden opgevoerd en winstgevend worden gemaakt. In 1928 werd een deurenraoriek in Hamburg gevestigd.

De tweede zoon, Willem Bruynzeel (19011978), maakte zich eveneens los van het Rotterdamse bedrijf. In 1923 begon hij een schaverij in een hal van de Zaandamse deurenfabriek. In 1926 werd een terrein verkregen naast de deurenfabriek, waarop een vloerenfabriek werd gebouwd, die onder leiding van Willem Bruynzeel in 1927 van stan ging. De tijdelijke schaverij in de deurenfabriek kreeg een eigen hal van 200 meter - later verlengd tot 530 meter - voorzien van twee insteekhavens voor houtaanvoer. Dit bedrijf begon de produktie in 1928, eveneens onder leiding van Willem Bruynzeel. 

Aangezien de drie nieuwe Zaandamse Bruynzeelfabrieken eenvoudig de produktie van het Rotterdamse moederbedrijf konden overnemen, werd de fabricage in Rotterdam in 1928 gestaakt. C. Bruynzeel Sr. werd gedelegeerd commissaris bij de Zaandamse bedrijven en gaf daaraan mede leiding, die echter in de loop van de jaren `30 afnam en na de Tweede Wereldoorlog alleen nog formeel bestond. 

Ondanks de economische malaise van de jaren ”30 breidden de Bruynzeel-bedrijven uit, en er werden ook nieuwe produkten gemaakt. De deurenfabriek ging in 1933 naast paneeldeuren ook fineer-, balkon-, tuin- en voordeuren produceren en kwam in 1938 op de markt met een, zeker voor Nederland, geheel nieuw produkt: de Bruynzeel-keuken, samengesteld uit gestandaardiseerde elementen. De -toen nog - kunststenen aanrechten leverde de Ocrietfabriek in Baarn, welk bedrijf in Bruynzeel-handen bleef tot 1977. Tezelfdertijd startte Willem Bruynzeel de Bruynzeel Fineerfabriek nv, die in 1938 het eerste fineer afleverde en spoedig ook triplex, multiplex, hechthout en meubelplaat. Inmiddels vervaardigde men bij de vloerenfabriek ook vloerwas. Dat wasfabriekje werd later een zelfstandig Bruynzeelbedrijf. 

Tussen de bedrijven van de twee broers - die directeuren in hun eigen, maar tevens commissaris bij elkaars bedrijven waren - bestond een zekere rivaliteit, maar ook samenwerking. De fineerfabriek (Willem) leverde fineer voor de fabricage van deuren en keukens (Kees), en het bedrijf van Kees - die een hartstochtelijk zeiler was - begon in 1939 met de bouw van Valken (jachtjes ontworpen door E.G. van de *Stadt in opdracht door Bruynzeel, zie voorts *Jachtbouw), gemaakt van Bruynzeel Hechthout, een door Willem`s fineerfabriek vervaardigd watervast multiplex, dat hierdoor grote bekendheid kreeg. In het jaar 1939 was de personeelsbezetting van de gezamenlijke bedrijven gegroeid tot 900 man: 500 in Zaandam, 200 in filialen, als vertegenwoordigers enz., en 200 in Hamburg. Per dag werden ca. 2000 deuren, 100 km lijstwerk en 800 vierkante meter vloerhout geproduceerd. Belangrijke oorzaken voor de grote bloei waren zonder twijfel de grondigheid, de vooruitstrevendheid, de gedegen kennis van de houtbewerking en de toekomstvisie van zowel de vader als van beide zonen. Ze zorgden steeds voor uitstekende kwaliteit van hun produkten. Voor de vormgeving daarvan, alsook voor het samenstellen van de catalogi en gedenkboeken, en vaak ook bij bouw en inrichting van de kantoren, maakten ze veel gebruik van de diensten van vooraanstaande kunstenaars en ontwerpers, zoals Theo van Doesburg, Vilmos Huszar, Jan Wils en vooral Piet *Zwart - allen leden van de Stijlgroep. Later ook Wim Crouwel, Ko Liang Ie, Wim van Wees. Pierre Cardin en anderen. 

