Daan, Jo
Krommenie, 12 mei 1910 - Deventer, 11 juni 2006
dr. Johanna Catharina (Jo) Daan, taalkundige, dialectologe. Jo Daan promoveerde in 1950 tot doctor in de letteren en wijsbegeerte op het proefschrift 'Wieringer land en leven in de taal'. In dit lijvige en gewaardeerde werk legde zij verband tussen de geschiedenis van het voormalige eiland met de daar gesproken taal; zij betrok bij haar studie onder meer het volksleven en de beroepen en bedrijven, terwijl zij in enkele bijlagen ook voor- en familienamen, plant- en diernamen en Wieringer volksliedjes verzamelde.
In feite volgde zij hiermee het door dr. Gerrit Jan Boekenoogenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBoekenoogen, Gerrit Jacob
Wormerveer 18 april 1868 - Leiden 26 augustus 1930
Taalkundige, vooral bekend geworden door zijn academische proefschrift 'De Zaanse Volkstaal', waarop hij in 1896 in Leiden cum laude promoveerde. De hoofdinhoud van dit in 1897 uitgegeven lijvige werk wordt gevormd door het Idioticon, waarvan is getuigd dat het buiten kijf het meest volledige en best bewerkte woordenboek van enige Nederlandse streektaal is., in onder andere 'De Zaansche Volkstaal', getrokken spoor. Verbonden aan het Instituut voor Volkskunde, Naamkunde en Dialectologie, het latere Meertens-instituut te Amsterdam, werd zij een deskundige van naam op het gebied der volkstaal. Het enthousiasme waarmee zij haar kennis van vooral de Noord-Hollandse dialecten uitdroeg, stimuleerde anderen tot het vastleggen van taalgebruik in deze provincie. Zo zou zonder haar adviezen de herdruk van Boekenoogens 'De Zaanse Volkstaal' niet zijn verschenen.
Mevrouw Daan vestigde zich na haar pensionering in de Achterhoek.
Van haar vele eigen publicaties worden hier genoemd:
- Hij zeit wat!, luchtige grepen uit de Amsterdamse volkstaal (1948)
- het in 1988 door de Vereniging Vrienden van het Zaanse Huisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVrienden van het Zaanse Huis, Vereniging
In 1961 als Vereniging Vrienden van de Zaanse Schans opgerichte organisatie, die zich aanvankelijk steunverlening aan de Zaanse Schans ten doel stelde. Het ledental steeg tot boven de duizend en de vereniging kon in jaarlijkse afdrachten in totaal ongeveer f 250.000,- aan de totstandkoming van de Schans bijdragen. uitgegeven 'De taal van Aafje Gijsenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGijsen
Zie: Ghijsen, Pieter Zie voor 'Het dagverhaal van Aafje Gijsen', een 18e-eeuwse jongedochter uit het geslacht Ghijsen, bij de naam van de bewerker. Jacob Willem van Sante en bij dr. Jo Daan' als bron van achttiende-eeuws, een studie over het taalgebruik in een dagboek van een Zaandams meisje.
En verder:
- 1948 Hij zeit wat. Grepen uit de Amsterdamse volkstaal. Jacob van Kampen, De wijze Jacob, Amsterdam
- 1950 Wieringer land en leven in de taal. Proefschrift Universiteit van Amsterdam. Handelseditie: N.Samsom N.V.Alphen aan den Rijn.
- 1963 Bredero, Klucht van de koe. W.E.J.Tjeenk Willink, Zwolle
- 1963 Toelichting bij de Taalatlas (met P.J. Meertens)
- 1965 Het poesiealbum. AO 1088, Stichting IVIO
- 1968 Blad X-2 Dialecten en Naamkunde (met D. Blok), in Atlas van Nederland, Stichting Wetenschappelijke Atlas van Nederland 1963-1977
- 1969 Van Randstad tot Landrand. (met D. Blok) Bijdragen en Mededelingen der Dialectcommissie van de KNAW XXXVI. Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 54 pagina's met kaart en grammofoonplaat.
- 1971 G.A. Bredero's Kluchten. De werken van Gerbrand Adriaensz Bredero.Tjeenk Willink-Noorduyn N.V.1985
- 1985 Onze veranderende taal (met Kas Deprez, Roeland van Hout en Jan Stroop). Aula pocket 757, Het Spectrum Utrecht,Antwerpen.
- 1987 Ik was te bissie. Nederlanders en hun taal in de Verenigde Staten. Zutphen, De Walburg Pers. 1
- 1988 De taal van Aafje Gijsen als bron van achttiende-eeuws. Anno 1961
- 1990 Urk. Het dialect van Urk (red.)
- 1990 Urk. Woordenlijst van Urk (red.)
- 2000 Geschiedenis van de dialectgeografie in het Nederlandse taalgebied, rondom Kloeke en het Dialectenbureau. KNAW, Amsterdam
Zie ook: Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)