1839 – Zaandijk, 8 maart 1918

Veldwachter Kruisheer patrouilleert in 1890 over de Lagedijk ter hoogte van de Parkstraat

Hendrik Kruisheer, gemeenteveldwachter, conciërge, gemeentebode, door de Commissaris des Konings op 1 juni 1878 in Zaandijk tot gemeente-veldwachter benoemd, eerder bewaarder in 't huis ter correctie te Hoorn. Kruisheer werd op dat moment tevens aangesteld als gemeentebode.

Door brigadier J.L. Smits te Zaandam en gemeenteveldwachter Hendrik Kruisheer te Zaandijk, is op 25 september 1884 proces verbaal opgemaakt tegen K.B., zonder vaste woonplaats, ter zake van oplichterij. De verdachte zou zich op die wijze meester gemaakt hebben van een kistje sigaren, ten nadele van Cornelis de Jager te Zaandijk.

Door de gemeente-veldwachter Hendrik Kruisheer te Zaandijk en de Rijkspolitie te Zaandam is proces verbaal opgemaakt tegen twee te Zaandijk wonende personen ; A. j. P. en P. T., als verdacht van zich op de avond van de 14e januari 1890 tezamen en in vereniging , door middel van een schuitje, te hebben schuldig gemaakt aan diefstal van een zak lijnzaad en een zak lijnkoeken uit de molen genaamd de Haan, staande aan het Kalverdijkje onder de gemeente Zaandam , in eigendom behorende aan de heer J. Honig te Zaandam. Het gestolene is op hunne aanwijzing door voormelde politie ten hunne huize gevonden en in beslag genomen.

18 januari 1893: Bij het bericht, voorkomende in het laatste nummer uwer courant en u behelzende de ontdekking van steenkolendiefstal, is vergeten de naam te noemen van gemeenteveldwachter H. Kruisheer, die lang niet het minste heeft bijgedragen om de dief, A. v.d. B., op te sporen en tot bekentenis te brengen. Zonder enige verkleining te willen van wat de veldwachter Kossen van Koog aan de Zaan in dit opzicht heeft verricht, is toch hetgeen Hendrik Kruisheer gedaan heeft van dien aard, dat ook zijn naam moet worden vermeld als een trouw dienaar der wet.

Zondag 22 januari 1893 gaf de ijsclub Willem Barentsz muziek op de baan voor haar leden en vrouwen en kinderen. Jammer, dat het genoegen van de rijders bedorven werd door enige dwarskoppen, die geen lid zijnde, in de baan reden en haar niet wilden verlaten, trots de verzoeken van bestuursleden, trots het vragen van de Gemeenteveldwachter Kruisheer. Indien dit een volgend maal weer mocht gebeuren, zal tegen deze individuen proces-verbaal worden opgemaakt, hetgeen hun niet zal bevallen, aangezien zij dan 3 tot 6 gulden boete zullen hebben te betalen.

Gemeente-veldwachter Hendrik Kruisheer zal de eerste mei de dag herdenken dat hij 25 jaar in 's lands dienst is geweest. De eerste mei 1868 aangesteld tot bewaarder in het huis van arrest te Zutphen, werd hij in november 1871 overgeplaatst in dezelfde functie naar de strafgevangenis te Hoorn, waar hij de 28-ste mei 1878 eervol werd ontslagen omdat hij met ingang van 1 juni d. a. v. benoemd was tot veldwachter te Zaandijk, welke functie hij nog bekleedt. 't Zal de waardige bode niet aan bewijzen van sympathie ontbreken en naar wij hopen zullen velen deze gelegenheid aangrijpen om te tonen, dat zij trouwe plichtsbetrachting op prijs stellen. Moge de bode een gelukkige dag doorbrengen en nog jaren onze veldwachter zijn!

Op 1 mei 1903 herdacht Hendrik Kruisheer de dag, waarop hij vóór 25 jaren in Zaandijk als gemeente-veldwachter werd benoemd. De Gemeenteraad liet die dag niet onopgemerkt voorbijgaan. In tegenwoordigheid van de jubilaris en diens echtgenote, hield burgemeester, Pieter Andries van Wijngaarden, een hartelijke toespraak waarin hij onder meer uitdrukte dat de verhouding tussen de jubilaris en de burgerij, door zijn bedaard en kalm optreden, een goede invloed wist uit te oefenen.

