Monumentenwacht Noord-Holland
Een van de door de provincie gesubsidieerde stichtingen, die zich tot doel stellen het verval van historische gebouwen (als gevolg van onvoldoende onderhoud) te voorkomen. Achtergrond van de oprichting vormde het gegeven dat tal van historische gebouwen vaak met behulp van veel geld moeten worden gerestaureerd, doordat men tevoren te weinig of in het geheel geen onderhoud pleegde.
De eerste monumentenwachtstichtingen werden in 1973 in de provincies Friesland en Groningen opgericht, Noord-Holland volgde in 1977. Alle stichtingen zijn aangesloten bij de Federatie Monumentenwacht Nederland. Men kan bij de stichting een abonnement op inspectie verkrijgen, waarna een geregelde inspectie (1 keer per 8 maanden) wordt verricht. Daartoe verschijnt een door twee deskundigen bemande Monumentenwacht-inspectiebus.
De panden worden dan van kelder tot nok op gebreken gecontroleerd. Kleine reparaties worden meteen uitgevoerd. Verder wordt een inspectierapport opgesteld, waarin de bouwkundige staat wordt omschreven en noodzakelijke grotere werkzaamheden worden aangegeven. Van 1978 af zijn de inspectiebussen van de Noord-Hollandse Monumentenwacht ook geregeld in de Zaanstreek te zien. In alle plaatsen van het gebied zijn wel een of meerdere gebouwen die door de Monumentenwachters worden geïnspecteerd, variërend van kerkgebouwen en raadhuizen tot voormalige weeshuizen en oude woonhuizen.
Carla Rogge