Genoemd worden moet ook de sociale vooruitstrevendheid van de Bruynzeels. Oprichter Cornelis was in 1906 in Rotterdam de eerste die in zijn bedrijf de 10-urige werkdag invoerde. In 1934 stelde Bruynzeel, als een der eerste bedrijven, de 40-urige werkweek in, die door de komst van de Duitsers echter weer moest worden afgeschaft. In 1960 was Bruynzeel een der eerste bedrijven die de vrije zaterdag invoerde. Lang voordat het instellen van ondernemingsraden wettelijk verplicht werd, stelde de directie reeds in 1944 voor overleg met het personeel de ContactCommissie in. In 1957 werd deze commissie vervangen door de ondernemingsraad. Direct na de oorlog verscheen het eerste nummer van het personeelsblad Kontakt. In 1946 werd de Bruynzeel Bedrijfsschool opgericht. In 1947 kwamen er tennisbanen en een voetbalveld op het Bruynzeelterrein en in 1948 stelde de directie een kampeerterrein met toebehoren in Egmond ter beschikking aan de personeelsvereniging, die reeds in 1943 was ontstaan. 

De Tweede Wereldoorlog verstoorde niet alleen de vooruitgang van de bedrijven, maar maakte ook de normale produktie al spoedig onmogelijk door gebrek aan grondstoffen en energie, en doordat de bouwerij in Nederland geheel stil kwam te liggen. Om te voorkomen (zonder opdrachten van de Duitse Wehrmacht te accepteren) dat werknemers en machines naar Duitsland zouden worden afgevoerd, werden naast meubelen (ledikanten. kasten, stoelen en schrijfbureaus) 10.000 hooikisten en 110.000 houten rijwielbanden vervaardigd, en in het laatste oorlogsjaar werd houten speelgoed (haven- en dierenattributen, legpuzzels) gemaakt en werden klompen verzoold. 

Na de bevrijding werden in eerste instantie houten noodwoningen vervaardigd. Voorts werd de produktie van deuren, lijstwerk. vloeren, fineer en platen, en keukens hervat. Daarnaast ontwikkelden de Bruynzeels nieuwe initiatieven. Willem Bruynzeel richtte in 1947 de Nederlandse Potlood Industrie nv op, die vijf jaar later al een jaarproduktie had van 100.000 gros en in 1960 ook balpennen ging maken. Eveneens in 1947 vestigde hij Bruynzeel Dajak Houtbedrijven nv, een bosexploitatie en zagerij in Sampit (Borneo), en in Paramaribo de Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij nv. Het bedrijf op Borneo moest Bruynzeel, tengevolge van de politieke ontwikkelingen, in 1954 overdoen aan de Indonesische overheid. Het bedrijf in Suriname, waar twaalf jaar na de start van de bosexploitatie (500.000 ha.) een triplexfabriek, een zagerij, een schaverij, een vloerenfabriek, een spaanplatenfabriek en een fabriek voor geprefabriceerde huizen met in totaal 1800 werknemers in werking waren, ging in 1973 voor een deel en in 1985 geheel in Surinaamse handen over. 

