nationaal_steun_fonds

Tienduizenden onderduikers en mensen die vanwege de oorlogshandelingen in de periode 1940-1945 niet de mogelijkheid hadden inkomsten te verwerven, dankten hun financiële hulp in bezettingstijd aan het N.S.F., het Nationaal Steunfonds. Het betrof een illegale organisatie, die werkte met alle middelen van de grote bankierswereld, doch waarover na de oorlog eigenlijk maar weinig bekend is geworden.

Het N.S.F. slaagde er in 110 miljoen gulden bijeen te brengen. Daartoe wendde men zich tot tal van grote instellingen die wel geld aan het N.S.F. mochten lenen, mits het bedrag van de lening minstens ƒ 25.000 bedroeg. Het mag vreemd lijken, maar er waren vele firma's, die gaarne geld aan het fonds afstonden, vooral toen de Nederlandse regering te Londen zich garant stelde voor een som van dertig miljoen gulden.

De constructeur van het N.S.F. was de oudkoopvaardij-officier Walraven van Hallplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHall, Walraven van

Amsterdam 10 januari 1906 - Haarlem 12 februari 1945 Walraven van Hall, bankier van het verzet 1906-1945 Verzetsman in de Tweede Wereldoorlog, landelijk belangrijk als leidend financier van het Nationaal Steunfonds. Dit fonds, opgericht 1942 voor de steun aan onderduikers en bijvoorbeeld zeemansvrouwen, werd van grote betekenis na de spoorwegstaking van 1944.
uit Zaandam die onder de schuilnaam Van Tuyl deel van de illegaliteit uitmaakte. Hij was de man die die door vaderlandsliefde en rechtvaardigheidsgevoel gedreven, het systeem uitvond, zilverbonnen als kwitanties te gebruiken. Wie geld leende, kreeg een zilverbon van een gulden of rijksdaalder. Het nummer daarvan werd opgetekend in een register en de eigenaar kon zich na de oorlog met zijn zilverbon weer komen melden.

Het NSF, dat een nationaal netwerk van vindingrijke geldinzamelaars en -distribuanten alle facetten van het illegale werk financierde, maakte veelvuldig gebruik van waardeloze effecten, zilverbons en vervalste schatkistpromessen. Daarmee werden honderden, later enkele honderdduizenden personen gesteund die door de Nazi’s werden gezocht.

Na 17 september 1944 vormde de spoorwegstaking een extra belasting voor het NSF. In uitputtende discussies met spoorwegdirectie en personeelsraad, die met zekere arrogantie het beheer van de voor de 30.000 personeelsleden bestemde loonbedragen onder zich wilden houden, vond Van Hall telkens weer een uitweg na hoogoplopende meningsverschillen. Een grote steun voor het NSF-werk vormde een tweetal door de regering in Londen gegeven garanties voor ontvangen leningen, die na enkele aanvullingen uiteindelijk het totaal van 80 miljoen gulden bedroegen.

Bankroof

Walraven van Hall organiseerde de grootste bankroof uit de Nederlandse geschiedenis door met vervalste schatkist- en promessepapieren de Nederlandsche Bank, onder auspiciën van de regering, tientallen miljoenen guldens afhandig te maken. Dit alles onder de ogen van NSB'er Meinoud Rost van Tonningen, de toenmalige directeur van de Nederlandsche Bank. Het NSF groeide uit tot één van de meest unieke organisaties in bezet Europa. Het verzet werd in totaal met zo’n 110 miljoen gulden gesteund. Zoon Aad van Hall zou later zeggen: ,,In die tijd was er gebrek aan alles, behalve aan geld.”

Uiteraard maakte de Sicherheitspolizei in de laatste bezettingswinter met inzet van alle krachten jacht op deze geduchte tegenstanders. Door onzorgvuldigheid van een lid van de LO kwamen de Duitsers achter het adres van samenkomst aan de Leidsegracht. Alle aanwezigen vielen in hun handen, waarna in het Amsterdamse Huis van Bewaring door loslippigheid van een gevangene bleek dat Van Hall de al lange tijd gezochte Van Tuyl was.

Zware slagen troffen het N.S.F.: Iman Jacob van den Bosch werd in de herfst van 1944 in het Noorden gearresteerd en op 27 oktober 1944 bij Westerbork gefusilleerd. Walraven van Hall werd op 27 januari 1945 in Haarlem gevangen genomen met andere leden van het landelijk werkcomité en op 12 februari 1945 in Haarlem-Noord gefusilleerd.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/nationaal_steun_fonds.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:06
  • (Externe bewerking)