De raad beloonde de trouwe ambtenaar met een cadeau in enveloppe, wat door de aanstaand-gepensioneerde jubilaris in dank werd aanvaard. Kruisheer blijft evenwel nog bode en conciërge van het Gemeentehuis en tevens ook conciërge van de Oudheidkamer, gevestigd in het Gemeentehuis te Zaandijk. Ook van vele particulieren werden de jubilaris bewijzen van belangstelling gezonden, in de vorm van felicitaties, vergezeld van cadeaus. Ongetwijfeld zal dit jubileum de heer Kruisheer aangenaam hebben gestemd en hem tot in verre jaren tot erkentelijkheid stemmen.

De daders van de gewelddadigheden, gepleegd op gemeenteveldwachter Hendrik Kruisheer, zijn nu allen bekend. Ze schijnen opzettelijk van Koog aan de Zaan te zijn gekomen om de bode in de wegsloot te werpen, waartoe ze reeds aanstalten hadden gemaakt, door twee of drie straatlantaarns uit te draaien. Toen hen dit niet gelukte, hebben ze hem tegen de straat getrapt. Algemeen vindt men, dat onze Burgemeester, Van Wijngaarden, zich kranig gedragen heeft, niet alleen door zijn krachtig optreden tegenover de belhamels, maar ook door zijn activiteit om de daders te kennen, en de feiten vast te stellen, ten einde de schuldigen te kunnen straffen.

De 21-jarige Jacob Valk, van Koog aan de Zaan had zich te verantwoorden ter zake dat hij op 6 oktober 1901 te Zaandijk de gemeenteveldwachter Hendrik Kruisheer heeft, geschopt. 't Feit had plaats gedurende een opstootje. Men draaide de lantaarns uit, zodat het geheel donker was. Van deze gelegenheid maakte beklaagde gebruik de veldwachter, een 62-jarigen man, te mishandelen. Beklaagde ontkende en beweerde dat het de getuigen te doen was hem in de gevangenis te helpen. Tegen hem werd gevorderd 6 weken gevangenisstraf.

Omtrent het beschikbaar stellen van dreggen, kan op 15 februari 1902 worden meegedeeld, dat de afdeling Zaandijk van 't Witte Kruis, op des Voorzitters verlangen, dadelijk bereid werd bevonden deze aan te vullen, en zullen de plaatsen, alwaar deze aanwezig zijn, zijnde bij R. Bets, in het wachtlokaal van de stoomboot Alkmaar Packet, H. Kruisheer in het politiewachthuis en A. Nek Az. bij hem nog aanwezig, door bordjes worden aangeduid.

Op 6 januari 1909 overleed zacht en kalm, in de ouderdom van ongeveer 15 jaren, onze zo innig geliefde kleindochter Antonia Kuijper. Zij was een zonnestraal voor ons, haar diepbedroefde Grootouders. Wij verliezen veel aan haar, en zien haar bedroefd na. Hare treurende Grootouders, H. Kruisheer en A. Kruisheer- van Dorsten.

Op 18 augustus 1909 wordt door B. en W. in principe besloten:

• 1°. aan H. Kruisheer desgevraagd eervol ontslag te verlenen tegen 1 januari a.s als bode en conciërge onder toekenning van een pensioen van f250 met bevoegdheid tot 1 mei in het raadhuis te blijven wonen en onder verplichting zolang te blijven zorgen voor de inwendige dienst tegen uitbetaling van de daarvoor gestelde vergoeding.
• 2°. tot bode en conciërge te benoemen met 1 januari a.s. de veldwachter J. Zijlstra op een jaarwedde van f 50 en met recht op vrije woning, onder verplichting tot uitbetaling van de vergoeding voor het schoonhouden enz. gedurende de tijd dat de tegenwoordige titularis daarmede belast blijft na 1 januari a.s.

Op 10 juli 1916 overleed Antoinette van Dorsten, oud 79 jaar, gehuwd met Hendrik Kruisheer.

Weduwnaar Hendrik Kruisheer overleed te Zaandijk op 78-jarige leeftijd, op 8 maart 1918.