Kees Bruynzeel zag goede mogelijkheden in Zuid-Afrika. In 1948 werd een bestaand bedrijf in Stellenbosch overgenomen, dat onder zijn leiding - hij emigreerde daarheen met zijn gezin - een grote vlucht nam. Al spoedig verwierf Bruynzeel South Africa Ltd verdere bosconcessies en werden zagerijen overgenomen of opgericht. Door samengaan met een Complex \an de Zuid-Afnkaans tnplexbednjf ontstond m  Brmnzeel-fabneken 1968 Bruynzeel Plywoods Ltd met hoofdaan de Pieter Chij- kantoor in Johannesburg en bednjven in de  senlaan te Zaan- Kaapprovincie, Transvaal en Natal voor de  dam, 1930 produktie van deuren, tnplex gelamineerde  spanten, spaan en meubelplaat Rond 1970  werkten er in totaal ca 5000 man In 1973  verkocht Bruynzeel het hele aandeel in dit  complex en trok zich uit Zuid-Afnka terug  In 1954 werd aan Willem Bruynzeel gevraagd leiding te geven aan een Frans tnplex  bednjf te Port Gentil (Frans Congo) en daann  werd door Bruynzeel toen ook fmancieel  deelgenomen In 1960 werd tevens deelgenomen in Befas Dan, een keukenfabnek in  L0gst0r (Denemarken) In 1965 werd, te za  men met een Braziliaanse firma, opgericht  Bruynzeel Madeiras sa in Macapa (Brazilië),  waar in 1968 een triplexbedrijf in bedrijf  kwam Ook in 1968 begon een in Ussel  (Frankrijk) gebouwde deurenfabriek van  Bruynzeel de produktie In 1974 stelde Prins  Claus een nieuwe deurenfabriek in Eichen  zeil (Duitsland) in werking die de produktie  van het bedrijf in Hamburg zou overnemen  en vergroten  De Bruynzeel-bedri|ven in Nederland begon  nen inmiddels met de fabricage van nieuwe  produkten De deurenfabriek ging nieuwe ty  pen deurenen keukens, maar ook hang en  legkasten vervaardigen De schavenj ontwikkelde in 1955 houten magazijnstellingen, de  zogenoemde Montarekken welke activiteit  uitgroeide tot het zelfstandige bednjfsdeel  Bruynzeel Monta Magazijn Systemen bv De  vloerenfabriek kwam in 1961 met een nieu  we vloer de Fineluxvloer De vloerwasafde  ling ging ook andere poetsmiddelen vervaar  Bru\nzeel-bedri]\en digen De fineerfabnek breidde zijn assom  te Zaandam 1965 ment uit met verschillende beklede platen  onder andere bekistingsplaten  In 1957 verwierf Bruynzeel de meerderheid  van de aandelen van Elfdebe nv te  Dordrecht welk bedrijf spaanplaten vervaar  digde Al spoedig werd de naam gewijzigd in  Bruynzeel Efdebe nv en werd het platenassortiment uitgebreid Nog later werden ook  scheidingswanden geproduceerd In 1977  kreeg Bruynzeel de beschikking over alle  aandelen van dit bedrijf dat in 1978 Bruyn  zeel Intersysteem bv als naam kreeg en verplaatst werd naar het fabriekscomplex in Bergen op Zoom Dat fabriekscomplex was daar  in 1962 gebouwd omdat in die tijd in de  Zaanstreek voor de steeds groeiende bednj  ven onvoldoende personeel kon worden aan  getrokken en er op de terreinen in Zaandam  ook gebrek aan ruimte kwam Bovendien had  Bergen op Zoom het voordeel gunstiger te  liggen voor export naar België en Frankrijk  In 1963 waren de potlodenfabnek de fine  luxvloerenproduktie en het eerste deel van de  keukens/kastenfabnek reeds naar Bergen op  Zoom overgebracht Het laatste deel volgde  in 1968  

Uit de scheidingswanden werd door samen  werking van verschillende Bruynzeel bedrij  ven in 1971 het zogenoemde Inbouwpakket  gelanceerd, dat het de gebruiker van een  pand mogelijk maakte de indeling daarvan  naar eigen inzicht en behoefte te bepalen of  te veranderen  In 1968 werd het tnplexbednjf Gepla in  Uden door Bruynzeel overgenomen en in  1972 verkreeg Bruynzeel de meerderheid in  het kunststofverwerkend bedrijf Walpro  Plastics bv in Hendrik Ido Ambacht, later  Bruynzeel Plastics bv geheten Eind 1973  nam Bruynzeel de aandelen over van Metaalen kunststofindustrie Bomar te Gendt (Gelderland) en in hetzelfde jaar ging Halberg bv  in Best (hulp- en transportmiddelen voor  goederenopslag) in Bruynzeelhanden over  In 1974 werd De Nijs Interbouw bv in Rot  terdam eveneens een Bruynzeeldochter  Om alle bedrijven onder een centrale leiding  te brengen stelden de broers in 1957 als  overkoepelend college een Raad van Beheer  in, waarin zijzelf en drie buitenstaanders zit  ting hadden De interne fusie van hun bedrijven begon in 1964 met het samengaan van de  deurenfabriek (Kees) en de schavenj (Willem) tot Bruynzeel Deurenfabriek en Schavenj bv In 1966 werden alle bedrijven onder  gebracht in een holdingmaatschappij Bruyn  zeel bv te Zaandam In dat jaar traden beide  broers af als algemeen directeur en werden  de heren Dr Chr Plomp en A C vanWqn  gaarden als zodanig benoemd Na vertrek  van de laatste in 1970 volgde een zoon van  Kees Bruynzeel Wouter Bruynzeel (19271985), die sinds 1947 in verschillende func  

