VOS cursus
In 1972 ontwikkelde Krijnie Verlaan de cursus ‘Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving’ (VOS-cursus). Zij deed dat als vormingsleidster in dienst van de Culturele Raad van Noord-Holland. De VOS-cursus werd een groot succes; er zijn er honderden gegeven. De cursus telde twaalf ochtenden, de cursusprijs was ƒ 25.
Doel van de cursus:
- Bewust worden van de situatie waarin vrouwen leven;
- Inzicht krijgen in de situatie (wat hebben vrouwen gemeenschappelijk, wat heeft dat te maken met de maatschappij, de politiek, de wetgeving, waar worden beslissingen genomen, hoe kunnen vrouwen invloed uitoefenen);
- Zelfvertrouwen krijgen (leren omgaan met onzekerheden; vrouwen hebben in zichzelf de mogelijkheid om te veranderen en kunnen daardoor ook dingen in hun omgeving veranderen – in het klein, maar ook in het groot).
Centraal stonden de vrouw als vrouw, de vrouw als partner en de vrouw als burger. Het ruime concept maakte het mogelijk met verschillende groepen vrouwen te werken. Thema’s die aan de orde kwamen: politiek; gezondheid en voeding; opvoeding; filosofie, seksualiteit, kernbewapening – en dit alles zo breed mogelijk. De bijeenkomsten vonden meestal plaats in een buurtcentrum of plaatselijk vormingscentrum. Huisvrouwengroepen konden ermee uit de voeten en feministen pasten het aan: Vrouwen Onderzoeken hun Situatie. Verspreid over Zaanstad werden overal VOS-cursussen gegeven. Vele vrouwen kregen door hun deelname aan een VOS-cursus een nieuwe impuls in hun leven: leren praten over eigen ervaringen, luisteren naar anderen, leren dat al die ervaringen serieus genomen mochten worden en te maken hadden met de wijze waarop de samenleving in elkaar zit. In de cursussen, die begeleid werden door getrainde begeleidsters, gaven gastsprekers informatie, maar de opzet was niet primair op kennisoverdracht gericht. Het kijken naar het eigen leven en de wensen wat men eigenlijk zou willen, was de hoofdzaak. Communicatieve en sociale vaardigheden werden geoefend, assertiviteit werd aangeleerd en een ieders horizon werd verruimd. Veel vrouwen ontwikkelden zich van daaruit verder. Ze volgden de Moeder-MAVO of gingen naar de Avondschool. Daarna werden beroepsopleidingen op MBO/HBO gevolgd. Tot en met ook wel een universitaire studie. En zo vonden veel vrouwen betaald werk.