Brandweer Westzaan
Rond 1900 bestond er een gemeentelijke plichtbrandweer waarbij ongeveer 500 man verplicht dienst moesten doen zodra er brand uitbrak. Deze werden verdeeld over vier brandspuiten. De discipline bij deze mannen was, mede vanwege de verplichting, ver te zoeken. Ook het onderhoud van het materieel liet veel te wensen over. Men oefende één keer per jaar voor een vergoeding van 50 cent.
De Westzaanse brandbestrijding moest gelet op het bovenstaande gemoderniseerd worden, maar ook omdat het stelsel van oude spuiten niet meer voldeed. Op donderdag 10 oktober 1918 nam de vergadering van Commissarissen van de Onderlinge Brandwaarborg Maatschappij het initiatief tot oprichting van de Vrijwillige Brandweer. Dit verliep binnen de gemeente niet zonder slag of stoot. Men moest burgemeester en wethouders overtuigen geld beschikbaar te stellen voor een vrijwillige brandweer die zelfstandig wenste op te treden.
Toenmalig burgemeester Willem Driessen was hier niet voor te vinden en hield vast aan de plichtbrandweer. Pas nadat burgemeester Henri van Alphen was aangetreden en bijzonder ingenomen was met dit plan en zijn daadwerkelijke steun er aan gaf, kon de Onderlinge Brandwaarborg Maatschappij een aanvang nemen met de oprichting.
De eerste vergadering werd gehouden op donderdag 10 oktober 1918 in café De Prins onder goedkeuring van B & W werden de reglementen en statuten samengesteld. De vereniging vormde een op zichzelf staand geheel met een gekozen bestuur waar de volgende personen deel van uitmaakten:
- Willem Tip, Hoofd Commandant
- Willem Hartman, Onder Commandant
- Klaas Tanger, Voorzitter
- M. Molenaar, Secretaris
- Cornelis de Jong, Penningmeester
- D.C. van der Voorst, Lid van Bestuur
- K. Swart, Lid van Bestuur
- Pieter Jacobus Grootes, Lid van Bestuur
- Adriaan de Boer, Lid van Bestuur
Op 10 april 1919, tijdens de algemene vergadering in Café De Prins, werd met algemene stemmen besloten over te gaan tot aankoop van een motorspuit. Er werden bezoeken gebracht aan Machinefabriek J. & H.W. van der Ploeg te Apeldoorn en de firma A. Bikkers & Zoon te Rotterdam. De keus viel op een spuit van Van der Ploeg. Dit was een motorspuit met een capaciteit van 500 liter/min. De Zweedse 4-takt motor was van het merk Penta en stond op een onderstel met vier karrenwielen. De prijs zonder slangen was fl 6000,-. Ook werd op deze vergadering besloten zo spoedig mogelijk het hele dorp bij de Vrijwillige Brandweer te betrekken.
Op 13 mei 1919 vond een algemene vergadering in Café De Prins plaats waar werd besloten helmen aan te schaffen. De prijs van een geheel lederen helm bedroeg Fl 10,- die de leden zelf moesten betalen. Door de jaarlijkse contributie te verhogen van fl 1,- naar fl 1,50 maakte men het de leden hierdoor gemakkelijker.
Op 23 december 1919 vond een algemene vergadering plaats in Café Rademaker aan de zuidzijde van het dorp op de Overtoom. Op deze vergadering waar 33 personen aanwezig waren, werd besloten het zuidelijk dorpsdeel De Zuid bij de vereniging VB te betrekken. Daarop werd het bestuur uitgebreid met vijf leden. Na verkiezing zijn dat H. Rot, Pieter Wijtenkamp, Hendrik Bronke, H. Schipper en Dirk Couwenhoven.
Op 14 september 1920 op de algemene vergadering bekend gemaakt dat op 23 juni 1920 bij de Fa van der Ploeg te Apeldoorn een motorspuit op vier wielen met kogellagers en een capaciteit van 300 liter per minuut, inclusief 50 meter slang en twee koppelingen was besteld. De totaalprijs was Fl 4485,-. De levertijd was circa drie maanden.
Sluiting Westzaan-Zuid
Het commando van Brandweer Zaanstad zag zich in 2008 door capaciteitsproblemen van vrijwillig brandweerpersoneel genoodzaakt de kazerne Westzaan-Zuid te sluiten. De dekking van het verzorgingsgebied van kazerne Westzaan-Zuid werd overgenomen door de kazernes van Westzaan-Noord, Houtveldweg en Assendelft, en blijft daarmee verzekerd van de brandweerzorg. Het brandweervoertuig van Westzaan Zuid werd vanaf 2007 niet meer gealarmeerd. Het management van Brandweer Zaanstad trof dit besluit om de eigen veiligheid van de vrijwilligers van deze kazerne niet in gevaar te laten komen. De tankautospuit van Westzaan-Zuid moest door zes brandweermensen bemand worden. Deze wettelijk verplichte personele bezettingsgraad kon niet altijd worden ingevuld.
Onaanvaardbare risico’s
Door het sterk teruglopende aantal vrijwilligers was het niet langer mogelijk de brandweerkazerne aan het Zuideinde open te houden. Westzaan-Zuid telde 15 actieve leden en had zes vacatures. Van de actieve leden waren er meerdere om uiteenlopende redenen minder inzetbaar. Dat leidde naar het inzicht van het commando van Brandweer Zaanstad tot een situatie waarbij de uitruk niet langer in kwantitatieve zin gegarandeerd is. Bovendien leverde het tekort aan vrijwilligers in de toekomst onaanvaardbare risico’s op voor de vrijwilligers die vanuit deze kazerne werkten.
Waarnemend commandant van Brandweer Zaanstad Nico Moes: “Net als iedere brandweervrouw of brandweerman in Zaanstad vind ik het triest dat we er in Westzaan-Zuid na al die jaren een punt achter moesten zetten. Maar als iemand straks iets overkomt, dan hebben we pas echt een probleem. Zover laat ik het niet komen.”
Overzicht van nog bestaande brandweervoertuigen die dienst deden in Westzaan