ties bij het bednjf werkzaam was, hem op als  algemeen directeur Nadat Dr Plomp in  1975 overleed, bleef Wouter aanvankelijk als  enige algemeen directeur Een jaar later werd  hij vice-president-directeur toen de heer J  Mortier als president directeur in dienst  kwam Verschil van mening over het te voeren beleid leidde in 1978 tot het vertrek van  Wouter Bruynzeel  De vele binnen en buitenlandse vestigingen  en deelnemingen vergden grote investeringen  en waren mede oorzaak van de neergang van  het concern Toch waren het vooral andere  meer fundamentele factoren die daartoe  leidden, zoals de energiecnsis van 1973, die  de grondstofprijzen sterk deed stijgen Daar  kwamen bij een toenemende inflatie en een  uitzonderlijk hoge rentestand Maar erger  nog was het inzakken van de bouwmarkt in  heel Europa met 20 tot 50% Gevolg belangrijke verliezen in 1974 tot en met 1977 Toen  Bruynzeel in 1978 enigszins uu de put leek te  komen, legden de lange winter 1978 79 en  het slechte weer daarna de bouw vier maan  den stil Dat, gevoegd bij een verdere inzak  kende bouwconjunctuur en nieuwe stijgingen  van de grondstofprijzen, maakte dat Bruynzeel - ondanks financiële injecties van de  overheid de nieuwe verliezen niet meer te  boven kwam, hetgeen leidde tot surseance  van betaling in 1982  De holdingmaatschappij Bruynzeel bv werd  geliquideerd en het concern werd opgesplitst  in de samenstellende bedrijven  Bruynzeel Deurenfabriek en Schavenj bv  (met de daarbij behorende deurenfabneken in  Frankrijk en Duitsland) en Bruynzeel Monta  Magazijn Systemen bv werden overgenomen  en in Zaandam voortgezet door deurenfa  bnek Svedex in Varsseveld Na enige tijd  werd het bedrijf in Frankrijk van de hand ge  daan en dat in Duitsland stilgelegd In 1986  trok Svedex zich terug uit Bruynzeel  Deurenfabriek en Schavenj bv, dat naama  zelfstandig werd voortgezet onder directeur B ten Hoove Bruynzeel Monta Magazijn Systemen bv zette de produktie buiten  Zaandam zelfstandig voort, maar behield  de band met Svedex  Bruynzeel Vloerenfabriek bv werd in 1982  verzelfstandigd via inbreng in Lachapelle bv  en ging in 1988 deel uit maken van het  Zweedse bedrijf Kahrs Ook Bruynzeel Plas  ties bv, Bruynzeel Potlodenfabnek bv en  Bruynzeel Wasfabnek bv gingen in 1982  zelfstandig door De wasfabnek werd in  1984 naar Oldenzaal verplaatst  Bruynzeel Keukens bv en Bruynzeel Kasten  

134 

Complex van de Brni'iizeeI-fabrieken aan de Pieter Ghíjsenlaan te Zaandam, 1930. 

Bruynzeel-bedrijven te Zaandam. 1965. 

