Dit is een oude revisie van het document!
Zuidervermaning
De Zuidervermaning, gebouwd in 1731 en gelegen aan het Zuideinde 233 te Westzaan is één van de oudste gebouwen van Westzaan en incidenteel in gebruik als vermaanhuis van de doopsgezinde gemeente en vooral een favoriete culturele ontmoetingsplaats van het dorp. Door de bijzondere bouw en landelijke ligging wordt de kerk ook als evenementenlocatie verhuurd.
Na de Reformatie van 1580 was het slechts aan gereformeerden voorbehouden een zichtbaar godshuis te hebben. Doopsgezinden hielden bijeenkomsten in schuren of woningen. Naar de leraar of vermaner werd hun vergaderplaats een vermaanhuis of vermaning genoemd.
De Fries Doopsgezinden in Westzaan stichtten al voor 1629 aan het Zuideinde hun eerste vergaderplaats. In 1664 werd een nieuwe vermaning gebouwd die wegens gebreken in 1731 werd afgebroken. Binnen zeven maanden tijd werd de Zuidervermaning gebouwd, met wit zand op de houten vloer. Zand, bedoeld om kans op brand in het houten gebouw te verkleinen, om vuil makkelijker te kunnen verwijderen én om te voorkomen dat de vloerplanken niet teveel water opnamen.
In de 19e eeuw werden enkele kleine herstellingen uitgevoerd. Grote restauraties vonden plaats in 1931-1932 en 1964. In 1979 werd het kerkgebouw overgedragen aan de Stichting Oude Hollandse Kerken. In 1995 bracht men de oorspronkelijke kleuren van het interieur terug. De plaatselijke commissie Zuidervermaning Westzaan beheert en exploiteert de kerk. Inkomsten uit exploitatie zijn bedoeld voor restauraties en onderhoud. Extra financiële steun ontvangt de commissie van de Vrienden van de Zuidervermaning en sponsors.
De schuilkerk dreigt, zo bleek in 2017, in te storten omdat de fundering houtrot vertoonde. De kosten van het funderingsherstel waren hoog. Subsidies en opbrengst van exploitatie waren niet toereikend. Hulp werd gevraagd om te voorkomen dat deze kerk voor de Zaanstreek verloren zou gaan.
Stadsherstel Amsterdam speelde begin december 2017 op de situatie in en werd na goed overleg met Stichting Oude Hollandse Kerken eigenaar van het zieltogende Godshuis. SOHK beschikte niet over kennis of middelen om de restauratie van de fundering uit te voeren. Medio april 2018 zou de 455.000 euro kostende renovatie kunnen aanvangen. Stadsherstel verzocht om subsidies bij Zaanstad en de provincie. 50.000 euro werd door het Prins Bernhardfonds beschikbaar gesteld, eventueel verdubbeld zodra het Stadsherstel lukt om via crowdfunding 50.000 euro op te halen.
De Zuidervermaning ontving tot genoegen van velen in januari 2018 216.000 euro uit de subsidie-spaarpot van de Provincie Noord-Holland.