Bruynzeel-bedrijven 

Zuid-Afrikaans triplexbedrijf ontstond in 1968 Bruynzeel Plywoods Ltd met hoofdkantoor in Johannesburg en bedrijven in de Kaapprovincie, Transvaal en Natal voor de produktie van deuren. triplex. gelamineerde spanten, spaan- en meubelplaat. Rond 1970 werkten er in totaal ca. 5000 man. In 1973 verkocht Bruynzeel het hele aandeel in dit complex en trok zich uit Zuid-Afrika terug. In 1954 werd aan Willem Bruynzeel gevraagd leiding te geven aan een Frans triplexbedrijf te Port Gentil (Frans Congo) en daarin werd door Bruynzeel toen ook financieel deelgenomen. In 1960 werd tevens deel genomen in Befas Dan, een keukenfabriek in Løgstør (Denemarken). In 1965 werd, te zamen met een Braziliaanse firma, opgericht: Bruynzeel Madeiras sa in Macapa (Brazilie), waar in 1968 een triplexbedrijf in bedrijf kwam. Ook in 1968 begon een in Ussel (Frankrijk) gebouwde deurenfabriek van Bruynzeel de produktie. In 1974 stelde Prins Claus een nieuwe deurenfabriek in Eichenzell (Duitsland) in werking. die de produktie van het bedrijf in Hamburg zou overnemen en vergroten. De Bruynzeel-bedrijven in Nederland begonnen inmiddels met de fabricage van nieuwe produkten. De deurenfabriek ging nieuwe typen deuren en keukens, maar ook hang- en legkasten vervaardigen. De schaverij ontwikkelde in 1955 houten magazijnstellingen, de zogenoemde Montarekken. welke activiteit uitgroeide tot het zelfstandige bedrijfsdeel Bruynzeel Monta Magazijn Systemen bv. De vloerenfabriek kwam in 1961 met een nieuwe vloer: de Fineluxvloer. De vloerwasafdeling ging ook andere poetsmiddelen vervaardigen. De fineerfabriek breidde zijn assortiment uit met verschillende beklede platen. onder andere bekistingsplaten. ln 1957 verwierf Bruynzeel de meerderheid van de aandelen van Elfdebe nv te Dordrecht. welk bedrijf spaanplaten vervaardigde. Al spoedig werd de naam gewijzigd in Bruynzeel Efdebe nv en werd het platenassortiment uitgebreid. Nog later werden ook scheidingswanden geproduceerd. In 1977 kreeg Bruynzeel de beschikking over alle aandelen van dit bedrijf. dat in 1978 Bruynzeel Intersysteem bv als naam kreeg en verplaatst werd naar het fabriekscomplex in Bergen op Zoom. Dat fabriekscomplex was daar in 1962 gebouwd. omdat in die tijd in de Zaanstreek voor de steeds groeiende bedrijven onvoldoende personeel kon worden aangetrokken en er op de terreinen in Zaandam ook gebrek aan ruimte kwam. Bovendien had Bergen op Zoom het voordeel gunstiger te liggen voor export naar Belgie en Frankrijk. In 1963 waren de potlodenfabriek. de fineluxvloerenproduktie en het eerste deel van de keukens/kastenfabriek reeds naar Bergen op Zoom overgebracht. Het laatste deel volgde in 1968. Uit de scheidingswanden werd. door samenwerking van verschillende Bruynzeel-bedrijven in 1971 het zogenoemde Inbouwpakket gelanceerd, dat het de gebruiker van een pand mogelijk maakte de indeling daarvan naar eigen inzicht en behoefte te bepalen of te veranderen. In 1968 werd het triplexbedrijf Gepla in Uden door Bruynzeel overgenomen en in 1972 verkreeg Bruynzeel de meerderheid in het kunststofverwerkend bedrijf Walpro Plastics bv in Hendrik Ido Ambacht, later Bruynzeel Plastics bv geheten. Eind 1973 nam Bruynzeel de aandelen over van Metaalen kunststofindustrie Bomar te Gendt (_ Gelderland) en in hetzelfde jaar ging Halberg bv in Best (hulp- en transportmiddelen voor goederenopslag) in Bruynzeelhanden over. In 1974 werd De Nijs Interbouw bv in Rotterdam eveneens een Bruynzeeldochter. Om alle bedrijven onder een centrale leiding te brengen. stelden de broers in 1957 als overkoepelend college een Raad van Beheer in, waarin zijzelf en drie buitenstaanders zitting hadden. De interne fusie van hun bedrijven begon in 1964 met het samengaan van de deurenfabriek (Kees) en de schaverij ( Willem) tot Bruynzeel Deurenfabriek en Schaverij bv. In 1966 werden alle bedrijven ondergebracht in een holdingmaatschappij: Bruynzeel bv te Zaandam. In dat jaar traden beide broers af als algemeen directeur en werden de heren Dr. Chr. Plomp en A.C. van Wijngaarden als zodanig benoemd. Na vertrek van de laatste in 1970 volgde een zoon van Kees Bruynzeel. Wouter Bruynzeel (19271985), die sinds 1947 in verschillende func- 

ties bij het bedrijf werkzaam was. hem op als algemeen directeur. Nadat Dr. Plomp in 1975 overleed. bleef Wouter aanvankelijk als enige algemeen directeur. Een jaar later werd hij vice-president-directeur. toen de heer J. Mortier als president-directeur in dienst kwam. Verschil van mening over het te voeren beleid leidde in 1978 tot het vertrek van Wouter Bruynzeel. De vele binnen- en buitenlandse vestigingen en deelnemingen vergden grote investeringen en Waren mede oorzaak van de neergang van het concern. Toch waren het vooral andere. meer fundamentele. factoren die daartoe leidden. zoals de energiecrisis van 1973. die de grondstofprijzen sterk deed stijgen. Daar kwamen bij: een toenemende inflatie en een uitzonderlijk hoge rentestand. Maar erger nog was het inzakken van de bouwmarkt in heel Europa met 20 tot 50%. Gevolg: belangrijke verliezen in 1974 tot en met 1977. Toen Bruynzeel in 1978 enigszins uit de put leek te komen, legden de lange winter 1978-79 en het slechte weer daarna de bouw vier maanden stil. Dat, gevoegd bij een verdere inzakkende bouwconjunctuur en nieuwe stijgingen van de grondstofprijzen, maakte dat Bruynzeel - ondanks financiele injecties van de overheid - de nieuwe verliezen niet meer te boven kwam, hetgeen leidde tot surséance van betaling in 1982. De holdingmaatschappij Bruynzeel bv werd geliquideerd en het concern werd opgesplitst in de samenstellende bedrijven. Bruynzeel Deurenfabriek en Schaverij bv (met de daarbij behorende deurenfabrieken in Frankrijk en Duitsland) en Bruynzeel Monta Magazijn Systemen bv werden overgenomen en in Zaandam voortgezet door deurenfabriek Svedex in Varsseveld. Na enige tijd werd het bedrijf in Frankrijk van de hand gedaan en dat in Duitsland stilgelegd. In 1986 trok Svedex zich terug uit Bruynzeel Deurenfabriek en Schaverij bv, dat naama zelfstandig werd voortgezet onder directeur B. ten Hoove. Bruynzeel Monta Magazijn Systemen bv zette de produktie buiten Zaandam zelfstandig voort, maar behield de band met Svedex. Bruynzeel Vloerenfabriek bv werd in 1982 verzelfstandigd via inbreng in Lachapelle bv en ging in 1988 deel uit maken van het Zweedse bedrijf Kahrs. Ook Bruynzeel Plastics bv. Bruynzeel Potlodenfabriek bv en Bruynzeel Wasfabriek bv gingen in 1982 zelfstandig door. De wasfabriek werd in 1984 naar Oldenzaal verplaatst. bv in Bergen op Zoom werden, te zamen met  Bruynzeel Multipanel bv (Zaandam) en  Bruynzeel Intersysteem bv (Bergen op  Zoom), in 1983 overgenomen door holdingmaatschappij Ridderveer bv te Ridderkerk  Daarbij werd Wouter Bruynzeel verzocht directeur te worden van deze groep Bruynzeelbednjven Hij heeft dit wegens ziekte en  overlijden slechts anderhalfjaar kunnen zijn  In 1985 werd de heer J Vroom tot directeur  benoemd Inmiddels was in 1984 Bruynzeel  Intersysteem bv overgenomen door scheidingswandenfabrikant Interwand bv m Eibergen  In 1991 waren van de Bruynzeel-bednjven  nog in Zaandam aanwezig en in bednjf  Bruynzeel Deurenfabnek en Schavenj bv  met circa 450 werknemers, als zelfstandig  bedrijf, en Bruynzeel Multipanel bv met cir  ca 110 werknemers, als onderdeel van een  eenheid met Bruynzeel Keukens bv en  Bruynzeel Kasten bv te Bergen op Zoom  R Giljam  Literatuur Bruynzeel-gedenkboeken 1931  en 1947, Bruynzeel personeelsbladen 19451982, diverse Bruynzeel jaarverslagen, dagbladpublikaties